Βιβλιοφάγος - ένα podcast αναγνώσεων

" Εις τον προσφυγικόν καταυλισμόν της Λαχαναγοράς Πειραιώς ενεφανίσθη μίαν των ημερών ένας ανέλπιστος, πληγωμένος πρόσφυξ. Δεν ήτο ούτε Μικρασιάτης, ούτε Θραξ. Δεν τον είχαν κυνηγήσει αι ορδαί του Κεμάλ. Δεν του είχαν σπάσει το πόδι του οι Τούρκοι Τσέτηδες. Ήτον απλούστατα ένας αθώος σπουργίτης. "

Ο Πέτρος Αποστολίδης, με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Παύλος Νιρβάνας, γεννήθηκε το 1866 στη Μαριαννούπολη της τότε Ρωσίας και πέθανε τον Νοέμβριο του 1937 στην Αθήνα. Λόγιος, διηγηματογράφος, μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας, χρονογράφος, κριτικός, ποιητής και αρχίατρος του Πολεμικού Ναυτικού. Ο Νιρβάνας είναι ένας από τους πολυγραφότατους Έλληνες συγγραφείς της ελληνικής λογοτεχνίας.

Πρόσφατη έκδοση: . Παύλος Νιρβάνας, Άπαντα, E΄, εκδ: Eκδοτικός Oίκος Xρήστου Γιοβάνη, 1968

" Το είχε στο αίμα του ο γέρο Τραντάφυλλος να μη δαμάζεται από πίκρες. Η λαχτάρα, η ελπίδα, κι η δύναμη της χαράς γλυκοσπαρταρούσανε μέσα του πάντα. Τον έβλεπες κι έλεγες· να άνθρωπος που του αξίζει να ζει. "

Ο Κλεάνθης Μιχαηλίδης, με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Αργύρης Εφταλιώτης, γεννήθηκε στη Μήθυμνα Λέσβου, όπου και διδάχθηκε τα πρώτα γράμματα από τον πατέρα του, ο οποίος είχε ιδρύσει και διατηρούσε εκεί ιδιωτικό σχολείο. Το 1866 ο πατέρας του πέθανε, οπότε τον διαδέχθηκε ο ίδιος σε ηλικία 17 ετών ως δάσκαλος στο σχολείο. Η πρώτη εμφάνιση του Εφταλιώτη στα γράμματα σημειώνεται με τη συμμετοχή του στον «Φιλαδέλφειο Διαγωνισμό» του 1899, όπου και απέσπασε τον έπαινο της κριτικής επιτροπής. Υπήρξε από τους πρωτοπόρους του δημοτικισμού και στα έργα του χρησιμοποίησε απλή και ζωντανή γλώσσα. Πέθανε στις 25 Ιουλίου του 1923, στην πόλη Αντίμπ της νότιας Γαλλίας, όπου είχε εγκατασταθεί αναζητώντας κατάλληλο κλίμα για την κλονισμένη υγεία του.

Πρόσφατη έκδοση: Αργύρης Εφταλιώτης, “Η μαζώχτρα και άλλες ιστορίες”, εκδ. Πελεκάνος, 2005

" Έξαφνα, μου παρουσιάστηκε ένας πιερότος, που δεν τον είχα δει ως τότε μέσ’ στη σάλα. Φορούσε μισή μαύρη μάσκα. Είχα πάντα φοβερή αδυναμία για τα ρούχα του πιερότου. Ήρθε κοντά μου, και με κοίταξε στα μάτια."

Ο Ναπολέων Λαπαθιώτης γεννήθηκε στις 31 Οκτωβρίου του 1888 στην Αθήνα. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το 1909 πήρε δίπλωμα Νομικής, αλλά ποτέ δεν άσκησε το επάγγελμα. Αριστοκρατικά μεγαλωμένος, άριστα μορφωμένος, μοναχοπαίδι υπουργού, ανανεωτής της παράδοσης, ανοιχτά ομοφυλόφιλος, συνοδοιπόρος των κομμουνιστών, τοξικομανής, αυτόχειρας, ο Λαπαθιώτης έχει αγαπηθεί πολύ ως ποιητής αλλά το πεζό λογοτεχνικό του έργο, αν και καθόλου ευκαταφρόνητο, έχει μείνει στη σκιά, σκορπισμένο σε δυσεύρετα παλιά περιοδικά και εφημερίδες. Αυτοκτόνησε τη νύχτα της 7ης Ιανουαρίου του 1944, στο διώροφο νεοκλασικό της οικογένειάς του κάτω από το λόφο του Στρέφη, στην Αθήνα.

Πρόσφατη έκδοση: Ναπολέων Λαπαθιώτης, “Ο μυστηριώδης φίλος και άλλες ιστορίες”, επιμέλεια Νίκος Σαραντάκος, εκδ. Ερατώ, 2013.

Πρώτη δημοσίευση: περιοδικό “Μπουκέτο”, 9 Μαΐου 1929

" Να ζήσει στα ξένα, ναι· με το σήμερα, με το αύριο, ζεις στα ξένα. Μα να πεθάνεις στα ξένα; Να σε παραχώσουνε, λέει, μέσα στην κρύα εκείνη τη λάσπη, και σύγκαιρα οι πατριώτες σου να γλυκοκοιμούνται μέσα στο μοσχομυρισμένο τους χώμα—αυτό δεν μπορούσε να το βαστάξει ο γέρος. "

Ο Κλεάνθης Μιχαηλίδης, με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Αργύρης Εφταλιώτης, γεννήθηκε στη Μήθυμνα Λέσβου, όπου και διδάχθηκε τα πρώτα γράμματα από τον πατέρα του, ο οποίος είχε ιδρύσει και διατηρούσε εκεί ιδιωτικό σχολείο. Το 1866 ο πατέρας του πέθανε, οπότε τον διαδέχθηκε ο ίδιος σε ηλικία 17 ετών ως δάσκαλος στο σχολείο. Η πρώτη εμφάνιση του Εφταλιώτη στα γράμματα σημειώνεται με τη συμμετοχή του στον «Φιλαδέλφειο Διαγωνισμό» του 1899, όπου και απέσπασε τον έπαινο της κριτικής επιτροπής. Υπήρξε από τους πρωτοπόρους του δημοτικισμού και στα έργα του χρησιμοποίησε απλή και ζωντανή γλώσσα. Πέθανε στις 25 Ιουλίου του 1923, στην πόλη Αντίμπ της νότιας Γαλλίας, όπου είχε εγκατασταθεί αναζητώντας κατάλληλο κλίμα για την κλονισμένη υγεία του.

Πρώτη δημοσίευση: περιοδικό “Εθνική αγωγή”, 1899

Πρόσφατη έκδοση: Αργύρης Εφταλιώτης, “Η μαζώχτρα και άλλες ιστορίες”, εκδ. Πελεκάνος, 2005

Στο Μαιρόνι μου, στη Δήμητρα, σ' αυτούς που φεύγουν..

" Πρέπει να ομολογήσω ότι δεν απόρησα καθόλου, όταν, εδώ και λίγες μέρες, έμαθα το θάνατο του φίλου μου Ν.Δ. Το ήξερα πως αυτός ο άνθρωπος δε μπορούσε παρά να σκοτωθεί μια μέρα. Είχ’ αρχίσει, μάλιστα, ν’ ανησυχώ, για την αργοπορία του σκοτωμού αυτού. "

Ο Ναπολέων Λαπαθιώτης γεννήθηκε στις 31 Οκτωβρίου του 1888 στην Αθήνα. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το 1909 πήρε δίπλωμα Νομικής, αλλά ποτέ δεν άσκησε το επάγγελμα. Αριστοκρατικά μεγαλωμένος, άριστα μορφωμένος, μοναχοπαίδι υπουργού, ανανεωτής της παράδοσης, ανοιχτά ομοφυλόφιλος, συνοδοιπόρος των κομμουνιστών, τοξικομανής, αυτόχειρας, ο Λαπαθιώτης έχει αγαπηθεί πολύ ως ποιητής αλλά το πεζό λογοτεχνικό του έργο, αν και καθόλου ευκαταφρόνητο, έχει μείνει στη σκιά, σκορπισμένο σε δυσεύρετα παλιά περιοδικά και εφημερίδες. Αυτοκτόνησε τη νύχτα της 7ης Ιανουαρίου του 1944, στο διώροφο νεοκλασικό της οικογένειάς του κάτω από το λόφο του Στρέφη, στην Αθήνα.

Πρόσφατη έκδοση: Ναπολέων Λαπαθιώτης, “Τα δεκατρία ντόμινα και άλλες ιστορίες”, επιμέλεια Νίκος Σαραντάκος, εκδ. Ερατώ, 2015.

Πρώτη δημοσίευση: περιοδικό “Μπουκέτο”, Μάρτιος 1933.

" Ούτω εφρόνει η Χρηστίνα. Αλλά τι να είπη; Αυτής δεν της έπεφτε λόγος. Αυτή ήτον η Χρηστίνα η Δασκάλα, όπως την έλεγαν έναν καιρόν. Παιδία δεν είχε, διά να φοβήται τας επιπλήξεις του επιτρόπου. Τα παιδία της τα είχε θάψει, χωρίς να τα έχη γεννήσει. Και ο ανήρ τον οποίον είχε, δεν ήτο σύζυγός της. Ησαν ανδρόγυνον χωρίς στεφάνι. "

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στις 4 Μαρτίου 1851 στη Σκιάθο. Είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες λογοτέχνες, γνωστός και ως «ο άγιος των ελληνικών γραμμάτων» και «η κορυφή των κορυφών» κατά τον Κ. Π. Καβάφη. Το 1874 γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από την οποία δεν αποφοίτησε ποτέ. Με τα διηγήματά του, δημοσιευόμενα σε εφημερίδες και περιοδικά, κέρδισε την αγάπη του αναγνωστικού κοινού και την αναγνώριση και εκτίμηση της πλειοψηφίας του πνευματικού κόσμου της εποχής. Επιστρέφει οριστικά στη Σκιάθο το 1908 εξαιτίας της κλονισμένης υγείας του. Το Νοέμβριο του 1910 αρρωσταίνει από πνευμονία και στις 3 Ιανουαρίου του 1911 θα αφήσει στο πατρικό του σπίτι την τελευταία του πνοή.

Το διήγημα περιλαμβάνεται στον 3ο τόμο των “Απάντων”, επιμέλεια Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, εκδ. Δόμος, 1984.

Πρόσφατη έκδοση: Αλ. Παπαδιαμάντης, “Τα αθηναϊκά”, εισαγωγή Σταύρος Ζουμπουλάκης, εκδ. ΜΙΕΤ, 2020.

Πρώτη δημοσίευση: εφημ. “Ακρόπολις”, 24 Μαρτίου 1896.

" Μια φορά κι ένα καιρό –πάνε τώρα χρόνια– μια σκοτεινή κι αλλόκοτη βραδιά, ο Χριστός κατέβηκε στον κόσμο. Πρώτη φορά κατέβαινε στη γη και μοναχός Του βάδιζε στην τύχη∙ήταν ένα βράδυ ζεστό και τρυφερό, ένα δρομάκι ήσυχο φαινόταν μπροστά Του, ο ήλιος μόλις είχε βασιλέψει. Και καθώς πήρε το δρομάκι εκείνο, βγήκε προς τη μεριά της Ιουδαίας. "

Ο Ναπολέων Λαπαθιώτης γεννήθηκε στις 31 Οκτωβρίου του 1888 στην Αθήνα. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το 1909 πήρε δίπλωμα Νομικής, αλλά ποτέ δεν άσκησε το επάγγελμα. Αριστοκρατικά μεγαλωμένος, άριστα μορφωμένος, μοναχοπαίδι υπουργού, ανανεωτής της παράδοσης, ανοιχτά ομοφυλόφιλος, συνοδοιπόρος των κομμουνιστών, τοξικομανής, αυτόχειρας, ο Λαπαθιώτης έχει αγαπηθεί πολύ ως ποιητής αλλά το πεζό λογοτεχνικό του έργο, αν και καθόλου ευκαταφρόνητο, έχει μείνει στη σκιά, σκορπισμένο σε δυσεύρετα παλιά περιοδικά και εφημερίδες. Αυτοκτόνησε τη νύχτα της 7ης Ιανουαρίου του 1944, στο διώροφο νεοκλασικό της οικογένειάς του κάτω από το λόφο του Στρέφη, στην Αθήνα.

Πρόσφατη έκδοση: Ναπολέων Λαπαθιώτης, “Ο μυστηριώδης φίλος και άλλες ιστορίες”, επιμέλεια Νίκος Σαραντάκος, εκδ. Ερατώ, 2013.

Πρώτη δημοσίευση: περιοδικό “Μπουκέτο”, 1925.

" Μιλούσε στα πάντα η Πολυξένη. Στις πέτρες, στα μολύβια, στη σβηστήρα της, στις κόκκινες κορδελίτσες που είχε πάνω στις κοτσίδες της, στο ψωμί, στο νερό, στο κάθε τι. Και τα κατάφερνε μια χαρά να συνεννοηθεί. Μόνο με τους ανθρώπους υπήρχαν δυσκολίες. Οι λέξεις δεν έβγαιναν άνετα από το στόμα της, σαν κάπου να κολλούσαν, κάτι να τις φρέναρε και να τις εμπόδιζε να βγούνε ολόκληρες. " 

Αυτή είναι η ιστορία της Πολυξένης που δυσκολευόταν να μιλήσει και που ένιωθε πολύ, πολύ ξένη.

Από το βιβλίο "Πολυξένη" της Στέλλας Μιχαηλίδου

Εκδόσεις Παπαδόπουλος

Η Στέλλα Μιχαηλίδου γράφει ιστορίες και θεατρικά έργα για παιδιά και νέους, σκηνοθετεί και χορογραφεί θεατρικές παραστάσεις ενώ παράλληλα διδάσκει Κινησιολογία και Σκηνοθεσία έργων για παιδικό και νεανικό κοινό, στο Τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ. Εργάστηκε για περισσότερα από είκοσι χρόνια ως ηθοποιός ερμηνεύοντας πολλούς ρόλους του κλασικού και του σύγχρονου ρεπερτορίου. Συνεργάστηκε με την Πειραματική Σκηνή της «Τέχνης», το Κ.Θ.Β.Ε., με Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα,  το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, με ιδιωτικές σκηνές καθώς και με το Εθνικό Θέατρο.

" Όταν αφήσανε τον Κούρμα απ΄ τη φυλακή, ήτανε νύχτα. Και του φάνηκε παράξενο, πώς τον βγάλανε τέτοια ώρα, και γιατί. Αλλά χωρίς να ρωτήσει, χωρίς τίποτα να πει, έφυγε και πήρε το δρόμο της πόλης."

O Δημοσθένης Βουτυράς γεννήθηκε το 1872 στην Κωνσταντινούπολη. Ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες διηγηματογράφους και πεζογράφους της ελληνικής λογοτεχνίας του Μεσοπολέμου. Ύστερα από ανήσυχα παιδικά χρόνια και διάφορους πρόσκαιρους προσανατολισμούς, πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα ως διηγηματογράφος το 1901 στο πειραιώτικο περιοδικό «Το Περιοδικόν μας».  Στα διηγήματά του περιγράφει τη ζωή και την ψυχολογία των φτωχών και εξαθλιωμένων ανθρώπων που αδυνατούν να δράσουν για να αλλάξουν τη ζωή τους και αρνούνται να ενταχθούν στην οργανωμένη κοινωνία. Ο Βουτυράς γνώριζε καλά αυτούς τους ανθρώπους έχοντας ζήσει δίπλα τους πολλά χρόνια. Χαρακτηριστικό ορισμένων έργων του είναι επίσης ότι περιέχουν στοιχεία μεταφυσικής και επιστημονικής φαντασίας. Πέθανε στις 27 Μαρτίου του 1958.

Πρόσφατη έκδοση των διηγημάτων του Βουτυρά: «Άπαντα», επιμ: Β. Τσοκόπουλος, εκδόσεις Δελφίνι.

Πρώτη δημοσίευση: Συλλογή «Είκοσι διηγήματα», εκδ. Δημητράκος, 1924.

" Ὅλοι ξεχνοῦν τοὺς πόνους τους, ὅταν τριγύρω ὅλα γελοῦν...Γιατί ἐκείνη ἡ κόρη ἡ ἀσπροντυμένη μὲ τὸ πρόσωπο τὄμορφο καὶ τὰ χυμένα ὁλόξανθα μαλλιά, νὰ νοιώθῃ τέτοιον πόνο τῆς καρδιᾶς; "

Η Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη τον Ιανουάριο του 1867. Πρόκειται για την πρώτη ελληνίδα πεζογράφο. Άνθρωπος με προοδευτικές απόψεις, έγραφε πάντα στην απλή δημοτική. Εργάστηκε ως δασκάλα σε ελληνικά σχολεία, αλλά γνώρισε διώξεις και τη χλεύη των συντηρητικών κύκλων της Πόλης, λόγω του φύλου της αλλά και των απόψεων της για τη χειραφέτηση της γυναίκας. Το 1893 σύστησε τον Προοδευτικόν Σύλλογον Κυριών. Η ίδρυση του συλλόγου αυτού από μια νέα, άγαμη γυναίκα θεωρήθηκε σκανδαλώδης και πολλοί συντοπίτες της τής επιτέθηκαν βίαια. Το συγγραφικό έργο της συνίσταται σε σύντομα αφηγήματα (συνολικά περί τα 140), τα οποία δημοσιεύθηκαν στα έντυπα της Κωνσταντινούπολης που εξέδιδε η ίδια («Φιλολογική Ηχώ» κ.ά.), αλλά και σε αθηναϊκά περιοδικά. Απεβίωσε στις 8 Μαρτίου 1906 στο νοσοκομείο Βαλουκλή του Επταπυργίου (το Γεντί Κουλέ της Πόλης).

Πρώτη δημοσίευση: περιοδικό "Εικονογραφημένη Εστία", 1893

Διηγήματα της Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου βρίσκονται στη συλλογή "Διηγήματα", εκδόσεις 24 Γράμματα, 2017

" Στην καρδιά ενός όμορφου δάσους, κάτω από τις κορυφές των δέντρων, ένα δεντρόσπιτο είναι χτισμένο. Ανάμεσα στα φύλλα και στα κλαδιά μένει ένα μικρό κορίτσι, η Μελίνα. "

Ο Φώτης Σκουρλέτης γεννήθηκε το 1982 στην Αθήνα. Έχει σπουδάσει σκηνοθεσία κινηματογράφου στο New York College και ρεφλεξολογία στο Natural Health Science. Οι μικρού μήκους ταινίες του έχουν συμμετάσχει και διακριθεί σε φεστιβάλ της Ελλάδας και του εξωτερικού. Έχει εκδώσει την ποιητική συλλογή «Φαντάσματα» (εκδόσεις «Βακχικόν», 2019) με την οποία ήταν υποψήφιος για το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Ποιητή «Γιάννης Βαρβέρης» από την Εταιρεία Συγγραφέων. Αυτό είναι το πρώτο του παραμύθι.

“ Xαροπάλευε η δόλια η μάνα, η πρωτονοικοκυρά του σπιτιού. Ήταν τρία νυχτόημερα του θανατά. Τρεις νυφάδες, δυο γιοι, τρεις θυγατέρες, τρεις γαμπροί και καμιά δεκαριά αγγόνια, αρσενικά και θηλυκά, περικύκλωναν το στρώμα της. ”

Ο Χρήστος Χρηστοβασίλης γεννήθηκε στο χωριό Μικρό Σουλόπουλο Ιωαννίνων στις 12 Μαρτίου του 1861. Ως έφηβος έφυγε από το σχολείο για να συμμετάσχει στην Ηπειρώτικη Επανάσταση του 1878 και εντάχθηκε σε αντάρτικα σώματα στην περιοχή των Αγίων Σαράντα. Οι οθωμανικές αρχές τον συνέλαβαν δύο φορές και τον καταδίκασαν σε θάνατο, όμως κατάφερε και δραπέτευσε προς την απελευθερωμένη Ελλάδα. Το 1885 βρίσκεται στην Αθήνα, όπου και σπούδασε, συνέλεξε υλικό και εξέδωσε μεγάλο αριθμό έργων σχετικά με την ελληνική ιστορία. Το έργο του εμπνέονταν από την καθημερινότητα των παραδοσιακών και αγροτικών πληθυσμών της Ηπείρου, ενώ υπήρξε κύριος εκπρόσωπος της βουκολικής λογοτεχνίας εκείνης της εποχής. Έγραφε μόνο σε δημοτική γλώσσα, την οποία αποκαλούσε "Κοινή του μέλλοντος". Πέθανε στα Ιωάννινα στις 26 Αυγούστου του 1937.

Πρόσφατη έκδοση: «Διηγήματα της ξενιτειάς», εκδ. Ζήτρος, 1996

Πρώτη δημοσίευση: «Η δόλια η μάνα», εφημ. «Φωνή της Ηπείρου», 1900

" Μάτια και πάλι μάτια! Δίχως εσάς, μήτε πρώτη, μήτε στερνή αγάπη δε θα είχαμε! Οι ματιές μου σαν έμπαινε στην παράδοση, οι ματιές της σαν έβγαινε να πάει σπίτι, αυτές ήταν οι όρκοι μας, τα τραγούδια μας, τα φιλιά μας, αυτές ήτανε και τα ραβασάκια μας. "

Ο Κλεάνθης Μιχαηλίδης, με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Αργύρης Εφταλιώτης, γεννήθηκε στη Μήθυμνα Λέσβου, όπου και διδάχθηκε τα πρώτα γράμματα από τον πατέρα του, ο οποίος είχε ιδρύσει και διατηρούσε εκεί ιδιωτικό σχολείο. Το 1866 ο πατέρας του πέθανε, οπότε τον διαδέχθηκε ο ίδιος σε ηλικία 17 ετών ως δάσκαλος στο σχολείο. Η πρώτη εμφάνιση του Εφταλιώτη στα γράμματα σημειώνεται με τη συμμετοχή του στον «Φιλαδέλφειο Διαγωνισμό» του 1899, όπου και απέσπασε τον έπαινο της κριτικής επιτροπής. Υπήρξε από τους πρωτοπόρους του δημοτικισμού και στα έργα του χρησιμοποίησε απλή και ζωντανή γλώσσα. Πέθανε στις 25 Ιουλίου του 1923, στην πόλη Αντίμπ της νότιας Γαλλίας, όπου είχε εγκατασταθεί αναζητώντας κατάλληλο κλίμα για την κλονισμένη υγεία του.

Πρόσφατη έκδοση: “Νησιώτικες ιστορίες”, εκδ. Νεφέλη, 1989

Πρώτη έκδοση: “Νησιώτικες ιστορίες”, εκδ. Εστίας, 1894

" Ήτανε μια φορά κι ένα καιρό μια σακοράφα και φανταζότανε πως ήταν όμορφη. Ήθελε να περνά για βελόνα κεντήματος στην κομψότητα. «Προσέχτε, κρατήστε με σφιχτά», έλεγε στα δάκτυλα, που την κρατούσανε. «Μη με αφήσετε να πέσω κατά γης κι έπειτα δεν θα μπορείτε να με βρείτε. Είμαι τόσο λεπτούλα!» "

Αυτή είναι η ιστορία της σακοράφας, που φανταζότανε πως ήτανε λεπτή και όμορφη σα μια μικρή βελόνα. 

Μετάφραση: Δημήτριος Βικέλας

Απόδοση στη δημοτική: Πάτροκλος Χατζηαλεξάνδρου

Εκδόσεις ebooks4greeks, 2020

Ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν γεννήθηκε στις 2 Απριλίου 1805 στη Δανία. Ο Χανς ήταν ένα περίεργο παιδί με εξαιρετική φαντασία. Πολλές φορές τον έβλεπαν να περπατά στο δρόμο σαν ονειροπαρμένος και το μυαλό του δεν το είχε πουθενά αλλού, παρά μόνο στα ποιήματα και στο διάβασμα. Το ενδιαφέρον του κέρδισε το θέατρο, όπου αποστήθιζε ολόκληρες σκηνές από τα έργα που έβλεπε. Έδωσε εξετάσεις στη Βασιλική Σχολή Θεάτρου, αλλά ήταν τόσο άσχημος και αδύνατος, που δεν τον δέχτηκαν. Επειδή είχε ωραία φωνή, άρχισε να σπουδάζει μουσική, αλλά αρρώστησε ξαφνικά και έχασε τη φωνή του. Έτσι το μόνο ταλέντο που του έμεινε ήταν το ταλέντο της ποίησης. Οι κυριότεροι ήρωες των παραμυθιών του είναι φτωχοί και αδικημένοι άνθρωποι που όμως έχουν ασυνήθιστα ψυχικά χαρίσματα, ευγένεια, ταλέντο, μεγαλοψυχία. Τα παραμύθια του Άντερσεν είναι πια πασίγνωστα παγκοσμίως και έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Πέθανε στις 4 Αυγούστου 1875 στην Κοπεγχάγη.

" Τι να’ ταν, τάχα, εκείνο το χαρτάκι, το κιτρινισμένο απ΄ τα χρόνια, που μύριζε, και κείνο, ναφθαλίνη, - και σαν τι να γύρευε, κρυμμένο στο τσεπάκι και κλειδωμένο στην παλιά κασέλα, που είχε τόσα χρόνια ν΄ ανοιχτεί;... "

Ο Ναπολέων Λαπαθιώτης γεννήθηκε στις 31 Οκτωβρίου του 1888 στην Αθήνα. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το 1909 πήρε δίπλωμα Νομικής, αλλά ποτέ δεν άσκησε το επάγγελμα. Αριστοκρατικά μεγαλωμένος, άριστα μορφωμένος, μοναχοπαίδι υπουργού, ανανεωτής της παράδοσης, ανοιχτά ομοφυλόφιλος, συνοδοιπόρος των κομμουνιστών, τοξικομανής, αυτόχειρας, ο Λαπαθιώτης έχει αγαπηθεί πολύ ως ποιητής αλλά το πεζό λογοτεχνικό του έργο, αν και καθόλου ευκαταφρόνητο, έχει μείνει στη σκιά, σκορπισμένο σε δυσεύρετα παλιά περιοδικά και εφημερίδες. Αυτοκτόνησε τη νύχτα της 7ης Ιανουαρίου του 1944, στο διώροφο νεοκλασικό της οικογένειάς του κάτω από το λόφο του Στρέφη, στην Αθήνα.

Το διήγημα "Το γράμμα" δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Ελευθερία» στις 3.10.1954, δέκα χρόνια μετά το θάνατο του Ν. Λαπαθιώτη.

Μπορείτε να το διαβάσετε στον ιστότοπο του κ. Σαραντάκου: http://www.sarantakos.com/liter/lapathiotis/gramma.html

Συλλογές διηγημάτων του Ν. Λαπαθιώτη κυκλοφορούν σε επιμέλεια του Ν. Σαραντάκου από τις εκδόσεις Ερατώ.

" Ἐκινδύνευε νὰ βυθισθῇ εἰς τὸ κῦμα ἡ μικρὴ βάρκα τοῦ Κωνσταντῆ τοῦ Πλαντάρη, πλέουσα ἀνάμεσα εἰς βουνὰ κυμάτων, ἕκαστον τῶν ὁποίων ἤρκει διὰ νὰ ἀνατρέψῃ πολλὰ καὶ δυνατὰ σκάφη καὶ νὰ μὴ ἀποκάμῃ, καὶ εἰς ἀβύσσους, ἑκάστη τῶν ὁποίων θὰ ἦτο ἱκανὴ νὰ καταπίῃ ἑκατὸν καράβια καὶ νὰ μὴ χορτάσῃ. "

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στις 4 Μαρτίου 1851 στη Σκιάθο. Είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες λογοτέχνες, γνωστός και ως «ο άγιος των ελληνικών γραμμάτων» και «η κορυφή των κορυφών» κατά τον Κ. Π. Καβάφη. Το 1874 γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από την οποία δεν αποφοίτησε ποτέ. Με τα διηγήματά του, δημοσιευόμενα σε εφημερίδες και περιοδικά, κέρδισε την αγάπη του αναγνωστικού κοινού και την αναγνώριση και εκτίμηση της πλειοψηφίας του πνευματικού κόσμου της εποχής. Επιστρέφει οριστικά στη Σκιάθο το 1908 εξαιτίας της κλονισμένης υγείας του. Το Νοέμβριο του 1910 αρρωσταίνει από πνευμονία και στις 3 Ιανουαρίου του 1911 θα αφήσει στο πατρικό του σπίτι την τελευταία του πνοή.

Πρόσφατη έκδοση: Αλ. Παπαδιαμάντης, “Άπαντα”, (Γ' Τόμος), επιμ. Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλος, εκδ. Δόμος, 1984.

Πρώτη δημοσίευση: εφημ. “Ακρόπολις”, 6 Ιανουαρίου 1894.

“ Χόρεψαν έτσι ως τις τρεις το πρωί, ώσπου τα γοβάκια τους έλιωσαν ολότελα κι αναγκάστηκαν να σταματήσουν. ”

Αυτή είναι μια ιστορία για τις δώδεκα βασιλοπούλες και τα γοβάκια τους που έλιωναν απ’ τον πολύ χορό.

Μετάφραση: Μαρία Αγγελίδου

Από το βιβλίο: “Τα παραμύθια των αδελφών Γκριμμ”, Γ’ Τόμος

Εκδόσεις Άγρα

Οι αδελφοί Γκριμμ γεννήθηκαν σ’ ένα μικρό χωριό της Γερμανίας, ο Γιάκομπ στις 4 Ιανουαρίου του 1785 και ο Βίλχεμ στις 24 Φεβρουαρίου του 1786. Και οι δύο σπούδασαν νομικά, όπως και ο πατέρας τους, ενώ από μικρή ηλικία έδειξαν τεράστιο ενδιαφέρον για τις γερμανικές λαϊκές αφηγήσεις και παραδόσεις. Συνέλεγαν παραδοσιακές ιστορίες, προσπαθώντας να αποτυπώσουν στο χαρτί όσο πιο πιστά μπορούσαν την τεχνική και τις λέξεις που χρησιμοποιούσαν οι αφηγητές. Από αυτές εμπνεύστηκαν για να γράψουν περισσότερα από 200 παραμύθια, τα οποία σήμερα είναι γνωστά ως Παραμύθια Γκριμμ. Τα παραμύθια αυτά έχουν μεταφραστεί σε 160 γλώσσες και αγαπήθηκαν από τα παιδιά όλου του κόσμου. Ανάμεσά τους: Η Κοκκινοσκουφίτσα, Η Σταχτοπούτα, Η Χιονάτη και οι επτά νάνοι, Η ωραία κοιμωμένη, Χάνσελ και Γκρέτελ, Ραπουντζέλ. Ο Βίλχεμ πέθανε στις 16 Δεκεμβρίου του 1859 και ο Γιάκομπ στις 20 Σεπτεμβρίου του 1863.

" Τα δωμάτια ήταν άδεια τώρα και έρημα. Έκαμα ένα γύρο μέσα στην ερημιά τους και τα βήματά μου αντηχούσαν μέσα στο άδειο διάστημα μ’έναν ήχο ενοχλητικό που με πείραζε. Μου ήρθε να σφυρίξω κι εγώ δεν ξέρω γιατί. Σφύριξα έναν παλιό σκοπό. "

Ο Πέτρος Αποστολίδης, με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Παύλος Νιρβάνας, γεννήθηκε το 1866 στη Μαριαννούπολη της τότε Ρωσίας και πέθανε τον Νοέμβριο του 1937 στην Αθήνα. Λόγιος, διηγηματογράφος, μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας, χρονογράφος, κριτικός, ποιητής και αρχίατρος του Πολεμικού Ναυτικού. Ο Νιρβάνας είναι ένας από τους πολυγραφότατους Έλληνες συγγραφείς της ελληνικής λογοτεχνίας.

Πρόφατη έκδοση: Παύλος Νιρβάνας, “Το πέρασμα του Θεού και άλλα διηγήματα”, εκδ. Νεφέλη, 1988.

Πρώτη έκδοση: Παύλος Νιρβάνας, “Το πέρασμα του Θεού και άλλα διηγήματα”, εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας,1922.

“ Στο δρόμο δεν ξέρω σε ποιόν ήλθεν η ιδέα ότι ήτο απαραίτητον να βγάλομε λόγο του μακαρίτη του φίλου μας. Και όλοι εσυμφώνησαν ότι ο καταλληλότερος δια ν’ αυτοσχεδιάσω και εκφωνήσω τον επικήδειον ήμουν εγώ. ”

Ο Ιωάννης Κονδυλάκης γεννήθηκε στη Βιάννο Ηρακλείου της Κρήτης το 1861. Ήταν Έλληνας λογοτέχνης, διηγηματογράφος, δημοσιογράφος και χρονογράφος. Ήταν ο πρώτος πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ και από τα γνωστότερα έργα του είναι ο "Πατούχας" και "Η πρώτη αγάπη". Ως λογοτέχνης, θεωρείται από τους κύριους εκπροσώπους του ελληνικού νατουραλισμού και "πατέρας του χρονογραφήματος", όπως τον ονόμασε πρώτος ο Παύλος Νιρβάνας.  Η γλώσσα που χρησιμοποίησε στα έργα του ήταν απλή καθαρεύουσα, διανθισμένη με το χιούμορ που πάντα συνόδευε τον συγγραφέα και κάνει ακόμη και σήμερα ευχάριστη την ανάγνωση των έργων του. Το 1920 προσβλήθηκε από ημιπληγία. Πέθανε σε ηλικία 59 ετών στο Πανάνειο Νοσοκομείο του Ηρακλείου στις 25 Ιουλίου 1920.

Το διήγημα “Ο επικήδειος” δημοσιεύτηκε το 1916, στον τόμο «Όταν ήμουν δάσκαλος και άλλα διηγήματα”, εκδ. Φέξη.

Πρόσφατη έκδοση: “Ο Πατούχας - Όταν ήμουν δάσκαλος - Η πρώτη αγάπη”, επιμ: Μ. Γ. Μερακλής, εκδ. Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη.

“Στην έξοδο του χωριού υπήρχε ένα τρίστρατο: ο ένας δρόμος οδηγούσε στη θάλασσα, ο δεύτερος στην πόλη κι ο τρίτος δεν οδηγούσε πουθενά.”

Αυτή είναι η ιστορία του δρόμου που δεν οδηγούσε πουθενά, έτσι ακριβώς όπως τη διηγήθηκε ο κύριος Μπιάνκι στην κόρη του από το τηλέφωνο.

Από το βιβλίο: “Παραμύθια από το τηλέφωνο” του Τζάνι Ροντάρι

Μετάφραση: Άννα Παπασταύρου

Εκδόσεις Μεταίχμιο

Ο Τζάνι Ροντάρι γεννήθηκε στο Πιεμόντε το 1920. Eργάστηκε για αρκετά χρόνια ως δάσκαλος, αλλά ασχολήθηκε κυρίως με τη δημοσιογραφία, την οποία υπηρέτησε ως διευθυντής εφημερίδων και περιοδικών. Βέβαια, η ιδιότητα με την οποία έγινε γνωστός τόσο στη χώρα του όσο και διεθνώς είναι αυτή του συγγραφέα παιδικών βιβλίων. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε ολόκληρο τον κόσμο και έχουν διαβαστεί από εκατομμύρια παιδιά. Το 1970 του απονεμήθηκε το βραβείο Άντερσεν, η μεγαλύτερη διάκριση διεθνώς για συγγραφέα παιδικής λογοτεχνίας. Πέθανε στη Ρώμη το 1980 κατά τη διάρκεια μιας χειρουργικής επέμβασης.

“ - Τα 'θελες, τα 'παθες!.. είπε πάλι στον εαυτό του και αισθάνθηκε θυμό, θυμό εναντίον του, που όλο ζητούσε να ξενιτευτεί, ενώ δεν είχε το θάρρος και κινούσε και τους άλλους να πάνε. Και φεύγανε οι άλλοι, ενώ αυτός έμενε... ”

O Δημοσθένης Βουτυράς γεννήθηκε το 1872 στην Κωνσταντινούπολη. Ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες διηγηματογράφους και πεζογράφους της ελληνικής λογοτεχνίας του Μεσοπολέμου. Ύστερα από ανήσυχα παιδικά χρόνια και διάφορους πρόσκαιρους προσανατολισμούς, πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα ως διηγηματογράφος το 1901 στο πειραιώτικο περιοδικό «Το Περιοδικόν μας».  Στα διηγήματά του περιγράφει τη ζωή και την ψυχολογία των φτωχών και εξαθλιωμένων ανθρώπων που αδυνατούν να δράσουν για να αλλάξουν τη ζωή τους και αρνούνται να ενταχθούν στην οργανωμένη κοινωνία. Ο Βουτυράς γνώριζε καλά αυτούς τους ανθρώπους έχοντας ζήσει δίπλα τους πολλά χρόνια. Χαρακτηριστικό ορισμένων έργων του είναι επίσης ότι περιέχουν στοιχεία μεταφυσικής και επιστημονικής φαντασίας. Πέθανε στις 27 Μαρτίου του 1958.

Πρόσφατη έκδοση των διηγημάτων του Βουτυρά: «Άπαντα», επιμ: Β. Τσοκόπουλος, εκδόσεις Δελφίνι.

Το διήγημα “Ο Ταξιδιώτης” γράφτηκε το 1917.

" Όταν τὸ πρωτάκουσα ἤμουν παιδὶ στὰ σπάργανα. Καὶ σὰν ἔφτασα εἰκοσάχρονο παλληκάρι, ἔλεγαν ἀκόμη γιὰ κεῖνο, μὲ τὸν ἴδιο θαμασμὸ καὶ περισσότερη φρίκη. Τὸ γιούσουρι, τὸ ἀντρειωμένο γιούσουρι, ποῦ βρίσκεται στὸν κόρφο τοῦ Βόλου! "

Ο Ανδρέας Καρκαβίτσας γεννήθηκε στα Λεχαινά στις 12 Μαρτίου 1865. Υπήρξε ένας από τους μεγάλους εκπροσώπους της ηθογραφίας και ο κατ' εξοχήν εκπρόσωπος του νατουραλισμού στη νεοελληνική λογοτεχνία. Τα πιο διάσημα έργα του είναι το μυθιστόρημα “Ο ζητιάνος” και η συλλογή διηγημάτων “Λόγια της πλώρης”, δύο έργα με τα οποία ο Καρκαβίτσας κατέκτησε μια θέση στους κορυφαίους της νεοελληνικής πεζογραφίας. Στρατιωτικός γιατρός στο επάγγελμα, ασχολήθηκε ενεργά και με την πολιτική ζωή του τόπου. Πέθανε από φυματίωση του λάρυγγα στις 24 Οκτωβρίου του 1922, στο Μαρούσι, σε ηλικία 57 ετών, πικραμένος για την κατάρρευση της Μεγάλης Ιδέας με τη Μικρασιατική καταστροφή, που την είδε να συμβαίνει λίγο πριν πεθάνει.

Πρόσφατη έκδοση: "Λόγια της πλώρης", από τις εκδόσεις Πελεκάνος.

Πρώτη έκδοση: “Λόγια της πλώρης”, Τυπογραφείον της Εστίας, 1899

" Πότε, γιαγιά, κι εγώ στα αληθινά θα ερωτευτώ; Πότε θα αγαπήσω; Πότε θα αγαπηθώ; Πότε γιαγιά θα αρχίσω αληθινά να ζω; "

Αυτή είναι η ιστορία του μικρού Ζαν που γύρευε παντού τον έρωτα και την αγάπη.

Από το διπλό βιβλίο: "Αστριμάλι Ροδολάλι / Μικρές ιστορίες για μεγάλους έρωτες" της Στέλλας Μιχαηλίδου

Εκδόσεις Εν πλω

Η Στέλλα Μιχαηλίδου γράφει ιστορίες και θεατρικά έργα για παιδιά και νέους, σκηνοθετεί και χορογραφεί θεατρικές παραστάσεις ενώ παράλληλα διδάσκει Κινησιολογία και Σκηνοθεσία έργων για παιδικό και νεανικό κοινό, στο Τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ. Εργάστηκε για περισσότερα από είκοσι χρόνια ως ηθοποιός ερμηνεύοντας πολλούς ρόλους του κλασικού και του σύγχρονου ρεπερτορίου. Συνεργάστηκε με την Πειραματική Σκηνή της «Τέχνης», το Κ.Θ.Β.Ε., με Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα,  το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, με ιδιωτικές σκηνές καθώς και με το Εθνικό Θέατρο. 

" Μία φώκη, βόσκουσα ἐκεῖ πλησίον, εἰς τὰ βαθιὰ νερά, ἤκουσεν ἴσως τὸ σιγανὸν μυρολόγι τῆς γραίας, κ᾿ ἐθέλχθη ἀπὸ τὸν θορυβώδη αὐλὸν τοῦ μικροῦ βοσκοῦ, καὶ ἦλθε παραέξω, εἰς τὰ ρηχά, κ᾿ ἐτέρπετο εἰς τὸν ἦχον, κ᾿ ἐλικνίζετο εἰς τά κύματα. "

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στις 4 Μαρτίου 1851 στη Σκιάθο. Είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες λογοτέχνες, γνωστός και ως «ο άγιος των ελληνικών γραμμάτων» και «η κορυφή των κορυφών» κατά τον Κ. Π. Καβάφη. Το 1874 γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από την οποία δεν αποφοίτησε ποτέ. Με τα διηγήματά του, δημοσιευόμενα σε εφημερίδες και περιοδικά, κέρδισε την αγάπη του αναγνωστικού κοινού και την αναγνώριση και εκτίμηση της πλειοψηφίας του πνευματικού κόσμου της εποχής. Επιστρέφει οριστικά στη Σκιάθο το 1908 εξαιτίας της κλονισμένης υγείας του. Το Νοέμβριο του 1910 αρρωσταίνει από πνευμονία και στις 3 Ιανουαρίου του 1911 θα αφήσει στο πατρικό του σπίτι την τελευταία του πνοή.

Πρόσφατη έκδοση: “Α. Παπαδιαμάντης: Άπαντα ( Δ' Τόμος)”, επιμ. Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλος, από τις εκδόσεις Δόμος.

Πρώτη δημοσίευση: εφημ. “Πατρίς”, 1908.

“ Έξω φύσαγε κρυερός άνεμος κι η νύχτα ήτανε κατάμαυρη. Το μοιρολόι της θάλασσας ακουγότανε βαρύ κι ατέλειωτο και γιόμιζε με βουή τον αγέρα. Η Ρηνούλα έσκυψε απ΄το παραθύρι και μουρμούρισε: 

-Εσύ ΄σαι Βάγγο μου; Τώρα, κι έφτασα… ” 

Ο Ναπολέων Λαπαθιώτης γεννήθηκε στις 31 Οκτωβρίου του 1888 στην Αθήνα. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το 1909 πήρε δίπλωμα Νομικής, αλλά ποτέ δεν άσκησε το επάγγελμα. Αριστοκρατικά μεγαλωμένος, άριστα μορφωμένος, μοναχοπαίδι υπουργού, ανανεωτής της παράδοσης, ανοιχτά ομοφυλόφιλος, συνοδοιπόρος των κομμουνιστών, τοξικομανής, αυτόχειρας, ο Λαπαθιώτης έχει αγαπηθεί πολύ ως ποιητής αλλά το πεζό λογοτεχνικό του έργο, αν και καθόλου ευκαταφρόνητο, έχει μείνει στη σκιά, σκορπισμένο σε δυσεύρετα παλιά περιοδικά και εφημερίδες. Αυτοκτόνησε τη νύχτα της 7ης Ιανουαρίου του 1944, στο διώροφο νεοκλασικό της οικογένειάς του κάτω από το λόφο του Στρέφη, στην Αθήνα.

Πρόσφατη έκδοση: “Τα μαραμένα μάτια και άλλες ιστορίες”, επιμ. Ν. Σαραντάκος, από τις εκδόσεις Ερατώ.

Πρώτη δημοσίευση: περιοδικό “Παναθήναια”, 1911

“ Πολλὰ χωριά, βουνά, δάση, ρημοκκλήσια καὶ πύργοι ἔχουν τὰ στοιχειά τους, κι ἄν καλοξετάσουμε τὸ πρᾶμα ἔχει καὶ κάθε σπίτι ἀπὸ ἕνα στοιχειό! […] Στὸ νησιώτικο χωριὸ ποῦ θὰ σᾶς πάρω, τὸ στοιχειὸ τοῦ τόπου εἴτανε γιὰ πολλὰ χρόνια ὁ Καπετὰν Γιώργης. ”

Ο Κλεάνθης Μιχαηλίδης, με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Αργύρης Εφταλιώτης, γεννήθηκε στη Μήθυμνα Λέσβου, όπου και διδάχθηκε τα πρώτα γράμματα από τον πατέρα του, ο οποίος είχε ιδρύσει και διατηρούσε εκεί ιδιωτικό σχολείο. Το 1866 ο πατέρας του πέθανε, οπότε τον διαδέχθηκε ο ίδιος σε ηλικία 17 ετών ως δάσκαλος στο σχολείο. Η πρώτη εμφάνιση του Εφταλιώτη στα γράμματα σημειώνεται με τη συμμετοχή του στον «Φιλαδέλφειο Διαγωνισμό» του 1899, όπου και απέσπασε τον έπαινο της κριτικής επιτροπής. Υπήρξε από τους πρωτοπόρους του δημοτικισμού και στα έργα του χρησιμοποίησε απλή και ζωντανή γλώσσα. Πέθανε στις 25 Ιουλίου του 1923, στην πόλη Αντίμπ της νότιας Γαλλίας, όπου είχε εγκατασταθεί αναζητώντας κατάλληλο κλίμα για την κλονισμένη υγεία του.

Πρόσφατη έκδοση: «Νησιώτικες ιστορίες», εκδόσεις Πελεκάνος, 2005

Πρώτη δημοσίευση: περιοδικό «Εστία», 1889

“ Τον παλιό καλό καιρό, όταν οι ευχές βοηθούσαν ακόμα στις δύσκολες περιστάσεις, ζούσε ένας βασιλιάς. Όλες oι θυγατέρες του ήταν πανέμορφες, η μικρότερη όμως ήταν τόσο όμορφη, ώστε ακόμα κι ο ήλιος, που τόσα έχουν δει τα μάτια του, τη θαύμαζε κάθε φορά που αντίκριζε το πρόσωπο της. “

Αυτή είναι η ιστορία ενός βατράχου, που ήτανε πολύ διαφορετικός από τους συνηθισμένους βατράχους που συναντά κανείς στη λίμνη.

Μετάφραση: Μαρία Αγγελίδου

Από το βιβλίο: “Τα παραμύθια των αδελφών Γκριμμ”,  Α’ Τόμος

Εκδόσεις Άγρα

Οι αδελφοί Γκριμμ γεννήθηκαν σ’ ένα μικρό χωριό της Γερμανίας, ο Γιάκομπ στις 4 Ιανουαρίου του 1785 και ο Βίλχεμ στις 24 Φεβρουαρίου του 1786. Και οι δύο σπούδασαν νομικά, όπως και ο πατέρας τους, ενώ από μικρή ηλικία έδειξαν τεράστιο ενδιαφέρον για τις γερμανικές λαϊκές αφηγήσεις και παραδόσεις. Συνέλεγαν παραδοσιακές ιστορίες, προσπαθώντας να αποτυπώσουν στο χαρτί όσο πιο πιστά μπορούσαν την τεχνική και τις λέξεις που χρησιμοποιούσαν οι αφηγητές. Από αυτές εμπνεύστηκαν για να γράψουν περισσότερα από 200 παραμύθια, τα οποία σήμερα είναι γνωστά ως Παραμύθια Γκριμμ. Τα παραμύθια αυτά έχουν μεταφραστεί σε 160 γλώσσες και αγαπήθηκαν από τα παιδιά όλου του κόσμου. Ανάμεσά τους: Η Κοκκινοσκουφίτσα, Η Σταχτοπούτα, Η Χιονάτη και οι επτά νάνοι, Η ωραία κοιμωμένη, Χάνσελ και Γκρέτελ, Ραπουντζέλ. Ο Βίλχεμ πέθανε στις 16 Δεκεμβρίου του 1859 και ο Γιάκομπ στις 20 Σεπτεμβρίου του 1863.

“ Η Φιφή επήδηξε από το κρεβάτι και, χωρίς να κάνει τον κόπο να φορέσει τη ρόμπα της, με κίνδυνο να δείξει στους διαβάτες όλη την αφθονία του στήθους της, άνοιξε τα παραθυρόφυλλα. Ένα κύμα από ανοιξιάτικον ήλιο εσκορπίστηκε μέσα στο δωμάτιο. “

Ο Κώστας Καρυωτάκης γεννήθηκε στην Τρίπολη στις 30 Οκτωβρίου 1896. Ποιητής και πεζογράφος, ίσως η σημαντικότερη λογοτεχνική φωνή που ανέδειξε η γενιά του '20. Με μόλις τρεις δημοσιευμένες ποιητικές συλλογές, θεωρείται ο κυριότερος εκφραστής της σύγχρονης λυρικής ποίησης. Απεχθανόταν τη δουλειά του δημοσίου υπαλλήλου και δεν ανεχόταν την κρατική γραφειοκρατία, εξού και οι πολλές μεταθέσεις του. Η πρώτη του ποιητική συλλογή «Ο Πόνος των Ανθρώπων και των Πραγμάτων» (1919) δεν έλαβε ιδιαίτερα θετικές κριτικές. Το 1921 εξέδωσε την ποιητική συλλογή “Νηπενθή” και την ίδια περίοδο συνδέθηκε με την ποιήτρια Μαρία Πολυδούρη. Το 1927 εκδόθηκε η τελευταία ποιητική συλλογή του, με τίτλο «Ελεγεία και Σάτιρες». Το 1928 αποσπάστηκε στην Πρέβεζα. Στις 21 Ιουλίου 1928 έθεσε τέλος στη ζωή του με ένα περίστροφο, αφού την προηγούμενη νύχτα είχε προσπαθήσει ανεπιτυχώς να πνιγεί στη θάλασσα.

Το διήγημα “Ο θείος από την επαρχία” βρίσκεται στη συλλογή “Καρυωτάκης, Άπαντα τα ευρισκόμενα”, επιμ. Γ.Π. Σαββίδης, Τόμος Β’, από τις εκδόσεις Ερμής.

Πρώτη δημοσίευση: περιοδικό «Η γάμπα», 1919

" Του έγραψε δυο λόγια, πως η Αγλαΐα είναι πολύ άρρωστη και τώρα τον περιμένει. Δώδεκα χρόνια ζουν χωρισμένοι. Δώδεκα χρόνια κλείσθηκε σ' αυτό το σπίτι μέσα. Δώδεκα χρόνια δεν τον είδε. "

Η Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη τον Ιανουάριο του 1867. Πρόκειται για την πρώτη ελληνίδα πεζογράφο. Άνθρωπος με προοδευτικές απόψεις, έγραφε πάντα στην απλή δημοτική. Εργάστηκε ως δασκάλα σε ελληνικά σχολεία, αλλά γνώρισε διώξεις και τη χλεύη των συντηρητικών κύκλων της Πόλης, λόγω του φύλου της αλλά και των απόψεων της για τη χειραφέτηση της γυναίκας. Το 1893 σύστησε τον Προοδευτικόν Σύλλογον Κυριών. Η ίδρυση του συλλόγου αυτού από μια νέα, άγαμη γυναίκα θεωρήθηκε σκανδαλώδης και πολλοί συντοπίτες της τής επιτέθηκαν βίαια. Το συγγραφικό έργο της συνίσταται σε σύντομα αφηγήματα (συνολικά περί τα 140), τα οποία δημοσιεύθηκαν στα έντυπα της Κωνσταντινούπολης που εξέδιδε η ίδια («Φιλολογική Ηχώ» κ.ά.), αλλά και σε αθηναϊκά περιοδικά. Απεβίωσε στις 8 Μαρτίου 1906 στο νοσοκομείο Βαλουκλή του Επταπυργίου (το Γεντί Κουλέ της Πόλης).

Το διήγημα “Συγγνώμη” βρίσκεται στη συλλογή «Α. Παπαδοπούλου: Διηγήματα», από τις εκδόσεις 24 Γράμματα.

Πρώτη δημοσίευση: περιοδικό «Φιλολογική Ηχώ», Κωνσταντινούπολη, 1896.

“ Μια φορά κι ένα καιρό, ήτανε μια διμοιρία από είκοσι πέντε μολυβένια στρατιωτάκια. […] Όλοι αυτοί οι στρατιώτες ήταν ολόιδιοι, αλλά ένας τους, που χύθηκε τελευταίος και μάλλον δεν περίσσευε πολύ μολύβι, ήτανε μ’ ένα μισό πόδι ο καημένος. “

Αυτή είναι η ιστορία του μολυβένιου στρατιώτη, που αγάπησε με όλη του την καρδιά την όμορφη, χάρτινη μπαλαρίνα.

Μετάφραση: Δημήτριος Βικέλας

Απόδοση στη δημοτική: Πάτροκλος Χατζηαλεξάνδρου

Εκδόσεις ebooks4greeks, 2020

Ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν γεννήθηκε στις 2 Απριλίου 1805 στη Δανία. Ο Χανς ήταν ένα περίεργο παιδί με εξαιρετική φαντασία. Πολλές φορές τον έβλεπαν να περπατά στο δρόμο σαν ονειροπαρμένος και το μυαλό του δεν το είχε πουθενά αλλού, παρά μόνο στα ποιήματα και στο διάβασμα. Το ενδιαφέρον του κέρδισε το θέατρο, όπου αποστήθιζε ολόκληρες σκηνές από τα έργα που έβλεπε. Έδωσε εξετάσεις στη Βασιλική Σχολή Θεάτρου, αλλά ήταν τόσο άσχημος και αδύνατος, που δεν τον δέχτηκαν. Επειδή είχε ωραία φωνή, άρχισε να σπουδάζει μουσική, αλλά αρρώστησε ξαφνικά και έχασε τη φωνή του. Έτσι το μόνο ταλέντο που του έμεινε ήταν το ταλέντο της ποίησης. Οι κυριότεροι ήρωες των παραμυθιών του είναι φτωχοί και αδικημένοι άνθρωποι που όμως έχουν ασυνήθιστα ψυχικά χαρίσματα, ευγένεια, ταλέντο, μεγαλοψυχία. Τα παραμύθια του Άντερσεν είναι πια πασίγνωστα παγκοσμίως και έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Πέθανε στις 4 Αυγούστου 1875 στην Κοπεγχάγη.

_ Το επεισόδιο αυτό είναι αφιερωμένο στη Μελίνα! _

" − Νὰ εἶχεν ὁ ἔρωτας σαΐτες!… νὰ εἶχε βρόχια… νὰ εἶχε φωτιές… Νὰ τρυποῦσε μὲ τὶς σαΐτες του τὰ παραθύρια… νὰ ζέσταινε τὶς καρδιές… νὰ ἔστηνε τὰ βρόχια του ἀπάνω στὰ χιόνια… "

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στις 4 Μαρτίου 1851 στη Σκιάθο. Είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες λογοτέχνες, γνωστός και ως «ο άγιος των ελληνικών γραμμάτων» και «η κορυφή των κορυφών» κατά τον Κ. Π. Καβάφη. Το 1874 γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από την οποία δεν αποφοίτησε ποτέ. Με τα διηγήματά του, δημοσιευόμενα σε εφημερίδες και περιοδικά, κέρδισε την αγάπη του αναγνωστικού κοινού και την αναγνώριση και εκτίμηση της πλειοψηφίας του πνευματικού κόσμου της εποχής. Επιστρέφει οριστικά στη Σκιάθο το 1908 εξαιτίας της κλονισμένης υγείας του. Το Νοέμβριο του 1910 αρρωσταίνει από πνευμονία και στις 3 Ιανουαρίου του 1911 θα αφήσει στο πατρικό του σπίτι την τελευταία του πνοή.

Το διήγημα "Ο έρωτας στα χιόνια" βρίσκεται στη συλλογή “Α. Παπαδιαμάντης: Άπαντα ( Γ' Τόμος)”, επιμ. Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλος, από τις εκδόσεις Δόμος.

Πρώτη δημοσίευση: εφημ. “Ακρόπολις”, Πρωτοχρονιά 1895

" Από πολύ πρωί, σχεδόν προτού να βγει ο ήλιος, είχαν πάρει σβάρνα όλη τη γειτονιά, και είχαν πει τα κάλαντα σ’ όλα τα γύρω σπίτια. Δεν είχαν αφήσει πόρτα, μάντρα, μαγαζί, να μη χτυπήσουν… — Ναν τα πούμε; Ναν τα πούμε;… "

Ο Ναπολέων Λαπαθιώτης γεννήθηκε στις 31 Οκτωβρίου του 1888 στην Αθήνα. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το 1909 πήρε δίπλωμα Νομικής, αλλά ποτέ δεν άσκησε το επάγγελμα. Αριστοκρατικά μεγαλωμένος, άριστα μορφωμένος, μοναχοπαίδι υπουργού, ανανεωτής της παράδοσης, ανοιχτά ομοφυλόφιλος, συνοδοιπόρος των κομμουνιστών, τοξικομανής, αυτόχειρας, ο Λαπαθιώτης έχει αγαπηθεί πολύ ως ποιητής αλλά το πεζό λογοτεχνικό του έργο, αν και καθόλου ευκαταφρόνητο, έχει μείνει στη σκιά, σκορπισμένο σε δυσεύρετα παλιά περιοδικά και εφημερίδες. Αυτοκτόνησε τη νύχτα της 7ης Ιανουαρίου του 1944, στο διώροφο νεοκλασικό της οικογένειάς του κάτω από το λόφο του Στρέφη, στην Αθήνα.

Το διήγημα "Τα κάλαντα" βρίσκεται στη συλλογή "Ο μυστηριώδης φίλος και άλλες ιστορίες", επιμ. Ν. Σαραντάκος, από τις εκδόσεις Ερατώ.

Πρώτη δημοσίευση: περιοδικό "Μπουκέτο", 26 Δεκεμβρίου 1929.

“ Δεν συμβαίνει συχνά να ονειρευόμεθα περί προσώπων τα οποία δεν είδαμεν επί πολλά έτη και περί των οποίων επίσης δεν εσκέφθημεν επί πολλά έτη; Φαίνεται ότι η μνήμη των μένει εγχαραγμένη κάπου εν τω πνεύματι και αίφνης εις το όνειρον αναφαίνεται. ”

Ο Κωνσταντίνος Π. Καβάφης γεννήθηκε στις 29 Απριλίου 1863 στην Aλεξάνδρεια της Aιγύπτου. Συχνά αναφέρεται και ως “ο Αλεξανδρινός”. Η ποίησή του κατέλαβε μία εξέχουσα θέση τόσο στην ελληνική όσο και στην ευρωπαϊκή ποίηση, ύστερα από τις μεταφράσεις των ποιημάτων του αρχικά στα Γαλλικά, Αγγλικά, Γερμανικά και κατόπιν σε πολλές άλλες γλώσσες. Το σώμα των Καβαφικών ποιημάτων περιλαμβάνει: τα 154 Αναγνωρισμένα ποιήματά του, τα 37 Αποκηρυγμένα, τα 75 Κρυμμένα ποιήματα που βρέθηκαν τελειωμένα στα χαρτιά του, καθώς και τα 30 Ατελή, που βρέθηκαν στα χαρτιά του χωρίς να έχουν πάρει την οριστική τους μορφή. Άρρωστος από καρκίνο του λάρυγγα, εισήχθη στο Νοσοκομείο της Ελληνικής Κοινότητας στην Αλεξάνδρεια, όπου και πέθανε στις 29 Απριλίου του 1933, τη μέρα που συμπλήρωνε 70 χρόνια ζωής.

Το διήγημα “Εις το φως της ημέρας”, γραμμένο πολύ πιθανώς το χειμώνα 1895 – 1896, αποτελεί μία από τις λίγες απόπειρες του Καβάφη να γράψει σε πεζό.

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος.

“ Ὁ ἥλιος παιγνιδίζει ἀκόμη σὲ ζαφειρένιο οὐρανό. Ἡ θάλασσα λίμνη ἁπλώνεται ὡς τὰ οὐρανοθέμελα. Ἡ γῆ ἀνθοσπαρμένη μοσχοβολᾷ. Μὰ ἡ ἀκρογιαλιὰ μοιάζει μὲ νεκροταφεῖο. ”

Ο Ανδρέας Καρκαβίτσας γεννήθηκε στα Λεχαινά στις 12 Μαρτίου 1865. Υπήρξε ένας από τους μεγάλους εκπροσώπους της ηθογραφίας και ο κατ' εξοχήν εκπρόσωπος του νατουραλισμού στη νεοελληνική λογοτεχνία. Τα πιο διάσημα έργα του είναι το μυθιστόρημα “Ο ζητιάνος” και η συλλογή διηγημάτων “Λόγια της πλώρης”, δύο έργα με τα οποία ο Καρκαβίτσας κατέκτησε μια θέση στους κορυφαίους της νεοελληνικής πεζογραφίας. Στρατιωτικός γιατρός στο επάγγελμα, ασχολήθηκε ενεργά και με την πολιτική ζωή του τόπου. Πέθανε από φυματίωση του λάρυγγα στις 24 Οκτωβρίου του 1922, στο Μαρούσι, σε ηλικία 57 ετών, πικραμένος για την κατάρρευση της Μεγάλης Ιδέας με τη Μικρασιατική καταστροφή, που την είδε να συμβαίνει λίγο πριν πεθάνει.

Το διήγημα «Ναυάγια» βρίσκεται στη συλλογή διηγημάτων "Λόγια της πλώρης", από τις εκδόσεις Πελεκάνος.

Πρώτη έκδοση: “Λόγια της πλώρης”, Τυπογραφείον της Εστίας, 1899

" Ὁ Δερβίσης ὁ πλάνης κατῆλθεν εἰς τὸ βάθος τῆς σήραγγος. Ἴσως ἤλπιζε νὰ εὕρῃ περισσότερον ἀπάγκειο ἐκεῖ. Ἐκάθισεν, ἀκούμβησεν. Ἐσκέπτετο τὸ ἄστατον τῶν ἀνθρωπίνων πραγμάτων. Ἄσκ ὀλσοὺν τσιβιρινέκ. Χαρὰ σ' ἐκεῖνον ποὺ ξέρει νὰ τὸν γυρίζῃ, τὸν κόσμον αὐτόν. "

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στις 4 Μαρτίου 1851 στη Σκιάθο. Είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες λογοτέχνες, γνωστός και ως «ο άγιος των ελληνικών γραμμάτων» και «η κορυφή των κορυφών» κατά τον Κ. Π. Καβάφη. Το 1874 γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από την οποία δεν αποφοίτησε ποτέ. Με τα διηγήματά του, δημοσιευόμενα σε εφημερίδες και περιοδικά, κέρδισε την αγάπη του αναγνωστικού κοινού και την αναγνώριση και εκτίμηση της πλειοψηφίας του πνευματικού κόσμου της εποχής. Επιστρέφει οριστικά στη Σκιάθο το 1908 εξαιτίας της κλονισμένης υγείας του. Το Νοέμβριο του 1910 αρρωσταίνει από πνευμονία και στις 3 Ιανουαρίου του 1911 θα αφήσει στο πατρικό του σπίτι την τελευταία του πνοή.

Το διήγημα "Ο ξεπεσμένος δερβίσης" βρίσκεται στη συλλογή "Τα αθηναϊκά", από τις εκδόσεις ΜΙΕΤ.

Πρώτη δημοσίευση: εφημ. «Ακρόπολις», 1896

" Ἔγινε μεγάλη ταραχὴ σὰν πρωτοφάνηκε στὸ χωριὸ ἡ Αγγέλικα. Συνηθισμένος ὁ κόσμος ἀπὸ τὶς ντροπαλὲς καὶ συμμαζεμένες χωριατοποῦλες, βλέπει ἄξαφνα μέσα στὸ χωριὸ μιὰ κοπέλλα, ποῦ τοὺς φάνηκε σὰ θεά. "

Ο Κλεάνθης Μιχαηλίδης, με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Αργύρης Εφταλιώτης, γεννήθηκε στη Μήθυμνα Λέσβου, όπου και διδάχθηκε τα πρώτα γράμματα από τον πατέρα του, ο οποίος είχε ιδρύσει και διατηρούσε εκεί ιδιωτικό σχολείο. Το 1866 ο πατέρας του πέθανε, οπότε τον διαδέχθηκε ο ίδιος σε ηλικία 17 ετών ως δάσκαλος στο σχολείο. Η πρώτη εμφάνιση του Εφταλιώτη στα γράμματα σημειώνεται με τη συμμετοχή του στον «Φιλαδέλφειο Διαγωνισμό» του 1899, όπου και απέσπασε τον έπαινο της κριτικής επιτροπής. Υπήρξε από τους πρωτοπόρους του δημοτικισμού και στα έργα του χρησιμοποίησε απλή και ζωντανή γλώσσα. Πέθανε στις 25 Ιουλίου του 1923, στην πόλη Αντίμπ της νότιας Γαλλίας, όπου είχε εγκατασταθεί αναζητώντας κατάλληλο κλίμα για την κλονισμένη υγεία του.

Το διήγημα "Η Αγγέλικα" βρίσκεται στη συλλογή "Νησιώτικες ιστορίες", από τις εκδόσεις Εστία.

Πρώτη δημοσίευση: περ. «Εστία», 1891

" Ὁ Στρατὴς τὸ στοιχειὸ -ἔτσι ἀκουγότανε τώρα σ᾿ ὅλο τὸ νησί, χρόνια καὶ χρόνια- δὲν ἀγαποῦσε τὸν κόσμο καὶ ζοῦσε πάντ᾿ ἀλάργα ἀπ᾿ τοὺς ἀνθρώπους. [...] Ἔτσι τοῦ κόλλησε καὶ τὸ παρανόμι. Ὁ Στρατὴς τὸ Στοιχειὸ μὲ τ᾿ ὄνομα. "

Ο Πέτρος Αποστολίδης, με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Παύλος Νιρβάνας, γεννήθηκε το 1866 στη Μαριαννούπολη της τότε Ρωσίας και πέθανε τον Νοέμβριο του 1937 στην Αθήνα. Λόγιος, διηγηματογράφος, μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας, χρονογράφος, κριτικός, ποιητής και  αρχίατρος του Πολεμικού Ναυτικού. Ο Νιρβάνας είναι ένας από τους πολυγραφότατους Έλληνες συγγραφείς της ελληνικής λογοτεχνίας.

Το διήγημα "Νῦν ἀπολύοις" βρίσκεται στη συλλογή "ΕΚΛΕΚΤΑΙ ΣΕΛΙΔΕΣ", από τις εκδόσεις Πελεκάνος.

Πρώτη δημοσίευση: περ. «Ημερολόγιον Σκόκου», 1908

_Στη μνήμη της ηθοποιού Μένης Κυριάκογλου_

" Δεν ξέρω ποια διαβολεμένη όρεξη έκανε τον τεχνίτη μου να με χρωματίσει τόσο πράσινο! Τέτοια μάτια δεν υπάρχουν στους ανθρώπους, –ή, κι αν υπάρχουν, είναι τόσο σπάνια, που πρέπει να περάσουν πολλά χρόνια για να μπορέσεις ν' απαντήσεις όμοια! Και όμως βρήκα, κι εγώ, τον "άνθρωπό" μου, καθώς θα δείτε.. ."

Ο Ναπολέων Λαπαθιώτης γεννήθηκε στις 31 Οκτωβρίου του 1888 στην Αθήνα. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το 1909 πήρε δίπλωμα Νομικής, αλλά ποτέ δεν άσκησε το επάγγελμα. Εκτός από ποιήματα, έγραψε επίσης πάνω από 100 πεζογραφήματα, δεκάδες διηγήματα, καθώς και επιφυλλίδες, κριτικά και αισθητικά κείμενα. Αυτοκτόνησε τη νύχτα της 7ης Ιανουαρίου του 1944, στο διώροφο νεοκλασικό της οικογένειάς του κάτω από το λόφο του Στρέφη, στην Αθήνα.

Το διήγημα "Το γυαλένιο μάτι" βρίσκεται στη συλλογή "ΤΑ ΔΕΚΑΤΡΙΑ ΝΤΟΜΙΝΑ και άλλες ιστορίες", επιμ: Ν. Σαραντάκος, από τις εκδόσεις Ερατώ.

Πρώτη δημοσίευση: περ. «Μπουκέτο», 1932