De Staat van het strafrecht

Dit is deel II van de drie-delige serie '30 jaar na de IRT-affaire; terug bij af?!'. In dit deel bespreken strafrechter Jacco Janssen en wetgevingsadviseur Margje van Weerden de kroongetuigenregeling. Hoe zit die in elkaar en wat gaat er veranderen? Wat zijn de risico's en hoe bekijken we dit alles in het licht van de lessen van de commissie Van Traa?
Verder is er natuurlijk een actualiteitenrubriek en beantwoorden ze een vraag van een luisteraar.

Deze aflevering is het tweede deel van een drieluik: In de volgende aflevering staat de MrBig-methode centraal.

Besproken informatie en links:

Brief regering: Personeelskrapte en capaciteitsproblematiek gevangeniswezen EHRM 21 november 2023, ECLI:CE:ECHR:2023:1121JUD005689617 (LAURIJSEN/Nederland) Besluit getuigenbescherming Aanwijzing toezeggingen aan getuigen in strafzaken Arresten Hoge Raad in Passageproces (kroongetuigen) Advies AG aan Hoge Raad in zaak Willem Holleeder (kroongetuigen) Uitspraken in 'Zwembadmoord, rechtbank Noord-Nederland Kamerbrief over verbetering kroongetuigenregeling Bewaken en beveiligen. Lessen uit drie beveiligingssituaties Kabinetsreactie 31 maart 2023: Vernieuwing stelsel bewaken en beveiligen en reactie OvV-rapport bewaken en beveiligen: https://open.overheid.nl/documenten/ronl-df1b280a9f517dc9ae16a4139815b4a01e748f57/pdf De impact van de kroongetuigenregeling op de veiligheid en praktijkvoering van advocaten - rapport van de Universiteit Leiden oktober 2023

Dertig jaar geleden stond het land op zijn kop vanwege de IRT-affaire. ‘Een crisis in de opsporing!’, zo concludeerde de commissie van Traa. Hoe zat het ook alweer? Wat waren de belangrijkste lessen van Van Traa? Volgen we die nog of herhaalt de geschiedenis zich? In deze aflevering zetten strafrechter Jacco Janssen en wetgevingsadviseur Margje van Weerden uiteen wat de IRT-affaire was, wat de conclusies van Van Traa waren en bespreken ze of de lessen van toen nog gevolgd worden. Daarbij gaan ze specifiek in op de inzet van de criminele burgerinfiltrant.
Ook is er natuurlijk een actualiteitenrubriek waarin wordt ingegaan op het arrest van de HR in de Thijs H-zaak en op de vraag wat er gebeurt als je als advocaat het uitroepen van de zaak niet hoort. Ten slotte beantwoorden Jacco en Margje een vraag van een luisteraar, over de Gifmoord-zaak.

Deze aflevering is het eerste deel van een drieluik: In de volgende afleveringen staan de kroongetuige en de MrBig-methode centraal.

Besproken informatie en links:
Arrest HR in Thijs H: Veroordeling van Thijs H. wegens drievoudige moord blijft in stand - Hoge Raad
Conclusie AG 5/9/2023; ECLI:NL:PHR:2023:719, Parket bij de Hoge Raad, 22/00289 (rechtspraak.nl)

Het rapport van de commissie Van Traa: Rapport 'Inzake opsporing' van de Enquêtecommissie Opsporingsmethoden - Enquête Opsporingsmethoden - Parlementaire monitor
Het rapport van de commissie Sorgdrager (waarborgen werken onder dekmantel): Politie | Tweede Kamer der Staten-Generaal Mogelijk komt er nog een vervolg, want de klus van commissie zit er nog niet op.
Aanwijzing opsporingsbevoegdheden: wetten.nl - Regeling - Aanwijzing opsporingsbevoegdheden - BWBR0035498 (overheid.nl)
Circulaire bijzondere opsporingsgelden:wetten.nl - Regeling - Circulaire bijzondere opsporingsgelden - BWBR0036094 (overheid.nl)
Brief minister van Justitie 10/3/03:Kamerstuk 27834, nr. 28 | Overheid.nl > Officiële bekendmakingen (officielebekendmakingen.nl)
Motie Kalsbeek-Jasperse: Kamerstuk 25403, nr. 33 | Overheid.nl > Officiële bekendmakingen (officielebekendmakingen.nl)
Motie Recourt: Motie Recourt c.s. over de inzet van een criminele burgerinfiltrant - Rechtsstaat en Rechtsorde - Parlementaire monitor
Vonnis Rb NN (Vidar):ECLI:NL:RBNNE:2022:3287, Rechtbank Noord-Nederland, 18/730071-20 (rechtspraak.nl) (1 van de vonnissen)

Vonnis Rb ZWB (Gifmoord): Verdachte overleden: rechtbank verklaart OM niet-ontvankelijk (rechtspraak.nl)

In deze aflevering bespreken strafrechter Jacco Janssen en wetgevingsadviseur (en voormalig strafadvocaat) Margje van Weerden het thema ‘wraking’. De strafrechter moet de zaak onpartijdig beoordelen. Als de verdachte meent dat de rechter vooringenomen is, kan hij een wrakingsverzoek indienen. Ook is er weer de vaste actualiteitenrubriek en beantwoorden ze een vraag van een luisteraar.

Besproken informatie en links:
Links:

Uitspraken

Op 27 september 2022 wees de Hoge Raad een belangrijk arrest over procesafspraken. In deze aflevering bespreken strafrechter Jacco Janssen en wetgevingsadviseur (en voormalig strafrechtadvocaat) Margje van Weerden de laatste ontwikkelingen op het gebied van procesafspraken en blikken ze vooruit naar de procesafspraken van de toekomst. Natuurlijk is er ook een actualiteitenrubriek en beantwoorden ze weer een vraag van een luisteraar.

Extra informatie:
Brandbrief
https://vanboomadvocaten.nu/brandbrief-strafrechtadvocatuur/

Motie Sneller
https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/moties/detail?id=2022Z14299&did=2022D29449

Reactie minister motie Sneller
https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/brieven_regering/detail?id=2022D37434&did=2022D37434

Wet seksuele misdrijven
https://www.tweedekamer.nl/debat_en_vergadering/commissievergaderingen/details?id=2022A08071

HR procesafspraken
https://www.hogeraad.nl/actueel/nieuwsoverzicht/2022/september/hoge-raad-procesafspraken-strafzaken-toelaatbaar-inachtneming/

Procureur procesafspraken
https://www.hogeraad.nl/actueel/nieuwsoverzicht/2022/juni/pg-hoge-raad-procesafspraken-strafzaken-voorwaarden-toelaatbaar/

Rechtbank Rotterdam vonnis en processen-verbaal
https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBROT:2021:12699
https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBROT:2021:12525
https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBROT:2021:11391
https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBROT:2021:9953

Rechtbank Limburg
https://www.rechtspraak.nl/Organisatie-en-contact/Organisatie/Rechtbanken/Rechtbank-Limburg/Nieuws/Paginas/4-veroordelingen-op-basis-van-afdoeningsvoorstellen-van-Openbaar-Ministerie-en-advocaten.aspx

Rechtbank Haarlem uitspraak
https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBNHO:2022:6845

Artikel: Overeenstemming en afstemming in het strafproces met oog voor ieders belangen
Een kwestie van doen, Jacco Janssen en Alrik de Haas
https://www.bjutijdschriften.nl/tijdschrift/BSb/2022/4/BSb_2666-6901_2022_003_004_007

Eerste vonnis in STMK-zaak van 7 november 2023 (SMTK = Snelle Toekomstgerichte Meervoudige Kamerzitting)
https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBROT:2022:9523

Artikel Rijnmond STMK-zitting
https://www.rijnmond.nl/nieuws/1574122/drugsuithalers-onder-druk-gezet-door-zware-jongens-nu-doe-je-wat-voor-ons-zeiden-ze

Artikel Advocatenblad STMK-zitting
https://www.advocatenblad.nl/2022/11/09/proef-met-snelle-rechtspraak-in-rotterdam/

Wordt politiegeweld wel genoeg onderzocht en bestraft? In de 'Staat van het strafrecht' bespreken strafrechter Jacco Janssen en wetgevingsadviseur (en voormalig strafrechtadvocaat) Margje van Weerden de actuele ontwikkelingen in het strafrecht. In deze aflevering gaat het over de nieuwe wet geweldsaanwending opsporingsambtenaar, actualiteiten en een vraag van een luisteraar.

In de 'Staat van het strafrecht' bespreken strafrechter Jacco Janssen en wetgevingsadviseur (en voormalig strafrechtadvocaat) Margje van Weerden de actuele ontwikkelingen in het strafrecht. In deze aflevering: Wat betekent het als een rechter iemand levenslang oplegt? Gooien we de sleutel weg en blijft iemand opgesloten tot zijn dood? En wat voor perspectief heeft een langgestrafte eigenlijk? En wat te denken van de nieuwe plannen van de minister? Verder gaan Margje en Jacco in op allerlei actuele ontwikkelingen en wil een luisteraar weten of we de doodstraf weer moeten invoeren.

In de 'Staat van het strafrecht' bespreken strafrechter Jacco Janssen en wetgevingsadviseur (en voormalig strafrechtadvocaat) Margje van Weerden de actuele ontwikkelingen in het strafrecht. Deze aflevering gaat over rechterlijke dwalingen en herzieningen. Hoe kan zo’n dwaling ontstaan? Hoe werkt een herzieningsprocedure? En toetst de Hoge Raad niet te beperkt?
Verder gaan Margje en Jacco in op allerlei actuele ontwikkelingen en wil een reclasseringsmedewerker van hen weten hoe een veroordeelde met schulden nog kan resocialiseren.

In de Rechtspraakpodcast ‘De Staat van het strafrecht’ bespreken strafrechter Jacco Janssen en wetgevingsadviseur en voormalig strafrechtadvocaat Margje van Weerden op toegankelijke wijze de laatste ontwikkelingen in het strafrecht. In deze aflevering gaat het over getuigenverhoren. Hoe werkt dat in Nederland, waarom is er soms kritiek op die aanpak en wat zou er anders kunnen? Daarnaast is er de actualiteitenrubriek en beantwoorden ze een luisteraarsvraag, deze keer over de recente ‘me too’-kwesties bij o.a. The Voice.

Uitspraak Keskin: EHRM 19 januari 2021, nr. 2205/16 (Keskin/Nederland)

Uistspraak HR Keskin:
ECLI:NL:HR:2021:576, NJ 2021/173, m.nt. J.M. Reijntjes en conclusie AG Bleichrodt 9 maart 2021, ECLI:NL:PHR:2021:234

Procesafspraken
https://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:RBROT:2021:12699

In de Rechtspraakpodcast ‘De Staat van het Strafrecht’ bespreken strafrechter Jacco Janssen en wetgevingsadviseur en voormalig strafrechtadvocaat Margje van Weerden op toegankelijke wijze de laatste ontwikkelingen in het strafrecht. In deze aflevering: Supersnelrecht na evenementen en rellen is vaak halsoverkoprecht. Jacco en Margje leggen uit waarom en bieden voor deze jaarwisseling een alternatief. Verder legt Jacco uit waarom je altijd de laagst mogelijke straf op moet leggen (wat een hele hoge kan zijn) en vraagt een luisteraar of het een strafbaar feit is om geen 1,5 m afstand te houden.

RSJ-advies over korte detenties: https://www.rsj.nl/documenten/rapporten/2021/10/29/advies-korte-detenties-nader-bekeken
Wet met oa het nieuwe artikel 138aa Sr: https://www.eerstekamer.nl/behandeling/20211111/publicatie_wet_2/document3/f=/vlnseigbvoyf.pdf
Evaluatie supersnelrecht: https://repository.wodc.nl/handle/20.500.12832/2232
MK coronaspugers: https://www.rechtspraak.nl/Organisatie-en-contact/Organisatie/Rechtbanken/Rechtbank-Rotterdam/Nieuws/Paginas/Tot-7-weken-cel-voor-coronaspugers.aspx

In de Rechtspraakpodcast ‘De Staat van het Strafrecht’ bespreken strafrechter Jacco Janssen en wetgevingsadviseur en voormalig strafrechtadvocaat Margje van Weerden op toegankelijke wijze de laatste ontwikkelingen in het strafrecht. In deze aflevering gaat het over seks en straf. Wat maakt zedenzaken zo ingewikkeld, en is de nieuwe wet seksuele misdrijven een stap vooruit? Daarnaast is er de actualiteitenrubriek en beantwoorden ze een luisteraarsvraag.

Social media van Jacco Janssen: https://twitter.com/janssen_jacco
Togacolumn door rechter Janssen: https://www.nrc.nl/nieuws/2021/09/15/hou-het-strafproces-heel-ook-als-de-druk-erop-hoog-wordt-a4058372
Wetsvoorstel seksuele misdrijven: https://www.internetconsultatie.nl/wetsvoorstelseksuelemisdrijven
Ons laatste wetgevingsadvies; https://www.rechtspraak.nl/SiteCollectionDocuments/2020-27-advies-voorontwerp-wet-seksuele-misdrijven.pdf

Podcastaflevering over bewijs in het strafrecht. Kort en krachtig leggen senior strafrechter Jacco Janssen en wetgevingsadviseur strafrecht Margje van Weerden uit hoe de rechter omgaat met bewijs, wat de misverstanden zijn en hoe het anders kan. Misschien moet de verklaring van de verdachte een meer centrale rol spelen?
In de actualiteiten een mogelijk antwoord op de vraag hoe inclusief de terminologie in de rechtspraak is.

In de Rechtspraak-podcast ‘De Staat van het strafrecht’ gaan strafrechter Jacco Janssen en wetgevingsadviseur en voormalig strafrechtadvocaat Margje van Weerden in op de laatste ontwikkelingen in het strafrecht. In deze aflevering staat de rol van het slachtoffer in het strafproces centraal. Daarbij wordt de vraag gesteld of die rol een hoofdrol is of een bijrol. Het antwoord op die vraag is nog niet gemakkelijk.
Deze aflevering is opgenomen in de ‘nieuwe studio’ in de kerker van het gebouw van de Raad voor de Rechtspraak aan de Kneuterdijk. Als actualiteiten komen de nieuwe rechtbank Amsterdam en strafbeschikkingen aan de orde. De luisteraarsvraag gaat dit keer over de openbaarheid van rechtspraak.

Besproken informatie en links:

J.H. Janssen & J. de Lange, ‘Spreekrecht. Een vanzelfsprekend recht van spreken?’, NJB 2018/1425, afl. 28.

Interviews over de verschijningsplicht:
https://www.rechtspraak.nl/SiteCollectionDocuments/Rechtspraak-3-2018.pdf

Online bezoek rechtbank voor schoolklassen:
https://reserveren.prodemos.nl/schoolshop/rechtbanken

In de Rechtspraak-podcast ‘De Staat van het strafrecht’ gaan strafrechter Jacco Janssen en wetgevingsadviseur en voormalig strafrechtadvocaat Margje van Weerden in op de laatste ontwikkelingen in het strafrecht. In deze aflevering gaat het over de voorlopige hechtenis: de periode dat een verdachte wordt vastgehouden voordat zijn zaak door een rechter is beoordeeld, ook wel voorarrest genoemd. Aan de hand van recente Europese uitspraken bespreken Margje en Jacco dat de Nederlandse voorlopige hechtenis-praktijk onder druk staat. Daarnaast is er de actualiteitenrubriek en beantwoorden ze een luisteraarsvraag.

In deze maandelijkse podcast bespreken Jacco Janssen en Margje van Weerden actuele ontwikkelingen in het strafrecht.
In deze aflevering staat de taakstraf centraal en hoe het taakstrafverbod de rechter belemmert maatwerk te leveren.

Aangehaalde onderzoeken:
Rechter straft zwaarder dan 20 jaar geleden | Nieuws | Rechtspraak
https://www.rechtspraak.nl/Organisatie-en-contact/Organisatie/Raad-voor-de-rechtspraak/Nieuws/Paginas/Rechter-straft-zwaarder-dan-20-jaar-geleden.aspx

Verhoging strafmaximum moord; is veertig het nieuwe dertig? | Rapport | Rijksoverheid.nl https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2019/09/30/tk-bijlage-verhoging-strafmaximum-moord-is-veertig-het-nieuwe-dertig

Links: