Kultura u Podstaw

Naukowczynie, artystki, sufrażystki, a także kobiety-potwory będą bohaterkami obrazów Moniki Paligi. Prace zostaną uzupełnione opowieścią w formie komiksu. Cały projekt ma na celu przybliżenie historii kobiet żyjących na terenie Wielkopolski. Ukaże mało znane lub wręcz anonimowe bohaterki istotnych wydarzeń dla regionu, a także codziennego życia wielu osób. 

Monika Paliga pochodzi z Ostrowa Wielkopolskiego. Jest absolwentka Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Zajmuje się głównie malarstwem sztalugowym oraz technikami mineralnymi. Jest tegoroczną stypendystką Marszałka Województwa Wielkopolskiego w dziedzinie kultury. Jej pierwsza wystawa indywidualna odbyła się w 2019 roku w Galerii 33 w rodzinnym mieście. Tam też będziemy mogli obejrzeć wystawę herstorycznych obrazów oraz komiks, który w formie elektronicznej trafi również do internetu. 

Kobiety są dominującym tematem twórczości Moniki Paligi. Poświęciła im m.in. cykl „Rozmontowane” i „Zdeformowane”. 

Dlaczego jej zdaniem ważna jest popularyzacja herstorii? Jakie postaci zobaczymy na obrazach? Kim są kobiety-potwory?

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z Moniką Paligą!

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/ Music promoted by https://www.free-stock-music.com Creative Commons Attribution 3.0 Unported License https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

To pierwszy w Polsce poradnik herstoryczny dla edukatorek i edukatorów oraz wszystkich zainteresowanych propagowaniem historii kobiet. „Można w nim znaleźć porady, gdzie i jak szukać wiedzy o bohaterkach przeszłości i współczesności oraz jak ją popularyzować w szkole, swoim otoczeniu i internecie. Dowiecie się, co to edukacja równościowa oraz historia sprawiedliwa. Poznacie sposoby, na radzenie sobie z własną niepewnością i cudzymi wątpliwościami” – zapewnią inicjatorki powstania podręcznika, członkinie Fundacji Muzeum Historii Kobiet. „Herstoria Stosowana” jest efektem wielu lat doświadczeń zespołu Fundacji oraz ukoronowaniem kompleksowego kursu edukacji herstorycznej „Co Wy o nich wiecie?” w 2023 i 2024 roku.

Szczegóły w rozmowie z Pauliną Kirschke, Prezeską Fundacji MHK oraz Fundacji im. Julii Woykowskiej. Zapraszamy do słuchania!

Podręcznik można pobrać za darmo ze strony Fundacji Muzeum Historii Kobiet.

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/

Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0 Unported License

https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

„Dlaczego te zdjęcia nie są w czyichś albumach?” – zastanawiają się Katarzyna Kłopska i Martyna Adamska, kuratorki wystawy „Powroty – kobiety na dawnej fotografii”. W Atelier Wimar przy ul. Święty Marcin zawisły czarno-białe fotografie, które Martyna i Kasia znalazły na pchlich targach, opuszczonych strychach i śmietnikach. Ze swoich zbiorów wybrały te, na których widać kobiety – roześmiane i zamyślone, na wakacjach, zabawie czy w pracy, patrzące w obiektyw albo w inną stronę. Nie wiemy nic o bohaterkach zdjęć (z dwoma małymi wyjątkami) ani o fotografach. Możemy więc opowiedzieć sobie samemu historie kobiet na starych zdjęciach. I właśnie do tego zachęcają kuratorki wystawy. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!  

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/

Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0 Unported License https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Jak to jest być nastoletnim chłopakiem dziś? Jak wyobraża sobie przyszłość? Czego się obawia? Czy pozwala sobie na płacz? 

O tym Martyna Nicińska rozmawia z autorkami raportu „Nastoletni chłopacy o dyskryminacji i swojej codzienności. Wskazówki dla edukacji równościowej” doktorkami Katarzyną Chajbos-Walczak i Zofią Małkowicz oraz Patrykiem Moszką, trenerem antydyskryminacyjnym i antyprzemocowym, pracującym w metodzie SZTAMA. 

W raporcie czytamy m.in. o tym, że chłopacy „chcą przede wszystkim być niezależni i dobrze radzić sobie w życiu. Marzą o tym, by odnieść sukces, zależy im na tym, by inni ludzie ich doceniali i podziwiali. Uważają, że kluczem do radzenia sobie, jest dyscyplina i walka ze słabościami. Jednym z obszarów takiej dyscypliny jest panowanie nad ciałem i emocjami. Dla chłopaków niezwykle ważne jest dobre poczucie humoru i pozytywne nastawienie. (…) w przyszłości chcą założyć rodzinę”.

Publikacja powstała w ramach projektu „Chłopaki na rzecz równości”, realizowanego przez Fundację HerStory i jest dostępna bezpłatnie na stronie Fundacji. 

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/

Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0 Unported License https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

„Kobiety Solidarności. Materiały odrzucone” to książka o kobietach biorących udział w solidarnościowym zrywie, które zniknęły z kart wielkiej historii. Głos oddaje im Marta Dzido – pisarka i reżyserka, która pracowała m. in. przy filmach „Siłaczki” (o walce kobiet o prawa wyborcze) i „Solidarność według kobiet” – pierwszym polskim dokumencie opowiadającym o roli kobiet w strajkach w 1980 roku w Gdańsku i konsekwencjach tego zaangażowania. Mało kto wie, że to trzy kobiety: Anna Walentynowicz, Alina Pienkowska i Ewa Ossowska zatrzymały 16 sierpnia 1980 r. wychodzących ze stoczni robotników, co pozwoliło na kontynuowanie strajku, powołanie Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, a następnie podpisanie porozumień sierpniowych.

Bohaterkami książki „Kobiety Solidarności. Materiały odrzucone” (wydawnictwo Relacja) są też Wielkopolanki, m. in. Krystyna Stachowiak, która za swoją działalność opozycyjną była internowana, a po zniesieniu Stanu Wojennego wielokrotnie przesłuchiwana i zatrzymywana.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z Martą Dzido!

Emocje to cos takiego, że czujemy smutek i złość. Możemy czuć radość lub smutek. Przed świętami Bożego narodzenia czuliśmy zniecierpliwienie. Ale oczekiwanie na święta jest czasem szczęśliwym! Kiedy wspólnie śpiewaliśmy kolędy było nam ze sobą dobrze.

O emocjach związanych ze świętami opowiadają dzieci z Przedszkola nr 7 „Pod Grzybkiem”: Marysia, Olaf, Igor, Czarek, Zuzia, Zuzia i Helena.

Niektóre szkolne lektury nieszczególnie interesują młodych ludzi. Gdy sięgamy po książki, które wybieramy sobie sami, wówczas   czytanie staje się bardziej interesujące. Są uczniowie mający przekonanie, że należy czytać wszystkie lektury, które ma się w spisie. A zdarza się, że czasem ktoś pominie jakąś pozycję, ale gdy jest ona omawiana na lekcji to stwierdza, że koniecznie trzeba po nią sięgnąć.

Młode osoby najbardziej lubią lektury opowiadające o ludziach w swoim wieku.

A co Maja, Zosia, Marysia i Kasia polecają obok (lub zamiast) lektur szkolnych? Dylogię Weroniki Ancerowicz, „Małe kobietki” Louisy May Alcott, „Heardstopper” Alice Oseman, „Wywiad z wampirem” Anne Rice.

Posłuchajmy dlaczego warto czytać książki!

Przedszkolaki z Mieściska rozmawiają o zazdrości.

Zazdrość jest wtedy, gdy ktoś coś ma, a my też tego chcemy. Możemy być zazdrośni o zabawki, o gry, o jedzenie. Czasem ktoś komuś kupi hamburgera, a komuś innemu nie. I wtedy pojawia się zazdrość.

Zazdrość jest też wtedy, gdy ktoś ma dziewczynę. Albo pieniądze. Zazdrośni jesteśmy o talent. O siłę. O pokój w mieszkaniu, ale i o pokój duszy!

 Nie tylko dzieci zazdroszczą. Dorośli też. Gdy jesteśmy zazdrośni czujemy nerwy, jesteśmy źli i smutni.

Co możemy na to poradzić?

- nie przejmować się,

- położyć się na dywanie i głęboko oddychać.

Zazdrość nie jest fajna. Trzeba pogodzić się z tym, że czegoś fajnego nie mamy, bo mamy coś innego!

Można zazdrościć tego, że ktoś ma fajnego tatę, bo z nim gra.

Albo, że tata kogoś przytula, a kogoś innego nie.

Zwierzęta też mogą być zazdrosne. O głaskanie. Albo wiewiórki mogą być zazdrosne o orzeszki.

Książka „Sztuka poza sztuką? Fotografia dokumentalna w Polsce” to obszerne spojrzenie na dokument, które bazuje na przemyśleniach, doświadczeniu i pasji wielu artystek, artystów, kuratorek, kuratorów i osób z kręgu polskiej fotografii. 

Autorem tej 500-stronicowej publikacji jest Adrian Wykrota – fotograf, dokumentalista, wykładowca, pomysłodawca i współzałożyciel galerii Pix.house w Poznaniu, świeżo upieczony doktor.  

Książka „Sztuka poza sztuką?” jest próbą zdefiniowania nurtu fotografii dokumentalnej w Polsce. Rozmówcami Adriana Wykroty są m.in. Michał Adamski, Anna Bedyńska, Filip Ćwik, Grzegorz Dembiński, Mariusz Forecki, Diana Lelonek, Jędrzej Nowicki, Silvia Pogoda, Agnieszka Rayss.

Czy istnieje coś takiego jak fotografia kobieca? Jak zmienia się fotografia wojenna? Jaki wpływ na fotografię dokumentalną ma sztuczna inteligencja? Czy można być współcześnie fotografem niezaangażowanym?    

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/

Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0 Unported License https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Za nami druga konferencja herstoryczna w Pałacu Dąbrowskiego w Winnej Górze (6-7.10.2023). Program został podzielony na 3 panele: język, praca, ciało, bo jak mówi twórczyni programu Oliwia Olesiejuk, są to trzy obszary najbardziej istotne z perspektywy współczesnych kobiet i osób utożsamiających się jako kobiety. Każdemu panelowi towarzyszyła inna herstoryczna matronka, m.in. Aniela i Zofia Tułodzieckie czy Zofia Sokolnicka. W konferencji wzięły udział naukowczynie, aktywistki i dziennikarki, zajmujące się na co dzień tematyką feministyczną i herstoryczną.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy podsumowującej wydarzenie z Oliwią Olesiejuk wraz z fragmentami wypowiedzi panelistek: prof. Iwony Chmury-Rutkowskiej, dr Marty Mazurek, prof. Ewy Bińczyk, Karoliny Sulej, Pauliny Kirschke i Agaty Kominiak.

Całą konferencję „Organiczne. Praca, język, ciało” można obejrzeć na kanale YouTube Pałac Dąbrowski. 

Żyje herstoriami kobiet ze swojej małej ojczyzny. „Czuję te herstorie, te kobiety do mnie mówią. Jest to dla mnie ważny temat, ponieważ wszystkie moje przodkinie (do początku XX wieku) zamieszkiwały obszar ziemi pleszewskiej" – mówi Agnieszka Słupianek-Winkowska, historyczka, nauczycielka, regionalistka. 

Agnieszka jest członkinią Klubu Kobiet Ławka nr 4, który od 2022 roku działa w Pleszewie. Jego misją jest m.in. upamiętnienie właścicielki miasta, Anny Tęczyńskiej (zwanej potocznie Anną Pleszewską), żyjącej na przełomie XV i XVI wieku. Choć bardzo zasłużona, to jeszcze do zeszłego roku nieobecna w powszechnej świadomości pleszewian. 

Agnieszka Słupianek-Winkowska razem z prezeską Klubu, Moniką Matyjaszczyk była jedną z prelegentek na konferencji herstorycznej „Organiczne. Praca, język, ciało” w Pałacu Dąbrowskiego w Winnej Górze (6-7.10.2023). Podczas wystąpienia o działalności Klubu Kobiet Ławka nr 4 wspomniane zostały nazwiska kobiet, które pełniły ważne, urzędowe funkcje w Pleszewie po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku. 

Anna Suchocka, Maria Radomska i Zofia Plecińska to, obok Anny Pleszewskiej, bohaterki tego odcinka. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Klub Kobiet Ławka nr 4 zaprasza 26 listopada na wydarzenie w 105. rocznicę uzyskania praw wyborczych przez Polki „Głos pleszewskiej wolności” w Bibliotece Publicznej oraz Zajezdni Kultury w Pleszewie.   

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/

Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0 Unported License

https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Co pomaga w czytaniu?

Książki, czy audiobooki?

Lektury, czy inne książki?

O co chodzi w literaturze młodzieżowej?

Wrzesień był miesiącem pełnym zmian w życiu małego przedszkolaka, pierwsze poważne rozstanie z rodzicami, obce miejsce, nieznajome osoby, wszechobecne wołanie ,,Maaammaaaa!''.

Jak sobie poradzić z tymi nagromadzonymi uczuciami?

Jakie są to uczucia?

Czy mogą się zmienić?

Na te pytania - jakże niezwykle ważne opowiadały dzieci z Przedszkola ,,Leśne Ludki" z Mieściska:  Jagoda, Marysia, Marcelek, Melody i Zuzia.

Eksponaty, które się na niej znajdują, miały zostać zniszczone. Zrządzeniem historii możemy je oglądać na wystawie „Nie zmarnujcie niepodległości. Srebra Funduszu Obrony Narodowej. Silva rerum” w Muzeum Sztuk Użytkowych w Poznaniu.  

Fundusz Obrony Narodowej utworzono na mocy dekretu Prezydenta RP z 9 kwietnia 1936 roku w celu pozyskania dodatkowych środków na dozbrojenie armii w obliczu zagrożenia ze strony hitlerowskich Niemiec. Polacy ochoczo przekazywali swoje obrączki, papierośnice, medaliki czy torebki balowe. Część z nich nie zdążyła zostać przetopiona, by za kruszec zakupić broń. Przez czterdzieści lat 2,5 ton srebra przeleżało w oddziale Banku Francji w Marsylii. Jakie były dalsze losy tych przedmiotów? Co mówią o Polakach żyjących sto lat temu i wcześniej? Jaką herstorię odkryli muzealnicy? I co stało się z tzw. „złotym FON-em”? 

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z kuratorem wystawy, Michałem Błaszczyńskim.

fot. Sonia Bober, Muzeum Narodowe w Poznaniu

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/

Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0 Unported License

https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

„Graphic Concept” to cykl działań organizowany przez Galerię Plakatu i Designu w przestrzeni Muzeum Sztuk Użytkowych w Poznaniu. Edycja 2023/2024 przebiegnie pod hasłem „Ciałopozytywni”. „Przyjrzymy się dogłębnie tematyce ciała w sztuce projektowania graficznego” – zapowiadają pomysłodawczynie.

„Grafika zdrowego rozsądku”, „Kiedy ciało budzi strach i niepokój?” „Plakat musi być sexy!” to niektóre z tytułów spotkań, na które Muzeum zaprasza raz w miesiącu od października do maja. 

My zapraszamy do wysłuchania rozmowy z prowadzącymi wykłady, Barbarą Górecką i Aleksandrą Pietrzak!  

Muzyka:

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/

Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0 Unported License

https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Agata ma 13 lat, a w internecie znana jest jako „Mroczne litery”

Mówi o sobie: „Książki pozwalają mi się odstresować i wyłączyć. Dają mi taką oazę spokoju.”

Jej przygoda z czytaniem rozpoczęła się w roku 2021.

Od ponad roku opowiada o przeczytanych książkach w mediach społecznościowych. Obecna jest na Tik Toku i Instagramie.

Czyta tylko w nocy.

Zapraszamy do wysłuchania reportażu, którego bohaterami są uczestniczki i uczestnicy czwartej edycji programu pt. "Goście Radziwiłłów". „Goście Radziwiłłów” to program Departamentu Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego przeznaczony dla twórców i tłumaczy literatury.

W jego tegorocznej, czwartej edycji, wzięło udział 15 osób. 14 sierpnia uczestników tegorocznej rezydencji odwiedzili profesorowie Przemysław Czapliński i Piotr Śliwiński. Poprowadzili oni seminarium dotyczące warsztatowo-koncepcyjnych problemów, jakie piszący napotkali w trakcie swojej pracy. Wypowiedzi tegorocznych gości antonińskiego pałacu – w reportażu Martyny Nicińskiej. Zachęcamy do jego wysłuchania!

Cocktail by Alex-Productions | https://onsound.eu/

Dinner by Alex-Productions | https://onsound.eu/

Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons / Attribution 3.0 Unported License (CC BY 3.0)

https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Przestajemy się wstydzić chłopskich korzeni. Po latach nobilitowania wyłącznie kultury arystokratycznej i szlacheckiej, zaczynamy dostrzegać realia życia naszych przodków na wsi: wieki pańszczyźnianego ucisku i niełatwe początki uwłaszczenia. Bestsellerowa książka Joanny Kuciel-Frydryszak „Chłopki. Opowieść o naszych babkach” (Wydawnictwo Marginesy) otwiera oczy na wstrząsającą codzienność kobiet na przełomie XIX i XX wieku: biedę, głód, wyzysk, bezwzględną władzę ojców i mężów, brak dostępu do szkół i opieki medycznej. W reportażu Joanny Kuciel-Frydryszak znajdujemy też wiele powodów do dumy z naszych przodkiń, które dążyły do poprawy swoich losów lub przyszłości swoich dzieci. Kluczem do zmiany warunków życia było przede wszystkim zdobycie wykształcenia. 

Źródeł informacji do książki pisarka poszukiwała m.in. w Muzeum Narodowym Rolnictwa w podpoznańskiej Szreniawie. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z kustoszkami, Anną Barłóg-Mitmańskąi Agnieszką Floryszczak, które od lat badają losy chłopów i chłopek. Warto wybrać się do muzeum w Szreniawie, żeby m.in. zobaczyć obiekty i maszyny, który musiały obsługiwać kobiety w codziennej pracy. Do połowy października trwa tam również wystawa fotografii „Zofia Rydet. Wieś bez filtra”, a w 2024 zostanie otwarta ekspozycja „Chłop – niewolnik? Opowieść o pańszczyźnie”. 

Przez 10 lat napędzała Generator Malta swoją energią i wiedzą. Od 2014 roku Joanna Pańczak stała na czele zespołu, który w ramach Festiwali Malta przygotowywał wydarzenia na placu Wolności oraz w różnych częściach Poznania. 

Były to: spotkania z twórcami, projekcje filmowe, warsztaty dla dzieci, wyprzedaże garażowe, koncerty, silent disco, poranne gimnastyki oraz wydarzenia uwrażliwiające na ludzi i zjawiska.

W rozmowie wspominamy m.in. symboliczny mur, który stanął na placu Wolności w 2017 roku, organizowanie wydarzeń w miejscach, do których nie można wejść „prosto z ulicy” i niekiedy syzyfową pracę z mieszkańcami poznańskich dzielnic. 

Zapraszamy do słuchania!

Joanna Pańczak: socjolożka, teatrolożka, animatorka kultury. W latach 2010-2023 związana z Festiwalem Malta (od 2014 kuratorka Generatora Malta oraz innych projektów edukacyjnych i społecznie zaangażowanych). Zainicjowała m.in. Akademię Miasta, Wolno Dzieciom, Ogrody Społecznościowe na Łazarzu, Wildzie i Jeżycach, Mikro Dom Kultury „Lotaryńska 6”. W Poznaniu znana również z wielkoformatowej poezji na murach. Współtworzy Poznańską Garażówkę. Człowiek kultury sezonu 2019/2020. 

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/Music promoted by https://www.free-stock-music.comCreative Commons Attribution 3.0 Unported Licensehttps://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Emocje są wtedy, gdy ktoś jest smutny albo zły. Albo, że się cieszy.

A wakacje to taki czas, że jest z czego się cieszyć. Bo przecież można pojechać na basen. Albo można w ogóle wyjechać z domu!

Nad morze, do Gogolina - do babci. Można wyjechać do Włoch albo do Ameryki.

Czasem bardzo chcemy wyjechać. Natychmiast!

Ale trzeba poczekać. A nie lubimy czekać... Gdy czekamy stajemy się niecierpliwi.

O emocjach związanych z podróżami opowiadają przedszkolaki z Pleszewa.

Horror czy romans? Komiks czy powieść? Co czytają młodzi? Jaki jest młodych świat? Kilka ciekawych podpowiedzi dostajemy od Martyny Dębiec i Julii Kucz.

Kiedy jesteśmy weseli? A kiedy smutni? Z kim możemy o tym porozmawiać? Dobrych podpowiedzi udzielą nam przedszkolaki z Mieściska!

Amerykańskie korporacje i startupy pompują niewyobrażalne sumy w prace nad cyfrową nieśmiertelnością. Idea zakłada stworzenie awatara, który w oparciu o udostępnione przez nas jeszcze za życia dane, przedłuży nasze istnienie w nieskończoność. Na razie nieskończenie wiele pytań w obszarze wirtualnej nieśmiertelności towarzyszy badaczom, etykom i prawnikom. Jedną z takich osób jest dr Katarzyna Nowaczyk-Basińska, która pracuje na stanowisku Research Fellow w The Leverhulme Centre for the Future of Intelligence na Uniwersytecie Cambridge. W swojej pracy naukowej bada, jak nowe technologie kształtują nasz sposób rozumienia i doświadczania śmierci, żałoby i pośmiertnego trwania.

W jaki sposób już teraz możemy mieć wpływ na naszą wirtualną obecność po śmierci? Jakie są tendencje w pracach nad rozwojem tej obecności? Czy od teraz będziemy bombardowani reklamami o życiu po śmierci?   

To niektóre z wątków rozmowy z badaczką. Zapraszamy do słuchania!

Katarzyna Nowaczyk-Basińska – absolwentka Dziennikarstwa i komunikacji społecznej, Wiedzy o Teatrze oraz fakultetu Media interaktywne i widowiska na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W lutym 2022 z wyróżnieniem obroniła doktorat pt.: „Nieśmiertelność. Technokulturowe strategie współczesności”. Od 2020 współpracuje z The Leverhulme Center for the Future of Intelligence na Uniwersytecie Cambridge, rozwijając ideę studiów nad (nie)śmiertelnością. W 2021 współorganizowała na Uniwersytecie Cambridge wraz z profesorem Stephenem Cavem międzynarodowe sympozjum „Digital (Im)mortality. Philosophy, Ethics and Design”. 

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/

Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0 Unported License

https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Natalia Adamska i Dobrochna Marchwiak są studentkami Filologii Polskiej UAM. Po raz pierwszy pójdą jesienią od urn wyborczych. Jakie jest ich nastawienie do polityki? Jakie decyzje polityków do tej pory wpłynęły na ich życie? 

Co ukształtowało poglądy Natalii i Dobrochny? Co oznacza, że chciałyby obalić patriarchat? 

Jak rozumieją płeć? Jakie pułapki myślowe kryją się ich zdaniem w haśle „siostrzeństwo”? 

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy! 

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/

Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0 Unported License

https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Jest scenarzystką i aktorką Teatru Usta Usta Republika. Przez ostatnie lata często sięgała do tematyki historycznej, wojennej. W najnowszym spektaklu „Ćwiczeniach z dyplomacji” mierzy się z najnowszymi wydarzeniami wywołanymi agresją Rosji na Ukrainę. Ten bardzo poruszający scenariusz Ewa Kaczmarek tworzyła razem z artystkami, które uciekły z Charkowa, Odessy, Kijowa i Lwowa.

„Zależało nam, żeby widz przejął się wojną, ale nie chciałyśmy jej metaforyzować, banalizować ani upiększyć” – mówi Ewa Kaczmarek.

Jedna z aktorek, Natalia Nikoliuk, za rolę w spektaklu „Ćwiczenia z dyplomacji” otrzymała wyróżnienie 29. Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej.

W drugiej części rozmowy Ewa Kaczmarek opowiada Martynie Nicińskiej o pracy nad rolą Heleny Modrzejewskiej do spektaklu „Listy do M.”, który będzie miały premierę późną jesienią. Scenariusz „Listów...” powstanie dzięki stypendium Marszałka Województwa Wielkopolskiego.

Zapraszamy do słuchania!

„Ćwiczenia z dyplomacji” Teatr Usta Usta Republika, reż. Wojciech Wiński, premiera: 25.11.2022r.

Scenariusz: Ewa Kaczmarek (we współpracy z Nina Burnevich, Anastasiia Ivasova, Natalia Nikoliuk,

Marharyta Puhachenko, Rimma Tyshkevych)

Kostiumy: Idalia Mantas, Muzyka: Hubert Wińczyk

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/ Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0

Unported License https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Była prekursorką mówienia o kobiecej seksualności. Wychowana w konserwatywnej, mieszczańskiej rodzinie Maria Pinińska-Bereś czuła nieustanne napięcie między społecznymi normami a życiem w zgodzie ze sobą. Dzięki pracy dr Agaty Jakubowskiej „Sztuka i emancypacja kobiet w socjalistycznej Polsce. Przypadek Marii Pinińskiej-Bereś” (Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2023) możemy prześledzić rozwój twórczości artystki w latach 60. i 70. XX wieku: od betonowych „Rotund” po performance „Pranie”. Poznajemy procesy, które zachodziły w polskim społeczeństwie, m.in.: rozwój badań nad seksualnością; obecność poradników i czasopism poświęconych relacjom partnerskim („Ty i ja”); moda na spódniczki „mini” i utrzymujące się wpływy moralności katolickiej. A wszystko to z dala od „drugiej fali feminizmu”, która nie mogła się przebić przez „żelazną kurtynę”.     

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Maria Pinińska-Bereś (1931-1999) – rzeźbiarka, performerka. Urodzona w Poznaniu, w którym mieszkała do wybuchu II wojny światowej. Całe jej artystyczne życie było związane z Krakowem. Uznawana za jedną z pionierek sztuki feministycznej. Żona rzeźbiarza Jerzego Beresia, matka malarki Bettiny Bereś.

Dr hab. Agata Jakubowska – historyczka sztuki. Przez wiele lat związana z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, obecnie pracuje w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka i redaktorka licznych publikacji poświęconych sztuce kobiet, m.in.: Aliny Szapocznikow, Natalii LL, Zofii Kulik.

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/ Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0 

Unported License https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

To rozmowa na wiele tematów. Od losów XIX wiecznych organiczniczek po rzeczywistość kobiet, które chciałyby połączyć dziś karierę naukową z macierzyństwem. 

Pretekstem do spotkania z prof. Elżbietą Lesiewicz, Kierowniczką Zakładu Najnowszej Historii Politycznej na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, jest numer „Przeglądu Wielkopolskiego” poświęcony Wielkopolankom i Poznaniankom. Profesorka Elżbieta Lesiewicz była redaktorką prowadząca wydanie nr 1/2022, które w całości jest dostępne na stronie Wielkopolskiego Towarzystwa Kulturalnego. „Przegląd Wielkopolski” to kwartalnik wydawany przez to Towarzystwo od 1987 roku. 

Jaka jest herstoryczna panorama Wielkopolski? Jak współcześnie wygląda zaangażowanie Polek w życie publiczne? Jak prof. Elżbieta Lesiewicz wspomina powrót do pracy na Uniwersytecie po urodzeniu dzieci? Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

-----

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/ Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0 Unported License https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Nie odkryła w archiwum Kazimiery Iłłakowiczówny żadnych sekretów. To, co ją zaskoczyło to obszerna korespondencja z czytelnikami, którą poetka przekazała Bibliotece Kórnickiej. Efekty wieloletniej pracy dr Lucyna Marzec zamieściła w książce „Papiery po Iłłakowiczównie. Archiwum jako przedmiot badań”, która ukazała się na początku roku nakładem wydawnictwa Instytutu Badań Literackich. Z obszernego opracowania wyłania się obraz kobiety pilnie strzegącej swojej prywatności i poetki niechętnie dzielącej się procesami twórczymi. Dowiadujemy się, jaki był jej stosunek do zjawiska zwanego „Nową Kobietą”, pracy w urzędzie czy u boku Józefa Piłsudskiego. Zagłębiamy się w korespondencję z redaktorami Państwowego Instytutu Wydawniczego podczas tłumaczenia „Anny Kareniny” i Barbarą Łopatkówną, która chciała napisać monografię o związkach życia i twórczości Kazimiery Iłłakowiczówny.

Minęło półtora roku od rozmowy, w której Lucyna Marzec opowiadała nam o przebiegu pracy w archiwum. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy Martyny Nicińskiej z dr Lucyną Marzec już po wydaniu książki!

Dr Lucyna Marzec – badaczka literatury, intymistyki (life writing), redaktorka naczelna „Czasu Kultury”. Pracuje w Zakładzie Literatury XX wieku, Teorii Literatury i Sztuki Przekładu na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej UAM.

W 2018 roku kuratorowała wystawę „Bez kompromisów! Julia Woykowska w dziewiętnastowiecznym Poznaniu". Pomysłodawczyni i organizatorka Wielkiego Czytania Olgi Tokarczuk na Uniwersytecie w grudniu 2019 roku. Współtworzy Centrum Badań Płci Kulturowej i Tożsamości oraz Life Writing Working Group.

„Papiery po Iłłakowiczównie. Archiwum jako przedmiot badań” jest jej rozprawą habilitacyjną.

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/ Music promoted by https://www.free-stock-music.com Creative Commons Attribution 3.0 Unported License https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Kobiety z obrazów Klimta, Maneta, da Vinci czy Picassa są kobietami z historią. Ich życiowa rola nie sprowadzała się do pozowania – przekonuje Małgorzata Czyńska, autorka trylogii „Kobiety z obrazów” (Wydawnictwo Marginesy).

Bohaterki książek Małgorzaty Czyńskiej to artystki, które znamy zazwyczaj jako muzy znanych malarzy. Portretując kobiety (m.in. Zofię Jachimecką, Almę Mahler, Berthe Morisot), pisarka portretuje także epokę, realia życia i pracy w XIX i XX-wiecznym Krakowie, Wiedniu czy Paryżu.

„Opisywanie herstorii to nie kwestia mody, tylko konieczności. Dziwię się, że to dzieje się tak wolno” – mówi Małgorzata Czyńska w rozmowie z Martyną Nicińską.

Podczas pisania czyjej biografii Małgorzata Czyńska wertowała książkę kucharską z 1822 roku? Jaka opowieść kryje się za portretem „Helena z krogulcem” Jana Matejki, która trafiła niedawno do Muzeum Narodowego w Warszawie? Czy będzie kolejna część „Kobiet z obrazów”?

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Małgorzata Czyńska – dziennikarka, pisarka, historyczka sztuki, krytyczka dizajnu i kuratorka wystaw, stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Autorka cieszących się ogromną popularnością książek – portretów kobiet, m.in. „Kobro. Skok w przestrzeń”, „Berezowska. Nagość dla wszystkich”, „Witkacy i kobiety” i trylogii: „Kobiety z obrazów”, „Kobiety z obrazów. Nowe historie” oraz „Kobiety z obrazów. Polki”.\\

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/
Music promoted by https://www.free-stock-music.com
Creative Commons Attribution 3.0 Unported License
https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Odkryła dla nas poezję Zuzanny Ginczanki, teraz przybliża twórczość Felicji Kruszewskiej. Profesorka Izolda Kiec wydała właśnie obszerne opracowanie tekstów tej niesłusznie zapomnianej poetki przeplatane opowieścią o jej życiu. 

Felicja Kruszewska (1897-1943) była poetką, dramatopisarką, tłumaczką, autorka opowiadań, reportaży i utworów dla dzieci. Pisała wiersze szczere i prostolinijne. Odważnie odsłaniała swoją wrażliwość, uwieczniała chwile zachwytu nad światem oraz momenty wyczerpania i niespełnienia. Dała nam wgląd w swoją wyjątkową relację z naturą. Była jedną z pierwszych studentek Uniwersytetu Warszawskiego i Szkoły Nauk Politycznych, profesjonalną tłumaczką i urzędniczką samodzielnie zarabiająca na życie, w czasie II wojny światowej – konspiratorką. 

Dlaczego Felicja Kruszewska została zapomniana? Jak jej poezję odbierali ówcześni czytelnicy? W jaki sposób Izolda Kiec dotarła do dalekiej krewnej Felicji Kruszewskiej? 

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z prof. Izoldą Kiec, autorką tomu „Felicja Kruszewska. Pisane wiatrem na skórze. Utwory wybrane z biografią w tle” (wyd. Instytut Kultury Popularnej). 

Izolda Kiec – literaturoznawczyni i teatrolożka; prezeska Fundacji Instytut Kultury Popularnej, profesorka w Uniwersytecie Artystycznym im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu. Autorka artykułów i monografii książkowych poświęconych literaturze i teatrowi XX wieku oraz formom kultury popularnej. Ma swoim dorobku książki m.in.: o Zuzannie Ginczance, Halinie Poświatowskiej, Agnieszce Osieckiej, Romanie Tadeuszu Wilkanowiczu i poznańskim kabarecie. Jest współautorką (razem z Jaremą Jamrożkiem) opracowania spuścizny dziennikarza Wiktora Batera. W 2015 roku została wyróżniona przez minister kultury odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Była stypendystką Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie literatura oraz Marszałka Województwa Wielkopolskiego w dziedzinie Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego.

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/
Music promoted by https://www.free-stock-music.com
Creative Commons Attribution 3.0 Unported License
https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Długonoga, blondwłosa, ubrana na różowo, z przyklejonym uśmiechem i do tego droga – takie skojarzenia ze słowem Barbie ma większość z nas. Mało kto widzi w niej coś więcej niż zabawkę, która zaszczepia w dzieciach wyidealizowany obraz kobiety. Wystawa „Barbie. Nieznane oblicza” nie ukrywa grzechów Barbie, ale też ich nie eksponuje. Największy nacisk został położony na rolę jaką lalka odegrała w... historii emancypacji Amerykanek.

„Lalka Barbie nie tylko podążała za zmianami w społeczeństwie amerykańskim, ale nawet je wyprzedzała” – przekonuje kuratorka wystawy „Barbie. Nieznane oblicza”, Aleksandra Podżorska.

Wystawa w przemyślany sposób zapoznaje dziewczynki i dziewczyny z prawami, które kobiety zdobywały przez ostatnie dziesięciolecia. To przy okazji świetna „lekcja” feminizmu dla braci, kolegów z klasy, ojców i dziadków, którzy przychodzą na wystawę tylko „dla towarzystwa”. Opowieść o Barbie to też opowieść o historii reklamy czy historii... koloru różowego.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z kuratorką wystawy Aleksandrą Podżorską. Wystawa „Barbie. Nieznane oblicza”, potrwa w Muzeum Sztuk Użytkowych w Poznaniu do 30 lipca 2023 r.

---

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/

Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0 Unported License

https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Nie mogły uczęszczać do publicznych szkół. Nie mogły uczestniczyć w zajęciach z modelami. Takich „czerwonych świateł” było więcej niż „zielonych” w życiu kobiet, które chciały być malarkami na przełomie XIX i XX wieku.

Opowiada o tym Martyna Kliks, historyczka sztuki, autorka artykułów popularnonaukowych i podcastu o sztuce „Gablotki”.

Rozmowa toczy się wokół artystek, o których mogliście wcześniej nie słyszeć: Zofii Dziurzyńskiej-Rosińskiej i Wandzie Chełmońskiej (córce Józefa Chełmońskiego). Warto poznać je bliżej!

Gdzie się uczyły warsztatu? Kto musiał wyrazić na to zgodę? Jakie tematy podejmowały w swoich pracach?

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

---

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/

Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0 Unported License

https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Cały marzec Wikipedia poświęca na poszukiwania i promocję inspirujących kobiet – historycznych i współczesnych, których brakuje w polskojęzycznej Wikipedii.

Projekt „(Nie)znane kobiety Wikipedii” pozwala to zmienić. „W kobietach i ich biografiach kryje się historia naszego świata. Nieoceniona jest rola kobiet i ich pracy, niestety równocześnie nadal jest niewystarczająco opisana” – uważają twórcy i twórczynie projektu.

Jedną z nich jest Maria Weronika Kmoch, historyczka i regionalistka, członkini zarządu Stowarzyszenia Wikimedia Polska. Jako wikipedystka zajmuje się głównie herstoriami. Prowadzi, organizuje i opiekuje się szkolnymi i regionalnymi projektami opartymi o herstorię w Wikipedii.

Wszyscy są zaproszeni do edytowania i uzupełniania Wikipedii o brakujące biografie, by przywrócić światu encyklopedyczne kobiety. Akcji towarzyszy konkurs dla twórców haseł, herstoryczny webinar oraz edyton z Towarzystwem Miłośników Historii.

Co to znaczy, że ktoś jest encyklopedyczny? Jakie efekty przyniosły poprzedniej edycje projektu? Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z Marią Weroniką Kmoch.

---

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/

Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0 Unported License

https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Kilka lat po odzyskaniu przez Polskę niepodległości nasi przodkowie mieli wielką potrzebę pochwalenia się swoimi sukcesami w przemyśle, handlu, rolnictwie, nauce czy sztuce.

W 1929 roku w Poznaniu otwarto Powszechną Wystawę Krajową, czyli PeWuKę. W mieście stanęło 112 budynków wystawienniczych, w których pojawiło się prawie 1,5 tysiąca wystawców i 4,5 miliona zwiedzających.

Dzięki staraniom dziennikarki Marii Ruszczyńskiej na Pewuce zbudowano Pawilon Pracy Kobiet, który prezentował osiągnięcia Polek m.in. w nauce i polityce. Część ekspozycji podkreślała wartość pracy w gospodarstwie domowym, inna - potrzebę zrównania wynagrodzeń kobiet i mężczyzn.

Na Powszechnej Wystawie Krajowej stanął także Pawilon Ziemianek i Włościanek wypełniony obrazami, kilimami, mnóstwem haftów i regionalnymi strojami.

Co ekspozycje mówiły o ówczesnych Polkach? Czym oba pawilony różniły się między sobą?

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z dr Magdaleną Heruday-Kiełczewską, autorką książki „Powszechna Wystawa Krajowa z 1929 r. w źródłach historycznych”.

----

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/

Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0 Unported License

https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Galeria Sztuki w Mosinie zaprasza na wystawę prac Bartosza Muszyńskiego.

"Kulisy kultury” to program, dzięki któremu instytucje kultury w naszym regionie mogą uzyskać wsparcie finansowe na realizację zadań, polegających na poprawie i rozwoju infrastruktury kulturalnej.

Jednym z beneficjentów drugiej edycji programu był Gminny Ośrodek Kultury we Włoszakowicach.

Dzięki dofinansowaniu z budżetu samorządu województwa wielkopolskiego we włoszakowickim GOK-u wyremontowano salę widowiskową.

Zapraszamy do wysłuchania reportażu, którego bohaterkami są pisarki i poetki - uczestniczki drugiej edycji programu pt. "Goście Radziwiłłów". 

„Goście Radziwiłłów” to program Departamentu Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego przeznaczony dla twórców i tłumaczy literatury. W sierpniu tego roku, w gościnie u Radziwiłłów przebywało sześć pisarek, które tworzyły powieści, zbiory wierszy, opowiadania oraz spisywały wspomnienia. Były to: 

Spotkały się, by napisać wspólnie książkę, ale z godzin rozmów narodził się plan stworzenia Muzeum Historii Kobiet.

„Kobiet brakuje w podręcznikach. W nazwach ulic. Nie ma kobiecych postaci na pomnikach, banknotach, nie ma zbyt wielu patronek szkół. Ich dzieł jest niewiele w muzeach. Gdy po raz pierwszy zaczniesz to dostrzegać i nad tym się zastanawiać, trudno już o tym zapomnieć. To bolesne i bardzo niesprawiedliwe” – tłumaczą w swoim manifeście założycielki Fundacji MHK: prof. Iwona Chmura-Rutkowska, Katarzyna Dworaczyk, prof. Edyta Głowacka-Sobiech, dr Anna Jankowiak, Agnieszka Jankowiak-Maik, Paulina Kirschke, Agata Kominiak i Anna Kowalczyk.

Każda z nich od wielu lat zajmuje się badaniem i popularyzowaniem herstorii. „Napisałyśmy 24 książki oraz 496 artykułów naukowych, popularnonaukowych i recenzji” – wyliczają. Mają doświadczenie pracy w każdym sektorze. Dla wielu z nich stworzenie Muzeum to projekt życia, dla którego musiały zrewidować inne plany zawodowe. Zapowiadają, że budowanie tego miejsca może zająć dekadę. I że nie będzie to muzeum w powszechnym tego słowa rozumieniu.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z Anną Kowalczyk, Prezeską Fundacji oraz Pauliną Kirschke, Fundatorką.

-

Muzyka:

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/
Music promoted by https://www.free-stock-music.com
Creative Commons Attribution 3.0 Unported License

-Archiwistyka jest jego zawodem i pasją – w przypadku pana Tadeusza Bonieckiego w tym stwierdzeniu nie ma grama przesady. Tadeusz Boniecki na co dzień opiekuje się archiwaliami w Teatrze Wielkim w Poznaniu i Filharmonii Poznańskiej.

Miał duży wkład w opracowaniu rękopisów teatralnych dla Biblioteki Uniwersyteckiej czy zbiorów Towarzystwa Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego.

Swoje prywatne kolekcje systematycznie przekazuje do Biblioteki Raczyńskich i Wirtualnego Muzeum Historii Poznania (CYRYL).

Na portalu cyryl.poznan.pl można oglądać szereg dokumentów z życia społecznego miasta do 1939 r., pochodzących ze zbiorów Tadeusza Bonieckiego. Jego wielką pasją jest także fotografia reporterska i artystyczna.

W najnowszym odcinku „Zamieniam się w słuch” skupiamy się na rodzinnych archiwach rodziny Tadeusza Bonieckiego, począwszy od jego przodka – Maksymiliana Jackowskiego, wielkopolskiego organicznika.

Odtwarzając genealogię, rozmawiamy o listach Bogumiły Łukomskiej i skandalisty Młodej Polski, Stanisława Przybyszewskiego; przyglądamy się losom bliźniaczo do siebie podobnych sióstr Kahlównych i docieramy do źródła archiwistycznej pasji Tadeusza Bonieckiego.

Zapraszamy do słuchania!

-

Muzyka:

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/
Music promoted by https://www.free-stock-music.com
Creative Commons Attribution 3.0 Unported License

Jaki związek ma Maria Kownacka, autorka „Plastusiowego pamiętnika”, z segregacją odpadów? Co pionierskiego zapoczątkowała Paula Wężyk? Kogo gościła w swoim salonie Maria Paruszewska? O tym wszystkim Martyna Nicińska rozmawia z herstoryczką i przedszkolanką Dagmarą Lis. Co ma jedno z drugim wspólnego także okaże się w rozmowie!

Podczas studiów polonistycznych Dagmara Lis współpracowała z portalem herstorie.pl i kolektywem Aleje Bibianny. Pod okiem dr Lucyny Marzec badała losy m.in. Janiny Morawskiej (jednej z pierwszych twórczyń scenariuszy radiowych), Pauli Wężyk (prekursorki tekstów dla dzieci w polskich czasopismach) czy Marii Paruszewskiej (prowadzącej salon towarzyski przy obecnych Al. Marcinkowskiego 2).

„Kobiety, których losy opisywałam, oddawały się swoim pasjom, mimo wielkiego osamotnienia. My możemy się zrzeszać, komunikować. One często nie miały takiej opcji, a mimo wszystko działały” – mówi Dagmara Lis.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

*Drobne sprostowanie: Majątek męża Marii Paruszewskiej, który wspomniany jest w rozmowie, mieścił się w Rzęszkowie, nie w Rzęskowie. W 1987 roku Sylwester Paruszewski sprzedał Rzęszkowo adwokatowi z Bydgoszczy. W tym samym roku Maria z dziećmi sprowadziła się do Poznania i zamieszkała w kamienicy swojej matki przy Al. Marcinkowskiego 2. [za: „Zacne rodziny Kramarkiewiczów i Paruszewskich”, K. Dzierzkowski, w: Kronika Miasta Poznania 4/2015 r., Wydawnictwo Miejskie Posnania.]

To wydarzenie prezentowało najważniejsze działania wokół pracy organicznej kobiet dziś i w przeszłości. Za nami konferencja „Herstorie” w Pałacu Dąbrowskiego w Winnej Górze (4-5.10.2022), którą można w całości obejrzeć na kanale YouTube Pałacu.

Pałac Dąbrowskiego to nowa instytucja kultury Samorządu Województwa Wielkopolskiego – „centrum interpretacji historii”, które swoją misję realizuje wokół postaci generała Jana Henryka Dąbrowskiego oraz prekursorów i prekursorek pracy organicznej.

W konferencji herstorycznej wzięły udział badaczki, aktywistki i dziennikarki, m.in. Katarzyna Dworaczyk, Małgorzata Tkacz-Janik, Natalia Waloch, Katarzyna Wężyk, Katarzyna Wala, Joanna Jodełka i Irena Gorzelańczyk-Ryś.

Podczas krótkich prelekcji dzieliły się swoimi doświadczeniami, przemyśleniami i analizami. Wszystkie panele złożyły się na niezwykle inspirujące i motywujące wydarzenie.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z koordynatorką konferencji, Oliwią Olesiejuk.

104 lata temu kobiety w Polsce wywalczyły sobie prawo wyborcze i od razu z niego skorzystały.

W pierwszym Sejmie Ustawodawczym po odzyskaniu przez nasz kraj niepodległości zasiadło osiem kobiet: Zofia Moraczewska, Maria Moczydłowska, Zofia Sokolnicka, Anna Piasecka, Jadwiga Dzubińska, Franciszka Wilczkowiakowa, Gabriela Balicka oraz Irena Kosmowska.

Dwie z nich: Sokolnicka i Wilczkowiakowa były związane z Wielkopolską.

Reporterka Olga Wiechnik jako pierwsza pozbierała rozproszone strzępki ich biografii i napisała książkę „Posełki. Osiem pierwszych kobiet” (Wydawnictwo Poznańskiej, 2019). Wiele z jej bohaterek nie zostawiło po sobie zapisków, a po Franciszce Wilczkowiakowej nie zachowała się nawet fotografia. Tak przynajmniej było do pewnego momentu poszukiwań Olgi Wiechnik…

Wszystkie opisywane przez reporterkę posełki wyróżniały się zaangażowaniem w „sprawę polską” i odwagą na długo przed ich wyborem do Sejmu. Dzięki Oldze Wiechnik poznajemy ich dokonania.

Nawet jeżeli autorce nie udało się dotrzeć do informacji o wszystkich osiągnięciach i zasługach tytułowych „ośmiu pierwszych kobiet”, to już te zawarte w książce robią ogromne wrażenie.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy o kobietach, które walczyły nie tylko o geograficzną, ale i umysłową niepodległość Polek i Polaków.

Jaki związek ma turbina wiatrowa z aktywizmem? Czy po rysunku można poznać charakter człowieka? Jak brać sprawy w swoje ręce, nie oglądając się na Bundestag? O tym wszystkim Martyna Nicińska rozmawiała z artystką, aktywistką i architektą, Anną Krenz, poznanianką mieszkającą od lat w Berlinie, a pracującą w Danii.

Każda aktywność Anny Krenz zasługuje na osobny podcast. Od 2001 roku współpracuje z duńskim centrum energii odnawialnych Folkecenter for Renewable Energy przy projektach dotyczących zrównoważonego rozwoju.

Angażuje się w lokalne działania ekologiczne w Puszczykowie oraz w Poznaniu.

Jest założycielką grupy Dziewuchy Berlin, nieformalnego kolektywu polskich aktywistek, które od 2016 roku organizują demonstracje i akcje, spotkania i akcje solidarnościowe z kobietami z Polski.

W 2018 roku współtworzyła projekt „ONE Poznań. 1918-2018 Stulecie Praw Wyborczych Kobiet”. Współpracowała z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza przy popularyzowaniu dokonań naukowczyń.

Tworzy sztukę zaangażowaną, zajmuje się zagadnieniami i tematami kobiecymi, społeczno-politycznymi, stereotypami i religią, które łączy z ironią i humorem.

Posługuje się wieloma formami wyrazu, od rysunku, malarstwa i video po net-art czy performance. Jej ilustracje i grafiki publikowane są w mediach drukowanych i cyfrowych.

Anna Krenz przyjechała do Poznania na zaproszenie Wielkopolskiego Kongresu Kobiet, którego jednym z partnerów był Samorząd Województwa Wielkopolskiego. Podczas swojej prelekcji opowiadała o działaniach poświęconych „zapomnianej bohaterce” Irenie Bobowskiej, poznańskiej poetce i działaczce antyfaszystowskiej.

Był uznanym poznańskim fotografem amatorem z przełomu XIX i XX wieku. Tworzył fotografie artystyczne i naukowe, dokumentował zabytki Poznania i utrwalał widoki miasta. Poznań na jego zdjęciach prezentuje się tak okazale, że chciałoby się spędzić w nim choć jedno popołudnie.

Z dorobku Sally’ego Jaffégo ocalało niewiele, a on sam został całkowicie zapomniany.

Na jego zdjęcia natrafiła w zbiorach Muzeum Narodowego w Poznaniu, kuratorka Ewa Hornowska.

Tak zaczęła się trwająca latami jej wielka przygoda z odkrywaniem losów Sally’ego Jaffégo. W efekcie powstała wystawa zdjęć ze zbiorów MNP, zatytułowana „Poznański fotograf. Sally Jaffé” i co może ważniejsze – książka, w której Ewa Hornowska snuje opowieść o zamożnej rodzinie Jaffych i utalentowanym Sallym.

W wydawnictwie zostały zamieszczone wszystkie odnalezione fotografie jego autorstwa (kilkadziesiąt odbitek posiada Biblioteka Uniwersytecka UAM, pojedyncze znajdują się w innych instytucjach).

Czego Ewa Hornowska dowiedziała się o życiu artystycznym Poznania dzięki Sally’emu Jaffému i w jaki sposób fotografowie skorzystali na odkryciu promieni Röntgena jeszcze zanim przysłużyły się one medycynie?

„Ta rodzina zasługuje na wielką aleję w samym centrum, a nie skromne rondo na końcu miasta” - mówi muzealnik Michał Błaszczyński o rodzinie Cichowiczów: Ludwiku (1857 – 1940), Helenie (1860 – 1929) oraz ich córce Wiesławie (1886 – 1975).

Przed II wojną światową Ludwik był wziętym adwokatem (brał udział w pracach nad nowym Kodeksem cywilnym w Komisji Kodyfikacyjnej powołanej przez Józefa Piłsudskiego), Helena prowadziła Salon Towarzyski, w którym bywał m.in. Leon Wyczółkowski, a Wiesławie przepowiadano światową sławę śpiewaczki. Działalność pań Cichowicz nie ograniczała się jednak tylko do rozwijania talentów i podtrzymywania mieszczańskich znajomości. Helena i Wiesława Cichowicz kompletnie zatraciły się w prowadzeniu Towarzystwa Ludoznawczego i tworzeniu jego zbiorów (1910).

Jeżdżąc od wsi do wsi, gromadziły wielkopolskie stroje ludowe, sprzęty domowe, ceramikę, kapliczki ludowe i inne pamiątki.

Podczas wojny znaczna część kolekcji uległa zniszczeniu. Po 1945 roku Wiesława Cichowicz rozpoczęła gromadzenie wszystkiego od nowa. Po jej śmierci rodzinne pamiątki i meble trafiły do Muzeum Archidiecezjalnego w Poznaniu, a zbiory etnograficzne do Muzeum Narodowego.

Jak dokładnie wyglądało życie rodziny Cichowiczów przed wojną?

Jak potoczyły się losy Wiesławy po 1945 roku? I dlaczego Muzeum Archidiecezjalne w Poznaniu ma największą kolekcję damskiej bielizny?

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z Michałem Błaszczyńskim z Muzeum Narodowego w Poznaniu, wcześniej pracownikiem Muzeum Archidiecezjalnego.

Była jedną z pięciu architektów, którzy działali w Poznaniu po wojnie. Projektowała szpitale, domy jednorodzinne, zaplanowała przebudowę Biblioteki Raczyńskich, miała pomysły na odbudowę kamienic na Starym Rynku. Wcześniej Janina Czarnecka (1898-1974) brała udział w obronie Lwowa i powstaniu śląskim, pracowała w tajnym nauczaniu.

Miała trzech synów i słynnego męża, także architekta, Władysława Czarneckiego, który jeszcze przed II wojną światową kierował pracami nad pierwszym ogólnym planem rozbudowy Poznania.

To pamięć o nim była przez lata pielęgnowana przez środowisko poznańskich architektów. Od lat 90. jego nazwisko nosi park na poznańskich Winogradach.

Janina dopiero niedawno pojawiła się w naszej świadomości. W 2022 roku została patronką wiaduktu na Naramowicach, a trzy lata wcześniej była, wraz mężem, bohaterką wystawy „Dom. Miasto. Ogród.” w Bramie Poznania.

„Muszę przyznać, że w temacie upamiętnienia Janiny Czarneckiej zawiodłyśmy trochę my, architektki” – mówi doktor Grażyna Kodym-Kozaczko z Wydział Architektury Politechniki Poznańskiej, współautorka wraz z Hanną Grzeszczuk-Brendel książek z cyklu „Wspomnienia architekta. Władysław Czarnecki”.

Według niej, wody jeziora Kierskiego, Strzeszyńskiego i Rusałki prowadzą swoje melancholijne rozmowy. W ramach projektu Off Opera, Daria Mielcarzewicz (autorka strony jeziorawielkopolski.pl), przygląda się trzem poznańskim akwenom, a jej poszukiwania dotyczą głębi wodnej toni.

Zdaniem Darii Mielcarzewicz

„melancholia Rusałki dotyczy straty i tęsknoty, melancholia Jeziora Kierskiego zagląda w martwicę jego dna, natomiast melancholia Strzeszyna to opowieść o jeziorze, które wysycha, będąc już i tak najmniejszym zbiornikiem tych terenów”.

Opowieść o wodzie i melancholii zamknęła w cyklu fotografii „Profundum”, który można było oglądać w ABC Gallery w Poznaniu.

Daria od trzech lat tworzy mapę wielkopolskich jezior.

Na północy kończy się na Obornikach, a na południu w okolicach Kórnika. Do każdego narysowanego jeziora dodaje zdjęcia, autorski opis i nagranie audio, bo jezioro można doświadczać wszystkimi zmysłami!

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy.

*W podcascie wykorzystano fragmenty dźwięków, które Daria Mielcarzewicz nagrała nad jeziorami.

Wypowiedzi uczestników programu oraz relacja z debaty poświęconej literaturze – w reportażu Wandy Wasilewskiej. Zachęcamy do jego wysłuchania!

„Let’s play!” – pod tym hasłem odbyła się 10. edycja międzynarodowych warsztatów projektowych Mood for Wood w Poznaniu. Ponad 50 studentów kierunków projektowych z Polski, Niemiec i Francji, we współpracy z doświadczonymi architektami i projektantami, zaprojektowało i wykonało meble miejskie na terenie „Dziecińca pod Słońcem” (tak, tak, to „dzieciniec”) przy Młodzieżowym Domu Kultury nr 1 w Poznaniu oraz w dolinie Głuszyny.

Mood for Wood to jedyne w swoim rodzaju warsztaty, na których studenci mają okazję nie tylko stworzyć projekt, ale też go zrealizować.

„Niektórzy nigdy wcześniej nie mieli w ręku wkrętarko-wiertarki” – opowiada koordynatorka Maria Dondajewska.

Uczestnicy, podzieleni na kilkuosobowe zespoły, stworzyli: stoły piknikowe, scenę letnią, obiekty do zabawy, przestrzeń warsztatową i mebel do obserwacji przyrody.

Jak bardzo przemyślane są to projekty i jak wszechstronne jest przeznaczenie drewnianych obiektów, przekonacie się, słuchając rozmowy z Marią Dondajewską!

„W czytaniu poezji nie chodzi o zrozumienie, ale o porozumienie” – uważa Kinga Skwira. W zeszłym roku w wydawnictwie WBPiCAK ukazał się jej debiutancki tom „Wszystko już było dotykane”.

Warto go czytać jak książkę, od początku do końca, ponieważ układa się w opowieść pełną wspomnień, rytmu, smaków, zapachów i… włosów.

„Dużo jest zmysłowości w moich wierszach, ważne jest dla mnie jak cieleśnie działają, jakie obrazy przekazują. Moim zdaniem ta książka w ogóle nie jest smutna, wbrew temu co ludzie o niej mówią. Bardzo dobrze się czułam pisząc te wiersze” – mówi poetka.

W jakich okolicznościach powstawał tom „Wszystko już było dotykane”?

Czy poezja jest dla każdego?

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Bezlitośnie obnaża naszą: niewiedzę, bezmyślność i lenistwo. Świata nie zmieni, katastrofy klimatycznej nie zatrzyma, ale już się tym nie przejmuje. Zbieractwem czy też śmieciobraniem (z angielskiego: dumpster-diving), Martyna Nawrocka zajmuje się od pięciu lat. Zaczęła, pisząc pracę naukową na temat mody i konsumpcji.

Od dwóch lat swoje „odkrycia” i to, co z nimi robi publikuje na fanpejdżu Przetwórnia. Na przedmiot patrzy jak na surowiec.

Nie przywiązuje się do opisu producenta.

Znalezione na śmietniku chlebaki używa jako… szafki na buty.

„Koncepcja tego co jest czyste, a co nie, jest bardzo umowna. Czy klamka wyciągnięta ze śmietnika jest bardziej brudna niż poręcz w autobusie?” – pyta w rozmowie z Martyną Nicińską.

Jak tłumaczy ogrom wyrzucanych przez nas rzeczy i jedzenia? Czego nie wzięłaby do domu z kontenera? Zapraszamy do wysłuchania wywiadu z Martyną Nawrocką, autorką bloga Przetwórnia.

Znana z serii portretów „Dzieci świata”, Danuta Muszyńska–Zamorska zmarła 2 stycznia 2022 roku w wieku 91 lat. Urodziła się w Środzie Wielkopolskiej.

„Dzieci świata” nie powstałyby gdyby Muszyńska–Zamorska nie uczyła plastyki w szkole podstawowej.

Właśnie wtedy zaczęła portretować swoich uczniów na małych kartonikach. Tych szkiców zebrała się cała teczka.

Na ich bazie zaczęła tworzyć cykl „Dzieci świata”, który stała się popularny dzięki wydaniu reprodukcji na pocztówkach przez Krajową Agencję Wydawniczą. Pani Danuta tej współpracy nie wspominała dobrze…

Ostatnie lata życia spędziła wraz z mężem Jerzym Zamorskim – który choć z wykształcenia był chemikiem, został menadżerem swojej żony – w Domu Artystów Weteranów w Skolimowie.

Tam z artystką zaprzyjaźnił się aktor i reżyser, Prezes Związku Artystów Scen Polskich Krzysztof Szuster, z którym rozmawiała Martyna Nicińska.

Czy mówią Wam coś nazwiska: Szafranówna, Stefanowska albo Dobrzyńska-Rybicka? Pewnie nie, choć każda z nich ma w Poznaniu swoją ulicę.

Kim były te panie? Były pierwszymi naukowczyniami na Uniwersytecie Poznańskim. W latach 1919/1920 kobiety stanowiły 23% spośród wszystkich osób studiujących na poznańskiej uczelni, a wśród kadry zatrudnionej na stanowiskach profesora i wykładowcy w latach 30-ych – kobiety to zaledwie 3%.

To tylko dwie z całego mnóstwa informacji, które wyniesiecie z wystawy „Naukowczynie” w Galerii Śluza w Bramie Poznania (wystawa trwa do 3.04.)

Bohaterkami wystawy jest 11 mądrych i zdeterminowanych kobiet – część z nich w Poznaniu kontynuowała kariery naukowe, niektóre dopiero ją zaczynały.

Oprócz biografii na wystawie znalazły się informacje o systemie edukacji w II rzeczpospolitej, emancypacyjnych treściach w gazetach przełomu XIX i XX wieku czy o prawie kobiet do studiowania w Europie.

Jest też piękny i prosty manifest twórczyń wystawy. Prof. Iwona Chmura-Rutkowska i prof. Edyta Głowacka-Sobiech piszą m.in.: „Kobiety mają wiele powodów do dumy. Historia kobiet jest źródłem siły”.

Coś co przez lata traktowaliśmy za pewnik, nagle stało się czymś nieoczywistym. Zatrzymaliśmy się i zdaliśmy sobie sprawę, że tkwiliśmy w błędnym przekonaniu, że dla aktorów sceny intymne są naturalne i nie wywołują wstydu czy niechęci. A przecież to nie są sceny jak każde inne.

Zdarzało się, że słyszeliśmy, jak szkodliwe dla psychiki w szczególności aktorek są tzw. „rozbierane sceny”. Maria Shneider borykała się z ogromnymi problemami po kręceniu „Ostatniego tanga w Paryżu”.

Podobno niektóre sceny seksu w ogóle nie były z nią konsultowane! Dopiero od niedawna nad aktorami i aktorkami roztaczają opiekę konsultanci i konsultantki scen intymnych.

Jedną z nich jest Agnieszka Róż, aktywistka, feministka, edukatorka przez lata związana z poznańskimi teatrami. W nowej i bardzo potrzebnej roli dla środowiska aktorskiego pracowała przy spektaklu „Opowieści niemoralne” w reżyserii Jakuba Skrzywanka w Teatrze Powszechnym w Warszawie.

Ile obrazów namalowane przez kobiety widziałaś_eś w muzeum? Kiedy ostatnio z okładki magazynu opinii spoglądała na Ciebie jakaś kobieta? Czy wiesz, że mamy w Polsce tylko jedną marszałkinię województwa? Na te rażące dysproporcje obecności kobiet w naszej historii, pamięci i przestrzeni publicznej zwracają uwagę założycielki Fundacji im. Julii Woykowskiej.

„Była jak maleńki kamyk w wygodnym bucie – cały czas o nim pamiętasz, ale piekielnie trudno się go pozbyć. Woykowska żyła inaczej niż reszta mieszkańców, a przede wszystkim – inaczej, niż żyły wtedy kobiety. Umówmy się, w Poznaniu w XIX wieku emancypantki nie miały lekko. Te, które miały odwagę żyć po swojemu, bezkompromisowo i na dodatek mieć własne zdanie, nie mogły liczyć na przychylność reszty” – opowiadają Paulina Kirschke i Agata Kominiak.„Julia Woykowska otworzyła szkołę, bo chciała uczyć dziewczynki tego, czego uczono chłopców: przyrody, historii i matematyki. Była dziennikarką walczącą o równość społeczną. Pisarką, tworzącą podręczniki dla chłopów i biedoty. Słowem – jest świetną patronką dla organizacji, która za cel stawia sobie wspieranie i wzmacnianie dziewczynek, dziewczyn i kobiet” – dodają.

Fundacja im. Julii Woykowskiej działa w Poznaniu od końca 2019 roku. Prowadzi spotkania i warsztaty dla kobiet i dziewczyn. Wspiera licealistki „Warsztatami Mocy”. Powołała do życia „Akademię Woykowskiej”, na której kobiety uczą się, m.in. jak dobrze występować publicznie.

O działaniach aktywistek Fundacji zrobiło się głośno, gdy w marcu 2020 roku zorganizowały akcję „Kobiety na pomniki”.

W centralnym punkcie Poznania, na Placu Wolności, ustawiły cokoły i małą wypożyczalnię strojów. Przez kilka godzin na cokołach stanęło kilkadziesiąt poznanianek, upamiętniając w ten sposób kobiece bohaterki: Anielę Tułodziecką, Bibiannę Moraczewską, Wandę Modlibowską, Helenę Szafran i inne. W tym roku „Kobiety na pomniki” wracają 5 marca. Trwa zbiórka na organizację wydarzenia, ponieważ Fundacja nie otrzymała dotacji z Urzędu Miasta.

Zapraszamy do wysłuchania podcastu!

Nowy spektakl Republiki Sztuki Tłusta Langusta to studium wypędzenia, ucieczki i przymusowej emigracji.

Inspiracją dla twórców były wysiedlenia mieszkańców Poznania podczas II wojny światowej, ale w spektaklu ani razu nie pada nazwa miasta czy narodowości.

Oglądamy uniwersalną historię o wyczekiwaniu na „koniec świata”, okropieństwie wywózki, losie tułacza i poszukiwaniu pomocy.

To też opowieść o tym, czym jest dom i jak trudno go stworzyć w nowym, obcym miejscu. Podczas pracy nad spektaklem na polsko-białoruską granicę zaczęli napływać ludzie uciekający od wojny i głodu. Scenariusz „Gdzieś daleko stąd” stał się bardzo aktualny…

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z aktorką i scenarzystką Ewą Kaczmarek.

Ta wystawa podbiła serca miłośników sztuki z całej Polski. W Muzeum Narodowym w Poznaniu mogliśmy oglądać prace słynnego, duńskiego malarza z przełomu XIX i XX wieku, o którym jeszcze do niedawna mało kto w naszym kraju słyszał!

Hammershøi malował nastrojowe krajobrazy, realistyczne portrety, niezwykłe widoki architektury, a przede wszystkim wnętrza emanujące atmosferą ciszy.

Za dobór prac na wystawie odpowiada kuratorka, Martyna Łukasiewicz.

Czy jest zaskoczona popularnością wystawy? Co wiemy o kobiecie, pojawiającej się na obrazach Hammershøia? I czy to prawda, że malarz był daltonistą?

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Czym były kwartalne przeprowadzki? Jaka zabudowa dominowała na Chwaliszewie? Na czym polegała gra w diabolo?

Te i inne historie przytacza w podcaście Olga Tylińska, autorka bloga „Poznań 1908. Śladami Marianny – przewodnik dla prawnuczki”.

„Moja prababcia Marianna osiedliła się w Poznaniu w 1908 roku. Zastanawiałam się, jak wyglądało jej życie i jaki był Poznań od Wielkiej Powodzi 1888 do wybuchu I wojny światowej”.

Olga Tylińska zaczęła zbierać materiały do książki, a na podstawie wątków, które nie trafiły do fabuły, postanowiła pisać artykuły na bloga.

Zapraszamy do słuchania i czytania!

"Ksiądz Kaingba, mój dziadek” to pełna ciepła i szczerości historia rodziny profesor Ewy Kraskowskiej, literaturoznawczyni na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza.

Ponad trzydzieści lat po śmierci swojego dziadka, Józefa Kaingby, Ewa Kraskowska rekonstruuje jego losy. A są one niezwykłe!

Urodzony na początku XX wieku w rodzinie mandżurskiego wieśniaka chłopiec trafia do Krakowa i zostaje katolickim księdzem.

Józef Kaingba ma wieloletni romans z uroczą dziewczyną z kościelnego chóru, Heleną Kraskowską, co zaowocuje narodzinami Zbigniewa, ojca profesor Kraskowskiej.

Czy rodzinna historia kiedykolwiek zawstydzała Ewę Kraskowską? Jaką miała relację z dziadkiem Kaingbą? Jaki był dom kobiet Kraskowskich?

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Stefania Daniela Cholewczyńska-Derwich (1929-2016) zostawiła po sobie bogaty zbiór projektów mebli, rysunków, obrazów oraz pokaźne archiwum dokumentujące artystyczne życie Poznania w PRL-u.

Wybór ponad 100 zdjęć i zapisków z lat. 50 XX wieku, które jej córka przekazała CYRYL-owi (Wirtualnemu Muzeum Historii Poznania), zadaje kłam powszechnej opinii, że Poznaniacy to ponuracy, którzy nie potrafią cieszyć się życiem.

Cholewczyńska-Derwich zbierała i skrupulatnie opisywała zdjęcia i wycinki prasowe dotyczące również swojej twórczości oraz dokonań jej męża, rysownika Henryka Derwicha.

Mimo niewątpliwych talentów i zasług (m.in. współpracowała z wybitnym ortopedą, profesorem Wiktorem Degą) Stefania Cholewczyńska-Derwich pozostaje w cieniu legendy męża. Jej córka, Małgorzata Derwich-Pawela chce to zmienić.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy o artystce, która zasługuje na upamiętnienie.

Jak to się stało, że chemik wypłynął na głębokie wody literatury dziecięcej? Jakiego dźwięku nie usłyszał w radiu? Czego brakowało mu w wierszach Tuwima i Brzechwy? Na czym, jego zdaniem polega fenomen głosu Krystyny Czubówny? Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z człowiekiem-orkiestrą!

Patrycjusz Tomaszewski: magister chemii, szef działu marketingu w Estradzie Poznańskiej, tłumacz, który przełożył na język polski m.in. wszystkie książkowe przygody Minionków, czy „Supergirl w Super Hero High”.

W 2021 roku napisał „Przygody Henia Humbaka” oraz jego kontynuację: „Zaginione Perły Foki Agatki”. Obie pozycje ukazały się w ramach inicjatywy Estrady Poznańskiej „Pobierz. Poczytaj. Posłuchaj” w formie e-booka, słuchowiska oraz drukowanej książki dostępnej bezpłatnie w punktach miejskich i kilkudziesięciu filiach Biblioteki Raczyńskich.

Słuchowiska czyta Krystyna Czubówna, gościnnie w „Zaginionych Perłach Foki Agatki” występuje też m.in. podcasterka Joanna Okuniewska i aktorka Katarzyna Kwiatkowska.

Patrycjusz Tomaszewski jest również autorem, wydanej przez Estradę książeczki dla dzieci „Zwierzyniec”. Niedawno ukończył kurs scenopisarski i jest w trakcie pisania serialu obyczajowego o zabarwieniu komediowym. Trenował kręglarstwo klasyczne. Twierdzi, że jego życiem rządzi przypadek.

Jakie książki 2021 roku zasługują na zapamiętanie? Jak Agnieszka Budnik szuka dobrych tytułów? Czy zdarza się jej porzucać książki, nie dobrnąć do ich końca?

Posłuchajcie, jak pięknie opowiada o swoich literackich zachwytach i co sądzi o tegorocznym werdykcie Szwedzkiej Akademii, przyznającej Literacką Nagrodę Nobla.

Na styku dwóch poznańskich dzielnic: Grunwaldu i Łazarza, na terenie dawnych wojskowych koszar powstało nowa przestrzeń „twórczego fermentu”. W Koszarach Kultury przez całe lato można było obejrzeć film „pod chmurką”, zagrać w badmintona czy wziąć udział w warsztatach z tworzenia roślinnych zabawek.

Opiekunem miejsca jest Ferment Kolektiv, rodzinna firma założona przez Paulinę, Radka i Mateusza Tomasików. Przez kilkanaście lat działalności zrealizowali już kilkaset wydarzeń i projektów: marketingowych, reklamowych i edukacyjnych z wykorzystaniem sztuki filmowej.

„Na początku myślałam, że napiszę książkę o Iłłakowiczównie jako poetce i pisarce, ale w miarę kiedy wnikałam w archiwum uświadomiłam sonie, że chcę napisać o niej jako o archiwistce” – mówi Lucyna Marzec.

Naukowczyni, badaczka, tropicielka herstorii od wielu lat zajmuje się spuścizną po Kazimierze Iłłakowiczównie. Jest autorką edycji listów poetki do siostry Barbrary Czerwijowskiej z lat 1946-1959 (WBPiCAK, 2014).

Obecnie pracuje nad habilitacją o archiwum Iłły, które mieści się, m.in. w Bibliotece Kórnickiej Polskiej Akademii Nauk.

Czy można się przygotować na zmianę? W jaki sposób pisanie dziennika pomaga przejść przez życiowe turbulencje? Dlaczego warto zrobić sobie detoks od mediów społecznościowych? To kilka zagadnień, które Marta Madejska porusza na „Pisarskich warsztatach wrażliwości na zmianę” w ramach rezydencji artystycznej w Centrum Kultury ZAMEK.

Projekt „RE:WERS – herstoryczne mapowanie miasta” – przywraca pamięć o kobietach zaangażowanych w działania konspiracyjne w czasie II wojny światowej. To herstoria o mieście i wojnie, codziennej walce o przetrwanie i o śmierci, ale także o wsparciu, miłości, przyjaźni, nadziei i odwadze.

Każde miejsce na mapie to adres łączący nas z losami kobiet, które kształtowały bieg naszej historii. Niektóre z budynków już nie istnieją, mają inną numerację lub na ich miejsce powstały nowe.

Pomysłodawczynią mapy jest Magda Szewciów – animatorka, trenerka antydyskryminacyjna oraz samoobrony i asertywności dla kobiet WenDo. Współautorka Lubelskich Szlaków Herstorycznych.

Zapraszamy do wysłuchania opowieści o zapomnianych bohaterkach walki z okupantem, m.in. o Soni Górznej, współpracownicy doktora Witaszka czy Janinie Pohl-Mizerskiej – lekarki, która czuwała nad zdrowiem przymusowych pracownic seksualnych w niemieckim domu publicznym przy obecnej ulicy Rybaki.

Mapę „Rewers” można znaleźć na stronie: cpe.ckzamek.pl w zakładce Archiwum.

Polski weganizm – jaki jest i dlaczego wzbudza tyle emocji? To postanowił sprawdzić poznański filmowiec, Sławomir Jankowski.

„Rzeczpospolita Wegańska” to pierwszy film dokumentalny, próbujący uchwycić skalę tego zjawiska w naszym kraju. W filmie wypowiada się wielu ekspertów oraz wegan, m.in. pięcioboistka Oktawia Nowacka, były polityk Adam Hofman czy prof. Dariusz Jemielniak.

Rozmowy z nimi prowadzi Orestes Kowalski, twórca kanału „Everyday Hero”.

Sławomir Jankowski jest wegetarianinem od 20 lat, a weganinem od 7. Dlaczego zdecydował się na zmianę diety i co jego zdaniem sprawia, że wciąż wielu Polaków nie chce ograniczyć spożycia mięsa?

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z reżyserem

Podglądamy przygotowania do finału Projektu OFF Opera 2021, który już po raz kolejny szuka związków opery z współczesną problematyką społeczno-kulturową.

Tegoroczny Projekt OFF Opera nosi tytuł „List do przyszłości”. Zaproszeni twórcy i twórczynie dotykają różnych aspektów myślenia futurologicznego, wykorzystując takie dziedziny sztuki, jak: literatura, teatr, film i sound art.

W sierpniu i wrześniu, w Poznaniu i kilku wielkopolskich miastach, odbyły się cztery cykle interdyscyplinarnych działań adresowanych do różnych grup wiekowych. Ich efektem są cztery scenariusze przyszłości, które poznaliśmy podczas pierwszej części finałowego wydarzenia.

Piąty scenariusz przyszłości kryje się w intermedialnym projekcie teatralno-muzycznym „Kongres: 2071” z muzyką Andrzeja Koniecznego (premiera: 5 października 2021). Autorką tekstu i reżyserką spektaklu jest Zdenka Pszczołowska. Za choreografię odpowiada Oskar Malinowski.

Kompozycja opowiada o braku porozumienia w czasach upadku ludzkiej cywilizacji. Jej podstawę stanowi partytura graficzna, którą wykonają zaproszeni aktorzy i muzycy oraz artyści-amatorzy, biorący udział w muzyczno-performerskich warsztatach. Na wspólne próby mieli tylko osiem dni. Silną inspirację dla twórców „Kongresu” stanowiła twórczość Stanisława Lema, a zwłaszcza „Opowieści o pilocie Pirxie”.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z reżyserką Zdenką Pszczołowską nagraną kilka dni przed premierą „Kongresu: 2071”.

Nowe, kulturalne miejsce na mapie Poznania stworzone przez Monikę Petryczko i Andżelikę Jabłońską. Obie od lat związane są z dizajnem, wzornictwem i rzemiosłem.

W Pracowni VZORY w samym centrum miasta przy ul. Ślusarskiej będą przekrojowo prezentować dorobek polskiego dizajnu, organizować wydarzenia, sieciować ludzi i pomysły.

Na stałej ekspozycji we VZORACH znajdzie się blisko 50 kultowych eksponatów reprezentujących polski design: meble, ceramika, akcesoria i szkło.

„Tu spotkasz obiekty takich projektantów jak: Rajmund Hałas, Józef Chierowski, Roman Modzelewski, Oskar Zięta, Danuta Duszniak, Marek Cecuła, a wśród producentów najznakomitsze miejsca zajmują: Fabryka Bolesławiec, AS Ćmielów, Fameg, 366 Concept, Vzór, Zięta” – wyliczają pomysłodawczynie.

Jak się poznały i dlaczego mówią o VZORACH, że to miejsce „nie do końca”?

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Prowadzenie bloga pomaga jej oswoić lęk przed katastrofą klimatyczną. Magda Genow, bułgarystka, politolożka, wydawczyni książek, na blogu „Madka Natura” pisze o debetonozie, rodzicielstwie i zmianach klimatu.

„Piszę o tym, jaki świat zostawiamy kolejnym pokoleniom i jak możemy to zmienić” – zapowiada we wstępie. Madka w tytule ma odczarować postrzeganie matek, które rzekomo są przekonane o swej wyższości z powodu urodzenia dziecka – „pięćsetplusa”…

Jak nauczyć dziecko wrażliwości na przyrodę i nie przygnieść informacjami o nieodwracalnych zmianach klimatu? Jak dorosły ma sobie radzić z wizją końca planety, jaką znamy, skoro na tak wiele spraw nie mamy wpływu?

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Stwórzmy w Poznaniu aleję Praw Kobiet – zachęca Marta Mazurek razem z kilkoma radnymi miejskimi. Do 15.09. trwa głosowanie w internecie w sprawie nadania takiej nazwy arterii w pobliżu ulicy Naramowickiej.

„Prawa kobiet wywalczone w 1918 roku już wtedy miały szersze znaczenie niż tylko prawa wyborcze: dotyczyły dostępu do nauki, do pracy, do samostanowienia i decydowania o sobie w sprawach światopoglądowych, do uczestniczenia w pełni w życiu społecznym, gospodarczym i kulturalnym” – wyjaśniają pomysłodawczynie utworzenia alei Praw Kobiet.

Rada Miasta Poznania już uchwaliła, że w pobliżu powstanie: ulica Zofii Hilczer-Kurnatowskiej (wybitnej archeolog), Rondo Alicji Karłowskiej-Kamzowej (historyczki sztuki i mediewistki, pierwszej kobiety na stanowisku prezesa Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk) i wiadukt Janiny Czarneckiej (jednej z pierwszych kobiet-architektów, autorki projektów nowoczesnych, modernistycznych willi).

„Mam długą listę kobiet, które mogłyby zostać patronkami kolejnych nowych ulic czy placów” – zapewnia Marta Mazurek.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Boguś Janiszewski opisuje to, o czym dorośli nie mówią, bo często sami nie wiedzą. Razem z ilustratorem Maxem Skorwiderem jest współautorem książek, które w przystępny i atrakcyjny sposób wyjaśniają młodym czytelnikom, czym jest ekonomia, jakie mechanizmy rządzą polityką, jak działa sztuczna inteligencja czy jak rozpoznawać swoje emocje.

„Książki Mózg czy Emocje powstały, ponieważ odczuwałem pewne deficyty związane z edukacją szkolną. Mam takie obserwacje, że dzieci w szkole traktuje się jako istoty, które kierują się przede wszystkim racjonalnym myśleniem, a kwestie związane z przeżywaniem i rozumieniem emocji są zepchnięte na margines. A tak naprawdę jesteśmy emocjonalni i to emocje nami kierują” – mówi autor w wywiadzie dla kulturaupodstaw.pl

Boguś Janiszewski i Max Skorwider wydają wspólnie dwie książki rocznie. Jak w tak krótkim czasie stają się ekspertami w tak różnych i skomplikowanych dziedzinach życia?

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Joanna Stankiewicz pisze o miejscach, które odwiedziła, ludziach, których poznała i historiach, które usłyszała. Znana poznańska animatorka kultury i organizatorka Babich Targów od wielu lat podróżuje po świecie: sama lub z bliskimi osobami.

Przed pandemią Joanna Stankiewicz starała się przynajmniej raz w roku wybrać się gdzieś na miesiąc czy dwa.

Zwiedziła obie Ameryki, wiele azjatyckich i europejskich krajów.

W czasie lockdownu miała czas, żeby przejrzeć i uporządkować zdjęcia oraz notatki. Założyła bloga „Prosto potem w lewo”, na którym publikuje wspomnienia i relacje z ostatnich podróży po Polsce czy Bałkanach.

Jakie miejsce Joanna odkryła kilkanaście kilometrów od domu dzięki pandemii?

Czego najbardziej nie lubi w przygotowaniach do podróży?

Czy samotne podróżowanie naprawdę jest „samotne”?

Posłuchajcie całej rozmowy!

Adam Ziajski od 30 lat jest reżyserem teatralnym. Zrealizował blisko 40 autorskich spektakli, widowisk, akcji ulicznych i happeningów. Od roku pracuje nad realizacją debiutu filmowego pt. „Obecność Obowiązkowa”, który jest osobistym zapisem doświadczenia izolacji w pierwszych tygodniach pandemii 2020 roku.

„Najpierw powstały teksty, które nazwałem mikrobiami. Publikowałem je codziennie, przez 75 dni na Facebooku. Jeszcze w trakcie ich pisania, ku mojemu zaskoczeniu obszerne fragmenty przedrukował w dwóch numerach poznański miesięcznik IKS. Potem zrodził się pomysł przeniesienia ich na obraz filmowy”- opowiada reżyser.

Czym jest tytułowa „Obecność Obowiązkowa” i jak reżyser teatralny odnalazł się w świecie filmu?

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy i do wsparcia projektu na portalu Polak Potrafi!

Na to miejsce czekaliśmy w Poznaniu długo. Centrum Szyfrów ENIGMA opowie historię złamania słynnej niemieckiej maszyny szyfrującej i pokaże Polaków stojących za tym sukcesem: Mariana Rejewskiego, Henryka Zygalskiego i Jerzego Różyckiego, studiujących przed II wojną światową na Uniwersytecie Poznańskim.

Centrum chce pokazać istotę Enigmy – sztukę szyfrowania i kodowania oraz doskonałą współpracę genialnych polskich matematyków.

„Podkreślamy potęgę umysłu, znaczenie odwagi i moc pracy zespołowej” – zapowiadają pomysłodawcy.

Na czele Centrum Szyfrów ENIGMA stanął Piotr Bojarski, pisarz i dziennikarz, od lat pasjonujący się historią Poznania i Wielkopolski.

„Pracując w Centrum Szyfrów cały czas się uczę. Nie miałem wcześniej pojęcia, jak duży wpływ na rewolucję cyfrową miała praca naszych kryptologów. Gdyby nie oni, być może rozwój  technologiczny świata by się opóźnił” – mówi Bojarski.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Czego się wstydzą Polacy? Jak sobie z tym radzą? Poznańska socjolożka i badaczka, Katarzyna Chajbos w swojej pracy doktorskiej przyjrzała się temu, jak rozumiemy wstyd i jak go przeżywamy.

Przeanalizowała setki artykułów prasowych i przeprowadziła badania wśród osób w różnym wieku.

Powstała praca na styku socjologii, psychologii, filozofii i medioznawstwa.

Jakie płyną z niej wnioski? Skąd u socjolożki zainteresowanie wstydem?

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Meble projektu Rajmunda Hałasa, złoty sygnet czy ubrania firmy Levi’s to kilka nowych nabytków Muzeum Sztuk Użytkowych w Poznaniu.

Ogromnym sukcesem jest pozyskanie do muzealnych zbiorów kompletu mebli typ 1329.

„Pod tą niewiele mówiąca nazwą kryje się jedna z najważniejszych i najciekawszych kreacji polskiego i poznańskiego powojennego meblarstwa. Komplet wykonano w Bydgoskiej Fabryce Mebli wg projektu Rajmunda T. Hałasa z ok. 1959 roku. Składa się z segmentowego regału, stołu z sześcioma krzesłami, kanapy z ławą i taboretami oraz gazetnika. Choć te elementy tworzą całość, każdy z nich jest wyjątkowy, mógłby stanowić osobny, mocny element wnętrza” – wyjaśnia kurator, Michał Błaszczyński.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy i odwiedzenia ekspozycji!

Ola Marzec-Hubka – kulturoznawczyni, trenerka, aktorka offowa, pedagog, logopedka, terapeutka integracji sensorycznej, trenerka głosu, animatorka teatralna dzieci i dorosłych, rozwijatorka publiczności.

Związana z Teatrem Animacji, Studiem Aktorskim STA i Barakiem Kultury, w którym prowadzi warsztaty „Usłysz siebie! Warsztaty rozwojowe dla kobiet”.

Od kilkunastu lat pasjonuje się głosem i tym, jak wielką może mieć moc.

Doświadczyła tego zarówno na sobie, jak i obserwując innych. Wierzy, że głos kobiet ma szczególną moc.

„Świadomy oddech i zaakceptowany przez nas głos, wpływa pozytywnie na nasze ciało, głowę, pewność siebie. Na życie. Pozwala wyzwolić nasze piękno, często bardzo głęboko w nas ukryte” – przekonuje Ola.

Ola Marzec-Hubka wzięła udział w kilkudziesięciu warsztatach teatralnych i głosowych. Od ponad dziesięciu lat pomaga w przygotowaniach do egzaminów do Szkół Aktorskich, konkursów recytatorskich, wystąpień publicznych, rozwoju siebie poprzez głos, indywidualnie oraz grupowo.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Krzysztof Marek Nowak chce przybliżyć postać Mariana Turwida – wszechstronnego artysty i działacza kulturalnego, żyjącego w latach 1905-1987.

Turwid urodził się we Wrześni i tam miał pierwszą wystawę indywidualną swych prac plastycznych w 1927 roku. Był redaktorem naczelnym miesięcznika „Wici Wielkopolskie” (1931-37), czasopisma literacko-artystycznego „Arkona” (1945-49), a także członkiem kolegium redakcyjnego dwutygodnika „Pomorze” oraz „Przeglądu Artystycznego”.

Zasłużył się jako organizator i dyrektor Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych i Salonu wystawowego BWA w Bydgoszczy (1945-1972) [za: artinfo.pl].

Marian Turwid był członkiem Stronnictwa Demokratycznego i Frontu Jedności Narodu.

Krzysztof Marek Nowak w ramach stypendium Marszałka Województwa Wielkopolskiego chce dokończyć realizację filmu dokumentalnego oraz 15-odcinkowego serialu dokumentalnego o tym wielkopolskim artyście i działaczu kulturalnym.

Na co położy nacisk w filmie, a na co w serialu dokumentalnym? Jakim artystą był Marian Turwid?

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Czy wierszyk o Murzynku Bambo jest rasistowski? Jaką historię mógłby nam opowiedzieć bohater wiersza Juliana Tuwima, gdybyśmy oddali mu głos? Maciej Kijko, stypendysta Marszałka Województwa Wielkopolskiego postanowił spojrzeć na świat z perspektywy mieszkańca afrykańskiej wioski.

Cykl 20 wierszy pt. „Murzynek Bambo. Przypisy” ukazuje całą złożoność kontekstów związanych z czarnoskórym bohaterem wiersza Tuwima, które ten poeta pominął.

W przygotowaniu są kolejne utwory, które będą odwoływać się do spotkań z ludźmi w międzykulturowych kontekstach.

Efektem projektu stypendialnego będzie książka oraz cykl spotkań autorskich we współpracy z Barakiem Kultury w Poznaniu.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

„List do przyszłości” był tematem konkursu na rezydencję społeczno-artystyczną w ramach Fyrtel Główna. Pomysły oceniali aktywiści ze Stowarzyszenia Młodych Animatorów Kultury SMAK oraz mieszkańcy poznańskiej dzielnicy Główna.

Zwyciężyły dwa projekty: „Sonomachina” przygotowany przez Fundację Korba oraz „prze/przyszłość – główna i ta mniej” Pawła Bąkowskiego.

Oba łączą twórczą interpretację zagadnień związanych z przyszłością z uwzględnieniem historii i tożsamości Głównej.

Na czym dokładnie będą polegały i co jeszcze ciekawego dzieje się w dzielnicy?

Jak rozwija się działająca tam od roku pierwsza w Poznaniu Biblioteka Sąsiedzka?

Jakie wydarzenia organizują sami mieszkańcy?

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z Eweliną Chatłas ze Stowarzyszenia Młodych Animatorów Kultury.

Dziecko z sercem w głowie będzie bohaterem książki Uli Kijak. Reżyserka, edukatorka i aktywistka w ramach stypendium Marszałka Województwa Wielkopolskiego chce stworzyć opowieść dla dzieci, która przybliży im tematykę emocji. A te są przez nas często bagatelizowane, uciszane i nierozpoznane.

„Myślę, że uważność na emocje jest jakąś odrębną umiejętnością, zaczyna się od nazywania. Jeżeli my, dorosłe osoby mamy z tym problem to co dopiero dzieci, które nas obserwują? (…) Jako dorośli używamy bardzo niewolniczych określeń w stosunku do emocji: trzeba je poskromić, jakoś sobie z nimi poradzić. Czy na pewno tego chcemy uczyć dzieci” – pyta Ula Kijak w rozmowie z Martyną Nicińską.

Zapraszamy do wysłuchania wywiadu!

Zachęcamy także, by 9-11.07. (g.18-20) wybrać się do Teatru Ósmego Dnia na interaktywną wystawę w reżyserii Uli Kijak pt. „Kamienica” inspirowaną tragicznym wybuchem budynku mieszkalnego na poznańskim Dębcu w 2018 roku.

Tancerka, aktorka, pisarka, pacyfistka, autorka najsłynniejszego dziecięcego dziennika z I wojny światowej. Urodzona w Pile Piete Kuhr to niezwykła postać o przebogatym życiorysie. Dzięki takim osobom jak Paweł Różycki zdobywa rozgłos, na który w pełni zasługuje.

W ramach stypendium Marszałka Województwa Wielkopolskiego filmowiec stworzy fabularyzowany dokument na bazie dziennika „Piete Kuhr… znów się tam spotkamy. Wojenny dziennik dziewczynki 1914-1918”.

„To unikalne dzieło pokazuje Piłę w okresie pierwszej wojny światowej – miasto jakiego wiele jego dzisiejszych mieszkańców nie zna i nigdy nie pozna w całości, lecz dzięki temu przedsięwzięciu, chcemy to umożliwić w możliwie najbardziej przystępny dla odbiorców sposób” – zapowiada Paweł Różycki.

W filmie, oprócz scen fabularyzowanych z udziałem aktorów, wypowiadać się będą specjaliści, m.in. wydawca polskiego tłumaczenia pamiętnika Wiesława Szczygieł. Całość zostanie zrealizowana na scenie Regionalnego Centrum Kultury w Pile.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Wszystko zaczęło się od fotografii, na której córka Józefa Ignacego Kraszewskiego trzyma na kolanach swoich synów. Zdjęcie zainspirowało Małgorzatę i Markę Chojnackich do stworzenia cyklu krótkich impresji audiowizualnych inspirowanych niezwykłymi losami Konstancji Kraszewskiej-Łozińskiej, zesłanej wraz z mężem na Syberię po klęsce powstania styczniowego.

Film pt. „Ja Konstancja. Opowieść syberyjska” można znaleźć na Facebooku Pracowni-Muzeum J. I. Kraszewskiego i kanale You Tube Biblioteki Raczyńskich.

W ramach stypendium Marszałka Województwa Wielkopolskiego, Małgorzata Chojnacka kontynuuje projekt, skupiając się na losach córki Konstancji Kraszewskiej – też Konstancji o pseudonimie Kocia.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy i fragmentu opowieści!

„Przyjaciół dobrze jest mieć blisko swojego ramienia i... na półce” – mówi Joanna Pijacka z Fundacji ReStart.

W codziennej pracy zajmuje się wsparciem osób, które doświadczają przemocy domowej.

Nam opowiada o książkach, które pomagają dzieciom mierzyć się z trudnymi emocjami i sytuacjami, a dorosłym podpowiadają, jak być fajnym i świadomym rodzicem.

Wśród polecanych tytułów znalazła się m.in. kultowa książka „Jak mówić żeby dzieci nas słuchały, jak słuchać żeby dzieci do nas mówiły”.

„Ona się chyba nigdy nie zestarzeje. To jest eureka, jeżeli chodzi o kwestie komunikacji, wyznaczania granic i niestosowania kar, tylko wyciąganie konsekwencji” – mówi Joanna Pijacka.

W czym może pomóc „Bajkoterapia” i jak wprowadzać w domu „pozytywną dyscyplinę”?

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Po czterech książkach prozatorskich i niezliczonych artykułach, przyszedł czas na literaturę non-fiction.

Kuba Wojtaszczyk, dziennikarz kulturaupodstaw.pl i tegoroczny stypendysta Marszałka Województwa Wielkopolskiego, pracuje nad reportażem o polskiej scenie drag queen, a nawet szerzej: o queerze nad Wisłą.

W rozmowie z Martyną Nicińską Kuba Wojtaszczyk rozkłada te pojęcia na czynniki pierwsze i opowiada o wrażeniach z pracy w zupełnie nowym gatunku literackim.

Słowniczek pojęć autorstwa Kuby, których nie zdążyliśmy wyjaśnić w rozmowie:

Vogue to styl tańca i styl życia, który ma bardzo bogaty kontekst historyczny. Był stworzony przez czarne drag queens w Harlemie w latach 60. Dzisiaj jest to bezpieczne i kreatywne miejsce dla osób LGBT+. Vogueing jest tańcem improwizowanym, który najczęściej tańczy się w formie walki – jeden na jednego.

Wygrywa ta osoba, która zachwyci publikę i jury.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Obaj przyszli z dokumentu. Kiedy zaczynali współpracę, Krzysztof Kieślowski był już uznanym reżyserem filmów dokumentalnych, Krzysztof Piesiewicz miał bogate doświadczenie adwokackie i od lat kochał kino.

Niedawno ukazała się książka pt. „Kieślowski. Od Bez końca do końca” (wydawnictwo Wielka Litera). To zapis rozmów, które z Krzysztofem Piesiewiczem przeprowadził filmoznawca, Mikołaj Jazdon. Piesiewicz opowiada w książce o procesie tworzenia scenariuszy: „Dekalogu”, „Podwójnego Życia Weroniki” czy „Trzech Kolorów”.

Z ogromną dokładnością odtwarza poszczególne etapy i miejsca pracy, dzieli się źródłami inspiracji i niezwykłymi dowodami na przenikanie się życia i filmu.

Mikołaj Jazdon opowiedział nam o wrażeniach z wielogodzinnych spotkań ze scenarzystą Krzysztofem Piesiewiczem i o jednym, bardzo wyjątkowym z Krzysztofem Kieślowskim, które miało miejsce 25 lat temu.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Nie byłoby spektaklu „Have a Good Cry” w poznańskiej Scenie Roboczej, gdyby nie kontrowersyjne słowa rzeczniczki Ministerstwa Sprawiedliwości o pomieszczeniu, w którym kobieta, u której wykryto śmiertelną wadę płodu, mogłaby sobie popłakać.

Spektakl w reżyserii Magdy Szpecht będzie ćwiczeniem z wyobraźni, jak taki pokój mógłby wyglądać? Ale też pozbawioną politycznego kontekstu refleksją nad płaczem i wspólnotowością.

„Płacz zaczyna się tam, gdzie kończą się słowa. O ile jesteśmy w stanie powiedzieć, co decyduje o tym, że zaczynamy płakać, o tyle niezbadane jest, co sprawia, że przestajemy. Ten moment jest czasem bardzo przyjemny, przynosi ulgę. Jest to moment nowego początku. O takim nowym początku, który przychodzi po wewnętrzny oczyszczeniu, chciałabym opowiedzieć” – mówi Magda Szpecht.

„Have a Good Cry” po raz pierwszy zostanie pokazany 8 i 9 czerwca w formie stacjonarnej w Scenie Roboczej w Poznaniu, która jest producentką spektaklu.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z reżyserką spektaklu!

Meblościanka Kowalskich – kiedyś stały element wielu polskich domów. Swoją nazwę zawdzięcza małżeństwu projektantów: Bogusławie i Czesławowi Kowalskim.

Pierwszy projekt słynnych mebli segmentowych w Polsce stworzyli w l. 60 ubiegłego wieku.

Ich popularność trwała przez cały okres PRL-u.

Do połowy września, na ile epidemia na to pozwoli, będzie można odwiedzić pracownię państwa Kowalskich na poznańskich Jeżycach, zobaczyć projekty mebli, ale też obrazy namalowane przez Bogusławę Kowalską.

„To miejsce zapiera dech w piersiach dosłownie i w przenośni” – mówi Julia Błaszczyńska, historyczka wzornictwa i pomysłodawczyni wydarzeń w Pracowni.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Andrzej Okińczyc jest jednym najwybitniejszych współczesnych portrecistów. „Wierzę w malarstwo, bo malarstwo to styl życia. (…) Przerażają mnie stwierdzenia, że malarstwo umarło, że portret skończył się na Witkiewiczu” – pisał jakiś czas temu na swoim Facebooku.

Na malarstwie jednak nie skończył. Rysuje, aranżuje wystawy i tworzy instalacje. Dwie najnowsze zatytułowane „W imię Boga jedynego” oraz „W stronę lepszego świata” zaprezentował na początku marca w Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu.

To gorzkie refleksje o ludzkim okrucieństwie i obojętności.

Martyna Nicińska spotkała się z artystą w Sali Wystaw jeszcze przed zamknięciem instytucji kultury. Teraz prace Andrzeja Okińczyca można oglądać na ckzamek.pl

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy i wirtualnego zwiedzania!

Miłosz Stasiak od liceum naprawia i tworzy gitary oraz skrzypce. Ma już ich na koncie kilkanaście, a za każdym zbudowanym instrumentem kryje się długi i żmudny proces konstruowania w przydomowej pracowni.

Jego nauczycielem od samego początku był przede wszystkim profesor Google, wspierała go też internetowa społeczność lutników-samouków.

Teraz już – jako student Technologii Drewna na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu – jeszcze lepiej poznaje materiał, z którym pracuje od lat i z którym wiąże swoją zawodową przyszłość.

Dlaczego nie chce być nazywany polskim Stradivarim i dobrze mu z łatką lutnika-amatora?

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Joanna Arent-Williams wykorzystuje używane talerze i ręcznie je maluje. Talerz traktuje jak płótno, które zapełnia prostymi, pełnymi uroku motywami

Jej projekty są często komentarzem do bieżących wydarzeń politycznych, społecznych i kulturalnych.

Ważna sprawa – talerze, które dekoruje nie są talerzami do serwowania potraw.

Są talerzami na ścianę, które prezentuje na Instagramie @arentplates.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Dla ilustratorki, Alicji Kocurek, każdy kolejny projekt to przygoda i wyzwanie. W swojej pracowni w Katowicach jest w stanie stworzyć bohaterów podróżujących po Wielkopolsce, wielbłądy w Dubaju czy starotestamentową historię.

Jest absolwentką Wydziału Grafiki Warsztatowej w Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. Współpracuje z międzynarodową agencją Illozoo, dzięki czemu jej prace można zobaczyć w publikacjach na całym świecie. Ostatnio była jedną z szesnastu rysowników zaangażowanych w amerykańskie przedsięwzięcie „Eyewitness: The Visual Bible Experience”.

Ma swój charakterystyczny, bardzo rozpoznawalny styl, który rozwija w młodych czytelnikach wrażliwość na świat.

Jej ilustracje można znaleźć m.in. w książkach: „Magiczna Harfa – legendy irlandzkie”, „Sejm dla ciekawskich i początkujących”, „Panna i Smok”, „O krasnoludkach i o sierotce Marysi” czy „Arbuz i Pchełka, czyli wielkie wyprawy w Wielkopolskę”. Stworzyła wiele scenografii teatralnych oraz lalek dla Teatru Gry i Ludzie w Katowicach.

Jakimi ilustracjami zachwycała się w dzieciństwie?

Jak wypracowała swój styl? Z jakimi wyzwaniami zmierzyła się przy pracy nad książką Maliny Prześlugi o Arbuzie i Pchełce?

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Katarzyna Pawłowska – aktorka (skończyła PWST we Wrocławiu), reżyserka, pedagożka. Wierzy, że sztuka pomaga przepracować trudne emocje i pozwala lepiej poznać siebie.

Od ponad 25 lat razem z Maciejem Adamczykiem tworzy Teatr Porywacze Ciał. Na YouTubie można obejrzeć 4 odcinki filmu o ich historii pt.: „Teatr Porywacze Ciał – życie i pasja”.

W 2013 roku założyła Studio Osobowości Teatru Porywacze Ciał, gdzie w kameralnym gronie pracuje nad rozwojem osobowości uczestników w różnym wieku i na różnych poziomach umiejętności aktorskich. Nabór do Studia trwa przez cały rok.

Około 15 lat temu zaczęła współtworzyć z Lucyną Winkel-Sobczak spektakle dla najmłodszych  widzów w Studio Teatralne Blum. Razem poszukiwały sposobu, aby zainteresować maluchy sztuką. Po wielu dyskusjach powstał pierwszy spektakl pt. „Co to?”, który wciąż mają w swoim repertuarze.

W ramach Teatru Dzieci Miłość tworzy spektakle lalkowe (z wykształcenia jest lalkarzem).

Jej działalność to także coroczna praca z uczestnikami raperskiego projektu „SIĘ KRĘCI”, który realizuje z „trudną młodzieżą” z poprawczaków, wychowankami domów dziecka czy dorosłymi emigrantkami. Katarzyna Pawłowska pomaga ludziom otworzyć się, odblokować spięcia w ciele, poprawić dykcję.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z artystką!

„To być może najważniejsza moja płyta” – tak o albumie „Stoję na tobie Ziemio” mówi dama polskiej piosenki, Hanna Banaszak.

Bardzo osobisty krążek zawiera kompozycje artystki do wierszy i tekstów Wisławy Szymborskiej, Witolda Gombrowicza czy Wojciecha Młynarskiego.

Przez wszystkie utwory przemawia duże zaniepokojenie o kondycję świata.

„Historia się powtarza, ludzie są niereformowalni, dewastujemy naszą planetę” – wylicza Hanna Banaszak, która postanowiła opowiedzieć o tym swoim własnym, muzycznym językiem.

Powstała przejmująca i momentami zaskakująca płyta.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy i utworu "Stoję na tobie Ziemio"!

Niedawno skończyła 20 lat i ma za sobą bardzo udany rok. Po raz pierwszy od  wielu lat polska Wikipedia zatrzęsła się od nowych haseł. I to nie tylko  tych związanych z koronawirusem.

Na  czym polega jej fenomen? Co sprawia, że ludzie spędzają długie godziny  na zbieraniu źródeł i opisywaniu wybranego zagadnienia, nie dostając  w zamian ani grosza? Jak wygląda proces weryfikacji nowego hasła?

Między innymi o to  Martyna Nicińska zapytała Natalię Szafran-Kozakowską – wikipedystkę  i specjalistkę ds. wspierania społeczności w Stowarzyszeniu Wikimedia  Polska, które ma swoje biuro w Poznaniu.

Z projektami Wikimedia jest związana od  2008 roku. Edytuje hasła związane z literaturą, kinem i kulturą  hiszpańską. Jest idealistką Wikimediów – głęboko wierzy, że oferując  ludziom dostęp do wolnej i darmowej wiedzy, dajemy im narzędzie do  poszerzania i zmiany swojego świata na lepsze.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Malina Prześluga w zeszłym roku dużo podróżowała po Wielkopolsce. Odwiedziła  m.in. Wolsztyn, Pyzdry, Gołańcz i Kalisz, by lepiej poznać miejsca,  które opisała później w książce pt. „Arbuz i Pchełka, czyli wielkie  wyprawy w Wielkopolskę”.

Książka, której pomysłodawcą jest Departament Kultury UMWW, zachęca do poznawania miejsc i historii naszego regionu.

Jej bohaterami  są świnka morska o imieniu Arbuz i suczka Pchełka. Każda ich wyprawa to  przygoda. Nad Jeziorem Góreckim radzą Kamiennej Damie z Zamkowej Wyspy,  jak skutecznie straszyć. Pomagają kormoranom z Wyspy Mewiej na Jeziorze  Lednica. Odkrywają Scenę Zwierzęcą na Festiwalu w Jarocinie.

Książkę z ilustracjami Alicji Kocurek znajdziecie w bibliotekach oraz w formie ebooka do pobrania: tutaj. Można ją też wygrać w konkursach na facebookowym profilu Kultury u Podstaw.

Jak wyglądała praca nad „Arbuzem i Pchełką”? Czego nowego w jej trakcie Malina Prześluga dowiedziała się o Wielkopolsce?

Zapraszamy do słuchania!

„Ewa  i ja” to najnowsza produkcja Republiki Sztuki Tłusta Langusta  w Poznaniu w formie filmowego spektaklu. Z jego autorką Ewą Kaczmarek  rozmawiamy o milczeniu, które nie zawsze jest złotem, o pewnym genialnym  pomyśle z czasów wojny i o próbie polubienia kobiety dyktatora.

„Twoja samotność, potrzeba miłości  i jej brak przez całe życie szczerze mnie wzruszyły. Czy to zbrodnia tak  kochać? Czy mam prawo to oceniać?” – zwraca się Ewa Kaczmarek do Ewy  Braun, żony Hitlera w jednej z końcowych scen spektaklu „Ewa i ja”.

Co sprawiło, że Ewa Kaczmarek postanowiła lepiej poznać Ewę Braun?

Nie po raz pierwszy wojna pojawia się w spektaklach Teatru Usta Usta  Republika („Tymczasem Pa, Kochany Skarbunieczku”, „Zryw”, „Ewa i ja”).

Artyści nie raz musieli się też zagłębić  w historię Zamku Cesarskiego w Poznaniu („Glosolalia”, „Ambasada”,  „Kamienne sny”). Lokalne historie są dobrym materiałem na spektakl –  uważa Ewa Kaczmarek.

Posłuchaj całej audycji z fragmentami spektaklu!