Yeni Medya 451

Yeni Medya 451'in 31. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan'ın konuğu bugün birçok farklı işiyle yakından tanısak da aslında Türkiye'nin ilk YouTuberlarından olan Boğaç Soydemir. YouTube'un ilk zamanlarında yüklenen yerli içerik üreticilerinin videolarından yola çıktığımız sohbette bugün gelinen noktaya kadar yaşananları, neredeyse tüm Türkiye'nin izlediği videoları, konuğumuzun yavaş yavaş tanınmışlık elde ederken yaşadığı tecrübeleri, YouTuberlığın influencerlarlığa dönüşümünü, algoritmanın işleyişini, Soğuk Savaş'ın doğuşunu ve bugün geldiği noktanın açtığı yolları, zamanın ruhunu kaçırma endişesini, sponsorlukların izleyicide negatif etki etmemesi için dikkat edilmesi gerekenleri, meme kültürünün gelişimini ve canlı yayın tecrübesini konuşuyoruz.

Yeni Medya 451'in 30. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, çok kısa sürede milyonlarca abone toplayan ve dünyayı sallayan ChatGPT'yi gündemine alıyor. İkili; GPT'nin açılımını, botun beslendiği kaynakları, Elon Musk'ın bu OpenAI fikrinin kuruluşundaki dahlini ve sonrasında süreçten ayrılışının hikayesini, ChatGPT ile kurulan diyalogları ve botun verdiği fikirlerden örnekleri konuşuyor; ChatGPT'nin kod diline hakimiyetini, gerçek bir yapay zekadan farklarını, imla kurallarındaki kapasitesini ve hikaye yazım becerisini tartışıyor. Ayrıca bu teknolojinin tehlikelerini, kendini kısıtladığı noktaları ve bu noktaların etrafından dolaşma meselesini, uygunsuz metinleri yazdırabilmek için açıkların bulunmasını ve bunların doğurabileceği sonuçları masaya yatırıyor, insanların hikayesinden yola çıkarak ChatGPT'nin gelecekte ulaşabileceği noktayı ön görmeye çalışıyoruz.

Yeni Medya 451'in 29. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan; Netflix'te yayına giren Sıcak Kafa'yı, dizinin yaratıcısı ve yönetmeni Mert Baykal ile konuşuyor. Üçlü; İstanbul'da geçen ve yapay durmayan bir distopya dizisinin formülü, işin arkasındaki ekibin önemi ve bu formül uygulamaya dökülürken geçilen süreçler, hikaye anlatımında yapılan tercihler, dizinin kendi dünyasında verilmek istenenler ve gizlenenler, abuklamanın yaratılması ve gerçek dünyada yaşadıklarımızla bağdaşlaşması, anlatının Covid 19 pandemisinden esinlendiği yönler, kitaplardan filmleştirme ve dizileştirme konusunun Sıcak Kafa'daki yansımaları ve distopik kurguların popülerleşmesi hakkında bir sohbete koyuluyor. Ayrıca hedef kitle seçimi ve evrensel yankı beklentisi, diziye özel şarkı yazımı ve yaratımı ve de görsel kalitenin sağlanmasındaki unsurlar hakkındaki detaylar da bölümde sizlerle.

Yeni Medya 451'in yeni bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, Çin menşeli ve "kendi içinde internet" diyebileceğimiz SuperApp'leri konuşuyor. SuperApp nedir? iOS bir SuperApp midir? Çin'deki internete erişim şartları ve veri kontrolü SuperApp'lerin popülaritesine nasıl etki etti? SuperApp'lerin dezavantajları ve tehlikeleri nelerdir? SuperApp'e dünyada ne deniyor? Türkiye'de SuperApp olmak isteyen marka kim ve bu markayı engellemek için nasıl girişimler oldu? WeChat'in Çin'de sosyal kredi puanlarına ve yaşam kalitesine etkisi nedir? Batı dünyasında SuperApp, Asya'daki gibi bir etki yaratabilecek mi? Bütün soruların cevaplarını aradığımız Yeni Medya 451'in 28. bölümü sizlerle.

Yeni Medya 451'in 27. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, konukları Atlasverse'ün kurucusu Burçin Gürbüz'e Metaverse'ü soruyor. Metaverse'ün ne kadarı palavra, Atlas Space'in hikayesi nedir, gerçekçi grafik probleminin çözümü yolda mı, Metaverse'ten arsa alınır mı, Facebook'un "Meta" projesinin arkasında ne var, kripto para ve Metaverse ilişkisi nasıl işler, oyunların ve oyuncu kitlenin Metaverse ile bağlantısı nedir, iş hayatında ve ofislerde Metaverse nasıl bir kolaylık sağlayabilir ve tabi ki akıllardaki en önemli soru: Metaverse, internetin geleceği mi? Hepsinin ve akla gelen daha fazla sorunun cevapları bölümde sizleri bekliyor.

Yeni Medya 451'de Can Öz ve Ümit Alan, TikTok'u anlamaya ve anlatmaya devam ediyor. Gazeteci yazar Önder Abay'ı ağırladığımız bölümde; "kusurlu ama sahici" TikTok'un işleyişini, içerik üreticilerini, içeriklerini ve kitlesini, siyasilerde ve siyasetteki gücünü, aileler üzerindeki etkisini, gelir yaratma modelini, bünyesine kattığı ünlü isimleri ve çok daha fazlasını masaya yatırıyoruz.

Yeni Medya 451, yeni sezonun açılışını engellenemeyen bir yükselişe sahip olan TikTok'u masaya yatırarak yapıyor. Can Öz ve Ümit Alan; TikTok'un Çin Halk Cumhuriyeti'nde doğuşunu ve dünyaya açılma sürecini, uygulamanın diğer sosyal medya platformlarına göre farklı taraflarını, platform ile ilgili sürekli olarak konuşulan veri toplama meselesini ve Çin Halk Cumhuriyeti dışındaki ülkeler için ulusal birer tehdit yaratma şüphesini, TikTok'un başta Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere tüm dünyada meydana getirdiği siyasi ve ekonomik etkiyi, internete egemen olma mücadelesini ve çok daha fazlasını mercek altına alıyor.

Elon Musk'ın Twitter'ı alması üzerine Can Öz ve Ümit Alan, konunun gündeme getirdiği, yeni medya üzerine tartışmaları masaya yatırıyor. Yeni Medya 451'in Elon Musk & Twitter özel bölümünde, konuyla ilgili merak edilen sorulara cevap arıyoruz. Elon Musk yeni medyaya neler vadediyor? Elon Musk'ın Twitter'ı kâr amacıyla almadığı iddiası ne kadar inandırıcı? Twitter algoritmalarını herkese açık hale getirebilir mi? Kimlik doğrulaması nasıl olacak? Bot hesaplardan kurtulabilir miyiz? Trump'ın Twitter engeli kaldırılacak mı? Reklamsız Twitter mümkün mü?

Yeni Medya 451'in 24. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan'ın gündeminde "linç ve iptal kültürü" var. Linç kültürünün kökeni nereye dayanıyor? İptal kültürünün öncüleri kimler? İptal kültürü neleri yok eder? İptal ve linç kültürüne karşı nasıl davranılmalı? Woke culture, iptal kültürünün bir nedeni olarak bağlam çöküşü ve iptal edilen kelimeler de bölümün konu başlıkları arasında.

Yeni Medya 451'in 23. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan'ın konuğu Mirgün Cabas. Yeni medyanın televizyonculuk karşısında kazandığı zemini konuşurken, geleneksel medyanın dijitalleşme serüveni, haber sonrası gazetecilik ve sosyal medyanın yeni medya üzerinde yarattığı beklentiye dair aklımıza takılanları Mirgün Cabas'a soruyoruz.

Yeni Medya 451’in yeni bölümünde Can Öz ve Ümit Alan’a müzisyen Harun Tekin eşlik ediyor. Üçlünün gündeminde ise yeni medyanın müzisyenlere, müzik dinleme kültürüne ve üretim sürecin etkileri var. Platformların müzisyenleri ve müzik dinleme alışkanlıklarını nasıl etkilediği de bölümün konuları arasında.

Yeni Medya 451’in 21. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan’a yönetmen Ozan Açıktan eşlik ediyor. Üçlü, başta akış(streaming) platformlarına ve sinemaya çekilen filmlerden yola çıkarak yeni medyanın sinemaya, sinemacılara ve sinemaseverlere etkilerini tartışıyor. Türkiye’den çıkan filmlerin dünyaya erişimi, algoritmaların yaratılara etkisi ve sinema salonlarının izleyicide yarattığı algı farkları da bölümün kapsamında. / Ses Tasarımı: Vadi Sound Bölümü hazırlarken yararlandığımız kaynakları, podcast, makale ve video önerilerini Wiser uygulaması içerisindeki Yeni Medya 451 kürasyonunda bulabilirsiniz: https://wisermedia.com/ym451

Yeni Medya 451’in 20. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, “merkeziyetsiz internet” konusunu ele alıyorlar. Merkeziyetsizlik arayışıyla icat edilen internet nasıl bu kadar merkezîleşti ve gözetleme kapitalizminin araçlarından birine dönüştü? Merkeziyetsiz interneti temsil eden projeler hangileri? Blokzincir teknolojileri ışığında, merkeziyetsiz internet yeniden bir ihtimal olabilir mi? Yoksa bu bir oksimoron mu? / Ses Tasarımı: Vadi Sound Bölümü hazırlarken yararlandığımız kaynakları, podcast, makale ve video önerilerini Wiser uygulaması içerisindeki Yeni Medya 451 kürasyonunda bulabilirsiniz: https://wisermedia.com/ym451

Yeni Medya 451’in 19. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan’ın gündeminde, artırılmış gerçeklik (Augmented Reality) var. Artırılmış gerçekliğin kısa tarihi bize neler işaret ediyor? AR ve VR arasındaki benzerlikler ve farklılıklar nelerdir? AR, spor ve gazetecilik gibi alanlarda ne vadediyor? Proteus Etkisi nedir? Metaverse sonrasında bir kez daha trend olan bu kavramları, insan davranışlarına etkisiyle, riskleriyle, potansiyeliyle, kullanım alanlarıyla ve sosyal medyaya karşı pozisyonuyla beraber ele alıyoruz. / Ses Tasarımı: Vadi Sound Bölümü hazırlarken yararlandığımız kaynakları, podcast, makale ve video önerilerini Wiser uygulaması içerisindeki Yeni Medya 451 kürasyonunda bulabilirsiniz: https://wisermedia.com/ym451

Yeni Medya 451’in 18. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, gündemi uzunca bir süre meşgul edeceğe benzeyen “Metaverse” konusunu ele alıyorlar. Metaverse ile gerçekten internetin üçüncü dönemine mi giriş yapıyoruz, yoksa her şey yeni bir ambalajdan ibaret mi? Metaverse nedir, nasıl inşa edilecek, riskleri neler olabilir? Bu sorulara cevap ararken Decentraland örneğine, AR ve VR teknolojilerinin geleceğine, gelişime açık alanlara ve Mark Zuckerberg’e de uğruyoruz. / Ses Tasarımı: Vadi Sound Bundan böyle bölümleri hazırlarken yararlandığımız kaynakları, podcast, makale ve video önerilerini Wiser uygulaması içerisindeki Yeni Medya 451 kürasyonunda bulabileceksiniz: https://wisermedia.com/ym451

Yeni Medya 451’in üçüncü sezon açılışında Can Öz ve Ümit Alan, Türkiye’de ve dünyada bir süredir gündemi meşgul eden sosyal medya düzenlemelerini konu ediniyorlar. Sosyal medya düzenlenmeli mi? Bunu düzenleyen kim olmalı? Kamu yararı için sosyal medya düzenlemeleri nasıl yapılmalı? Dünyada bu alanda neler oluyor? Türkiye’yi yakın ve uzak gelecekte neler bekliyor? Gitgide merkezîleşen internet, dezenformasyon, ödül mekanizmaları gibi başlıkların ardından, bu evrensel meseleye bazı gerçekçi çözüm önerileri getirmeye çalışıyoruz. / Ses Tasarımı: Vadi Sound

Samsung’un destekleriyle yayınladığımız Yeni Medya 451’de Can Öz ve Ümit Alan, kullanıcı deneyimi odaklı bir dijital tasarım stüdyosu olan SHERPA’nın kurucusu Yakup Bayrak’ı konuk ediyorlar. Konuğumuzla beraber UX/UI (kullanıcı deneyimi/ara birim) tanımlarını, bunun dijitalleşen hayatımızda ne kadar büyük bir rol oynadığını konuşuyoruz ve Türkiye’deki başarılı ve başarısız örneklere değiniyoruz. Büyük UX hataları, yaygın tasarım hileleri ve bir UX tasarımcısını çıldırtan şeyler de bölüm kapsamında. SHERPA Blog: https://sherpa.blog

Samsung’un destekleriyle yayınladığımız Yeni Medya 451’in 15. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan’ın gündeminde “sesli yeni medya” var. Sesin yükselişini neye bağlıyoruz? Clubhouse veya Twitter Spaces gibi sesli sosyal ağlar kalıcı olabilir mi? Sosyal sesin moderasyon ve veri güvenliğiyle ilgili yol açtığı zorlukları konuştuktan sonra, Storytel örneği üzerinden “sesli kitap” konusuna bir bakış atıyoruz. Son olarak, podcast endüstrisiyle ilgili bir 2021 güncellemesi yapıyoruz. Not: Bölüm için görüşlerini bizimle paylaşan Storytel Türkiye’den Berk İmamoğlu’na teşekkür ederiz. Kaynakça için: https://yenimedya451.medium.com

Samsung’un sunduğu Yeni Medya 451’in 14. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, yeni medya çağında çocuk yetiştirme konusuna hem birer ebeveyn perspektifinden yaklaşıyor hem de son on yılda bu konuda çıkan araştırmaların bir dökümünü çıkarıyorlar. Samsung-TOÇEV işbirliğindeki bilinçlendirme kampanyasının ve literatür taramalarımızın ışığında, “güvenli internet” kavramına, çocukların karşılaştığı siber zorbalık vakalarına, internet bağımlılığı tehlikesine karşı ebeveynlerin sunabileceği alternatiflere odaklanıyoruz. #FarkınaVar #İnternetiTadındaKullan Paylaşmanın Sorumluluğunu Al kampanyası hakkında daha fazla bilgi almak için: https://www.paylasmaninsorumlulugunual.com

Samsung’un sunduğu Yeni Medya 451’in 13. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, 21. yüzyılda satın almanın yerine geçecek kadar büyüyen “abonelik” kültürünü, bunun hayatımızı nasıl kuşattığını ve nereye varabileceğini anlamaya çalışıyorlar. Aboneliğin tarihi nereye uzanıyor? Neye abone oluyoruz, niçin abone oluyoruz? Penny gazeteciliğinden bugüne medyadaki abonelik ekonomisi, bağışla çalışan sistemler, güncel yerel örnekler ve kullanılan iş modelleri, yayıncı perspektifinden avantajlar ve dezavantajlar, dünyadaki trendler ve daha fazlası bölümümüzde…

Samsung’un sunduğu Yeni Medya 451’in 12. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, gündemdeki NFT (non-fungible token) meselesinden hareketle blokzincir teknolojilerinin sağladığı ve sağlayabileceği imkânları konuşuyorlar. NFT nedir, nasıl çalışır? Bir NFT sanat eseri, sonsuza kadar var olabilir mi? Olası riskler nelerdir? Blokzincir, kripto paralardan ibaret midir? Bu teknoloji, hayatımızı ve medyayı nasıl değiştirebilir?

Samsung’un sunduğu Yeni Medya 451’in 11. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan’ın özel bir konuğu var. Sesi Türkiye’de NBA ve basketbol ile özdeşleşen, ancak 2015’ten bu yana League of Legends yorumculuğu ile farklı bir kulvarda da kendini kabul ettiren Kaan Kural ile oyun kültürü ve ötesini konuşuyoruz. Gaming endüstrisi, spor ve sinemayı ne zaman geçecek? E-Spor, spor mudur? Oyunlar gerçekten şiddet eğilimini teşvik ediyor mu? Oyun teknolojisindeki gelişmeleri, VR’ın geleceğini, “gamification” kavramını konuştuğumuz bölümde, en sevdiğimiz oyunlara da saygı duruşunda bulunuyoruz.

Samsung’un sunduğu Yeni Medya 451’in ikinci sezonunun ikinci bölümünde Can Öz ve Ümit Alan’a ilk kez stüdyoda bir konuk da eşlik ediyor. Yeni medyanın yükselen kanallarından Twitch’i ve etrafında oluşan kültürü konuşmak üzere yayıncı Swaggybark’ı misafir ediyor, aklımıza takılanları kendisine soruyoruz. Swaggybark’ın Twitch yayıncısı olma motivasyonuna, günlük rutinlerine, kendi siber zorbalık deneyimlerine değinirken, mecradaki topluluk dinamiği, Twitch’in ana akım içindeki yeri, bağış sisteminin “dijital emek” kavramıyla ilişkisi ve “meme kültürü” gibi konuları da tartışıyoruz. #FarkınaVar Swaggybark’ın yayınlarını takip etmek için: twitch.tv/swaggybark

Can Öz ve Ümit Alan, Samsung ile Yeni Medya 451’in ikinci sezon açılışında Siber Zorbalık konusunu ele alıyorlar. Siber zorbalık, karşımıza hangi formlarda çıkıyor? Bununla mücadele etmenin önerilen yöntemleri nelerdir? Eğitimciler nelere dikkat etmeli? Bu sorulara yanıt ararken siber zorbalıkta disinhibisyon olgusundan, okul bahçesi zorbalığıyla benzer dinamiklerden, çocuklar için “akran desteği programlarının” öneminden de söz ediyoruz. Samsung ile Yeni Medya 451’in bir sonraki bölümü, 27 Şubat Cumartesi günü yayında olacak. #FarkınaVar

Yeni Medya 451’in sezon finalinde Can Öz ve Ümit Alan, önceki yedi bölümde de değinilmiş kapsayıcı bir konuyu odak noktasına alıyor ve “medya okuryazarlığı” hakkında konuşuyorlar. Medya okuryazarlığı eğitiminin yapısını oluştururken nelere dikkat edilmeli? “Educare” ve “educere” arasındaki fark neden önemli? Dijital doğanlara medya okuryazarlığını nasıl öğretebiliriz? Eleştirel medya okuryazarlığı neyi amaçlar? Dijital medya okuryazarlığı, Türkiye’de ne düzeyde? Serinin ilk yedi bölümünde de bazı ipuçları bulabilirsiniz… İkinci sezonda görüşmek üzere!

Yeni Medya 451’in yedinci bölümünde, konumuz troller. Can Öz ve Ümit Alan, internet trollüğünün tarihini ve bir siyasi araca dönüşme sürecini anlatırken, bot hesaplardan, örgütlü trollükten de söz ediyorlar. Bunun yanı sıra, “algı operatörlüğü” hizmeti veren firmalardan aldıkları teklifleri paylaşıyorlar.

Yeni Medya 451’in altıncı bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, son yıllarda daha sık karşımıza çıkan “hakikat-sonrası” kavramını açıyorlar. Komplo teorilerine, totalitarizm ve saptırılmış gerçeklere, Gutenberg’in hikâyesine, Festinger’in “bilişsel uyumsuzluk” kuramına, doğrulama platformlarına, George Orwell ve Hannah Arendt’e değinen bir bölüm…

Yeni Medya 451’in beşinci bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, “dijital emek” meselesini tartışıyorlar. Hepimiz, kimler için ücretsiz çalışıyoruz? Sosyal medya platformları bizim üzerimizden ne kazanıyorlar? İzleyici emeğinden dijital emeğe nasıl geçtik? Üretketici nedir, bu neyi değiştirir? Marx bu işe ne derdi?

Yeni Medya 451’in dördüncü bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, “büyük veri” konusunu ele alıyorlar. Açık veri, WikiLeaks ve Panama belgeleri gibi büyük veri sızıntıları ve veri gazeteciliğiyle ilgili değinilerin ardından GPDR’ın (Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Yönetmeliği) Türkiye’deki kullanımından söz ediyoruz. Veri sahibi olarak haklarımız konusunda ne kadar bilgiliyiz? Öldükten sonra dijital mirasımıza ne olacak? Bölümde sözü geçen “unutulma hakkı” konusunda, Ümit Alan’ın Birgün gazetesinde yayımlanan makalesi: https://www.birgun.net/haber/unutulma-hakki-meselesinde-unutulmamasi-gerekenler-308859

Yeni Medya 451’in üçüncü bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, büyük “algoritma” dosyasını açıyorlar. Otorite, algoritmaya mı geçiyor? Algoritma taraflı mı? Haber dili ve gazetecilik, algoritmalardan nasıl etkileniyor? “Öfkeli akış” ne demek? Algoritmaların akışına kapılıp gitmenin ne zararı var? Yankı odalarımızdan nasıl çıkacağız? Beğen tuşunun icadından robotların istilasına, Asimov’dan Harari’ye referanslarla ilerleyen bir bölüm…

Yeni Medya 451’in ikinci bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, ilk bölümde açtıkları bir parantezi kapatıyor ve dijital obeziteyle mücadelede önerilen yollardan biri olan “dijital minimalizm” hakkında konuşuyorlar. Dijital minimalizm nedir, mümkün müdür? Bu sorularla boğuşurken azalan verimler yasasından, optimizasyonun ve amaca yönelik hareket etmenin öneminden bahsediyoruz. Kendi “binge-watching” deneyimlerimize, ıskaladığımız ve ıskalamadığımız gün batımlarına, “dijital detoks” mitine de değinerek…

Yeni Medya 451’in ilk bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, salgından sonra yeniden tanımlanmaya ihtiyaç duyan “dijital obezite” fenomenini ele alıyorlar. Dijital obezite nedir? Günlük yaşantımızda, okuryazarlığımızda, iş hayatımızda, ilişkilerimizde dijital obezitenin varlığını nasıl saptarız? Dijital doğmayanların dijital dünyayla tanışma yıllarına geri döndüğümüz, bitmeyen verimlilik savaşlarına ve sıkılma hakkının önemine değindiğimiz bu bölümde Black Mirror’dan Stefan Zweig’a, Walter Benjamin’den Eric Schmidt’e çeşitli referanslara uzanıyoruz ve son olarak literatüre geçmiş, dijital çağa özgü bazı hastalıklardan söz ediyoruz.

Yeni Medya 451’in “Önsöz” bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, bu podcast serisine neden başladıklarını anlatmak üzere buluşuyorlar. Uyum sağlamaya çalışırken zaman zaman “bindik bir alamete” dememize yol açan bu dijital-medya-sonrası yeni gerçekliğin bir fotoğrafını çekecek serinin Dijital Obezite konulu ilk bölümü ise, 4 Temmuz Cumartesi akşamı yayında olacak.