Evrim Ağacı ile Bilime Dair Her Şey!

Alkol dünya genelinde en sık kullanılan psikoaktif maddelerden biridir. Çokça tüketilmesinin arkasında merkezi sinir sistemi üzerindeki baskılayıcı etkilerinin yanı sıra birtakım eksik veya hatalı bilgiler yatar. Doğru bilinen yanlışlardan bir tanesi de alkolün iyi bir uyku yardımcısı olduğudur. Alkol… Seslendiren: Leyla Nil Geçkin

Siz hiç ejderha gördünüz mü? Tabii ki de görmediniz. Ancak neye benzediklerini çok iyi biliyorsunuz. Bu sisli ve efsanevi geçmişe sahip canavarlar kültürümüzde öyle bir yer edinmişler ki her köşe başında karşımıza çıkıyor; fantastik kurgu öğeleri olarak kabul edebileceğimiz niteliklere sahip birçok… Seslendiren: Leyla Nil Geçkin

Yapılan hiçbir araştırmada erkeklerin ayakta işemesi ile prostat kanseri de dahil olmak üzere herhangi bir hastalık ile dikkate değer herhangi bir bağlantı bulunamamıştır.Ayakta işemekle ilgili iddiaların kökenlerini Orta Çağ öncesi mitolojilerine ve inançlarına kadar takip etmek mümkün olsa da, aslen… Seslendiren: Talha ÇAKIRCA

İlk bakışta duyguların insanlara evrimsel açıdan herhangi bir fayda sağlamadığı, hatta bu süreçte bizi dezavantajlı konuma düşürdüğü düşünülebilir. Fakat bu pek doğru değildir. Evrimde ve özellikle de memeli evriminde duygular büyük önem taşımaktadır. Bir ebeveynin yavrusuna gösterdiği şefkat veya parterine… Seslendiren: Mustafa Yılmaz

Son günlerde sosyal medyada uyku kalitesini artırdığı iddia edilen birtakım takviyelerin sıklıkla pazarlandığını görebilirsiniz. Bu takviyelerin belki de en başında magnezyum geliyor. Anlaşılan o ki sosyal medya ünlüleri rahat ve kaliteli uyku çekerken bizler muhteşem bir takviye olan magnezyumu kullanmadığımız… Seslendiren: Leyla Nil Geçkin

Şili ve Japonya örneklerinin ortaya koyduğu gibi depremle yaşamak mümkün. Peki Türkiye'de yanlış giden ne? Önemli bilimsel gelişmelere rağmen, Türkiye hâlâ depremlere karşı savunmasız ve bunun en son örneğini Şubat 2023'te trajik bir şekilde gördük. Kahramanmaraş (Mw 7.8) ve Elbistan (Mw 7.6) depremlerinin… Seslendiren: Mustafa Yılmaz

Bu yazının ve videonun başlığı, sadece ilk insan için değil, ilk at, ilk deve, ilk akşamsefası, ilk E. coli bakterisi, ilk maya mantarı ve herhangi bir canlının "ilk" bireyi için de geçerlidir. Hiçbirinin "ilk"i yoktur. Evrim sürekli bir süreçtir ve tüm türler yakın ve uzak kuzenlerine, kademeli ve… Seslendiren: Gülfem Akdemir

İncir ağaçlarının (Ficus sp.) gözle görülür çiçekleri yoktur. Dolayısıyla ilk etapta onların rüzgar ile tozlaştığını düşünebilirsiniz; ancak bu da doğru değildir. Bu durumda incir bitkileri nasıl ürerler? Çiçeği olmayan bir bitkiye hangi tozlaştırıcı uğrasın ki?Aslında incirlerin son derece çekici çiçekleri… Seslendiren: Talha ÇAKIRCA

1415 Agincourt Savaşı'nda okçuların parmaklarının kesildiğine ve nihayetinde bu kesilen parmakların gösterilmesinin bir zafer işaretine dönüştüğüne yönelik hikayeyi doğrulayan tarihsel hiçbir kaynak bulunmamaktadır. Aksine, hareketin Belçika'da Fransızca yayın yapan BBC'nin başkanı Victor de Laveleye… Seslendiren: Selçuk Kandemir

Sabah uyandığınızda vazoya konulmuş güzel bir buket çiçekle karşılaşmak çok güzel bir histir. Ancak yaprakların dökülmeye başladığını, solduğunu ve saplarının sarktığını görmeye başladığınızda... İşte bu pek de hoş bir his değildir. Biraz kimya ve biyoloji bilgisi sayesinde muhtemelen sadece evinizde… Seslendiren: Leyla Nil Geçkin

Salyangozlar, kimilerinin gözünde evlerini sırtlarında taşıyan küçük sevimli canlılar (aralarında büyük bir türde vardır; kara salyangozu olan Achatina achatina yani dev Afrika salyangozu), kimilerinin gözünde ise yapış yapış izler bırakıp bahçeye bostana zarar veren küçük yaratıklardır. Kimilerinin… Seslendiren: Selçuk Kandemir

Öncelikle başlıkta yer alan "Seks Yapmak, Spor Yerine Geçer mi?" sorusuna net bir cevap verelim: Hayır. Seks sırasında ortalama şiddette yapılan bir spora göre çok daha az kalori harcanır. Ancak seksin sağlığa sayısız katkısı yok değildir.Yapılabileceği ortalama süre ve yaktığı kalori bakımından incelendiğinde,… Seslendiren: Talha ÇAKIRCA

Zehirli olan engerek ve çıngıraklı yılan gibi yaygın türler için doğru morfolojiler olabilirler.Fakat mercan yılanları ve kral yılanlar arasında zehirli türler sadece dış görünüşünden anlaşılmaz. Özellikle kara mamba, bu argümana göre tamamen zehirsiz bir tür gibi gözükür. Ayrıca kral kobra da bu özellikleri… Seslendiren: Gülfem Akdemir

Bahar ve yaz aylarında yerde bulup "Aaa uçamıyor ve yürüyemiyor, yavru mu bu kuş? Nasıl besleriz?" diye sorduğunuz bu hayvan Ebabil (Apus apus) denilen, ülkemize bahar aylarında gelip, yazın üreyip, sonbaharda da göç eden bir kuş türüdür.Öncelikle bulduğunuz bireyler yavru değil, onu belirtelim. Aslına… Seslendiren: Yunus Sahin

Coğrafi kökeni Asya ve Latince adı Betta splendens olan, yaklaşık 4-6 cm boyunda bir akvaryum balığı olarak bilinen Beta balıkları, özellikle erkeklerin yüzgeçlerinin ve kuyruklarının görkem güzellikleriyle pet-shop'larda hemen göze çarparlar. Beta balıkları, amatör bir akvaryum meraklısının besleyebileceği… Seslendiren: Yunus Sahin

Bilim insanları arasında türlerin standart bir şekilde isimlendirilmesi iletişimin kolaylaşması bakımından büyük öneme sahiptir. İşte bu nedenle, sınıflandırma bilimi olarak da bilinen "taksonomi", bir dizi kurallar bütününe sahiptir.Sınıflandırma ve isimlendirme çok önemlidir. Çünkü bilim, belirli… Seslendiren: Gülfem Akdemir

Siz de, kalemleri çiğnemekten, kendi derinizi, hatta etinizi yemeye ne zaman terfi ettiğinizi hatırlayamıyor musunuz? Parmaklarınızı, özellikle tırnağınızın etrafındaki deriyi kemiriyor musunuz? Bunu, sadece rahatsızlık veren bir "şeytan tırnağı"nı koparmak için değil, durup dururken, hiçbir şey yokken… Seslendiren: Talha ÇAKIRCA

Birçoğunuz bir bal porsuğunun bir yılanla mücadelesinden sonra, yılanı afiyetle yediğini ya da herhangi bir hayvana kafa tuttuğunu görmüşsünüzdür. Birçok hayvanla karşılaştırıldığında küçük bir bünyeye sahip bu tür, akıl almayacak işlere kalkışıyor. Korkusuzluğu ve cesareti yüzünden Guinness Dünya Rekorları'nda… Seslendiren: Yunus Sahin

Daha önceki bir yazımızda, sağduyularımızın Dünya ve uzay konusunda bizi köklü bir şekilde yanılttığını anlatmıştık. Bu yanılgılardan birisinin, Dünya'nın Güneş etrafındaki hareketi olduğunu da söylemiştik: Her ne kadar Güneş bizim etrafımızda dönüyor gibi gözükse de, dikkatli bir inceleme ile Dünya'nın… Seslendiren: Gülfem Akdemir

Yıllardan beri, Türkiye'deki liselerin bir bölümünde adrenalin ve noradrenalin, birbirine zıt çalışan hormonlar olarak öğretilebildiğine dair duyumlar almaktayız. En azından bu derslerden bu konuda akılda kalanların dikkate değer miktarda bu yöndedir:Tipik olarak insanlar, adrenalinin "sempatik sinir… Seslendiren: Can Demirci

Herhangi bir zihinsel rahatsızlığı olmayan bütün insanlar ve diğer tüm canlılar beyinlerinin 0'ünü kullanabilirler.Bu iddianın kökenleri, 1890 yılında Harvard Üniversitesi Psikoloji Bölümü'nde araştırma yapmakta olan bilim insanları olan William James ve Boris Sidis'in "rezerve enerji teorisi"ne… Seslendiren: Can Demirci

Vücudumuzdaki hiçbir kılın uzama hızı veya gürlük miktarı, kılların kesilmesiyle alakalı değildir. Bugüne kadar bu iddiayı ele alan hiçbir araştırma kılların kesilmesini uzama hızı veya kıl gürlüğü ile ilişkilendirmediği gibi, yapılan tüm araştırmalar arada hiçbir bağlantı bulunmadığını göstermektedir.… Seslendiren: Selçuk Kandemir

Yeterince uyumamak, sağlığınız ve üreticiliğiniz için kötüdür. Esnemeyin, esnemeyin. Bunu hepimiz biliyoruz. Ancak yapılan bir araştırmanın sonuçları, uyku eksikliğinin uzun vadede birikmesinin performans üzerinde ne kadar olumsuz etkiye sahip olabileceğini gözler önüne serdi. Laboratuvar ortamındaki… Seslendiren: Talha ÇAKIRCA

Halk arasında yaygın olarak "Adem elması" ismiyle bilinen yapının bilimsel adı "larinks tümseği"dir (prominentia laryngea). Bu tümsek, insan boynu içerisinde yer alan larinksi ("ses kutusu") saran tiroit kıkırdağının vücut dışına doğru yaptığı çıkıntıdan ötürü oluşur. Genellikle erkeklerde daha iri… Seslendiren: Gülfem Akdemir

Latincede "başlangıç", "köken", "hareket kaynağı" gibi anlamlara gelen arkhe, Antik Yunan felsefesinde her şeyi yapan temel yapı taşına verilen isimdir; "ilk prensip" ya da "ilk element" olarak da düşünülebilir. Sokrates’ten önceki düşünürlerinin başlıca ilgi alanı, “arkhe”nin ne olduğunu araştırmak… Seslendiren: Gülfem Akdemir

Deprem ışıkları, depremler sırasında veya öncesinde görülebilen levha biçimli şimşekler, ışık topları, ışık akıntıları ve sabit parlamalar gibi olaylardır. Bir örnek olarak, Düzce'de 23 Kasım 2022'de sabaha karşı 04:08'de meydana gelen deprem sırasında aşağıdaki videoda gözüken ışıklar tespit edilmiştir:Bir… Seslendiren: Talha ÇAKIRCA

Ekmeğinizin yüzeyindeki, meyvelerinizin içerisindeki noktacıklı veya gruplar halindeki küfün arkasında çok daha fazlası var. Genellikle yiyeceklerinizin üzerinde gördüğünüz ve "küf" dediğiniz renkli kısımlar, buna neden olan mantarların üreme hücreleridir (sporlarıdır). Küfe neden olan mantarların geri… Seslendiren: Gülfem Akdemir

Günümüzün birçok önemli ölçüt açısından en önde gelen süpergücü, Amerika Birleşik Devletleri'dir.[1][2] Ama Amerikalılara (özellikle de muhafazakar Amerikalılara) soracak olursanız, birçoğunun endişesi, ülkelerinin bu liderlik pozisyonunu giderek kaybediyor olduğu yönündedir.[3] Büyük bir mali kriz,… Seslendiren: Batuhan Özçiftçi

Birçok insan (özellikle de gençler ve öğrenciler) ilaç kullanırken alkol tüketmenin etkilerinden bihaberdir. Bazı çok net gerçekler vardır: örneğin anti-depresanlar ile alkol asla karıştırılmamalıdır. Diğer birçok insan ise ilaçlarla alkolü karıştırmanın tehlikelerinden haberdar olsa da umursamaz. Örneğin… Seslendiren: Selçuk Kandemir

Meşhur soruyu bilirsiniz: "Bir kilo demir mi ağırdır, bir kilo pamuk mu?"Bu soru geldiğinde, şöyle bir gerindikten sonra gururla cevap veririz: İkisi de eşittir! Tebrikler! Sorunun sizi demirin katı, pamuğun ise yumuşak ve hafif cisimler olmasından ötürü algısal yanılgıya düşürmeye çalışmasına kanmadınız.… Seslendiren: Sema Tezel

Hepiniz fark etmişsinizdir, bazen gözünüzü ovuşturduğunuzda ya da açık mavi renkte bir fona baktığınızda, gözünüzün önünde ufak şekiller belirir ve hatta bunları takip bile edebilirsiniz. Kimi zaman takip etmeye çalıştığınızda veya doğrudan bu şekillere odaklanmaya çalıştığınızda aynı hızla kaçarlar.… Seslendiren: Can Demirci

Buradaki yazımızda anlattığımız gibi, yüksek miktarda gözyaşı salgılamanın (ağlamanın) 3 farklı çeşidi vardır: nemlendirici gözyaşı salgısı, refleks gözyaşı salgısı ve duygusal gözyaşı salgısı. Halk arasında yayılan söz konusu yanlış bilgi, kuşların duygusal gözyaşı dökebildiklerini iddia etmektedir. Bugüne… Seslendiren: Sema Tezel

2014'te Şili'de olan depremlerle ilgili olarak ilk ilgi çeken nokta, 8.2 büyüklüğündeki bir depremin sadece 6 can almış olması (onların da 2 veya 3 tanesi kalp krizinden ötürü). Tabii ki can sayısı birbiriyle kıyaslanmaz; ancak yine de insan sorgulamadan edemiyor: Türkiye'deki 7.4 büyüklüğündeki deprem… Seslendiren: Selçuk Kandemir

Benlerin koparılmasıyla kanser riski arasında doğrudan ilişki kurabilmiş hiçbir bilimsel araştırma bulunmamaktadır. Birçok tıp kurumu bu iddiayı bir çeşit "kocakarı hikayesi" olarak nitelendirmektedir. Konuya şüpheyle yaklaşanlar da bulunmaktadır; ne var ki tatmin edici delillere ulaşılamamıştır. Benlerin… Seslendiren: Gülfem Akdemir

Sıkıcı bir filmin ortasında göz kapaklarınızın 1 veya 2 saniyeliğine kapandığı, başınızın önünüze düştüğü ve birdenbire sarsılarak kendinize geldiğiniz ve filmde az önce ne olup bittiği ile ilgili en ufak bir fikrinizin olmadığı o anları hiç yaşadınız mı? İşte o tatlı uykuya nasıl daldığınızı farketmediğiniz,… Seslendiren: Kaya Erdem Yılmaz

Eminiz ki okurlarımız arasında hatırı sayılır bir çoğunluk merakla Breaking Bad'i izlemiştir ve sonlandığı için derin ve tedavi edilemez bir üzüntü duyuyordur. Biz de onlara yönelik olarak, anılarını tazelemek ve hayranlıklarını geliştirmek amacıyla ufak bir çeviri derlemesi yapmak istedik. Hikayeyi… Seslendiren: Gülfem Akdemir

Virüsler kısaca zorunlu hücre içi parazitleridirler. Her ne kadar tartışmalı olsa da yaygın bilimsel kanıya göre "canlı olmayan; ancak canlılığın eşiğinde olan varlıklar" olarak tanımlanmaktadır. Bölünerek çoğalmazlar, çoğalmak için konak hücresini ve enzimlerini kullanırlar. Canlı hücreyi enfekte… Seslendiren: Sema Tezel

Buradaki yazımızda anlattığımız gibi, yüksek miktarda gözyaşı salgılamanın (ağlamanın) 3 farklı çeşidi vardır: nemlendirici gözyaşı salgısı, refleks gözyaşı salgısı ve duygusal gözyaşı salgısı. Halk arasında yayılan söz konusu yanlış bilgi, kuşların duygusal gözyaşı dökebildiklerini iddia etmektedir. Bugüne… Seslendiren: Sema Tezel

Var olabilmemizin yegâne yolu, sekstir. Öyle ki seks, insanlar da dahil birçok hayvan türünün varlığının iki biyolojik temelinden birisidir (diğeri hayatta kalmaktır). Bunu, çocuk ölümlerinin aşırı yüksek olduğu zamanlarda, türümüzün varlığını koruyabilmiş olduğu gerçeğinde net bir şekilde görebiliyoruz.… Seslendiren: Selçuk Kandemir

Bilimin hiçbir sahasının olmadığı gibi, Evrim Teorisi (ve evrimsel biyoloji) statik bir çalışma sahası değildir. Sağlam temellere dayanan teorik altyapısı 1859 yılında Darwin'in tam adı "Doğal Seçilim Yoluyla Olan Türlerin Kökeni veya Yaşam Mücadelesinde Desteklenen Irkların Korunumu" olan, kısaca "Türlerin… Seslendiren: Talha ÇAKIRCA

Dünya üzerinde mutlak olarak en büyük penise sahip canlı mavi balina olarak bilinen Balaenoptera musculus türüdür. Mutlak olarak diyoruz, çünkü balinaların kendileri çok büyük oldukları için, penislerinin (veya örneğin beyinlerinin) çok büyük olması da gayet beklendiktir. Yine de sayılar epey "büyük";… Seslendiren: Sema Tezel

Modern zamanlarda da (tıpkı eskiden de olduğu gibi), insanlar birbirlerine açılmak konusunda sorunlar yaşayabiliyorlar. Dahası, birbirine açılıp da romantik bir ilişkiye başlayan kişiler, partner tercihlerinin doğru olup olmadığından emin olamıyorlar. Elbette herkesin insanları değerlendirmek konusunda… Seslendiren: Selçuk Kandemir

Karikatür hoş bir şekilde bir sigara bağımlısı bir hastanın çırpınışını gösterse de, gerçekten de yeryüzündeki en sinsi öldürücülüğe sahip kimyasal karışımlardan biri olan sigaranın bırakılmasından hemen sonra vücutta bir takım değişiklikler oluyor. Bu değişikliklerin bir kısmı çok kısa sürede yaşanıyor… Seslendiren: Kaya Erdem Yılmaz

Konumuz dişilerde görülen adet ve bu dönemde daha fazla görülen, bilimsel adıyla dışkılama, nazik adıyla "kaka yapma" olgusu. Bunu herkes deneyimlemeyebilir; ancak ortalamaya vurduğumuzda, adet dönemindeki dişilerin daha fazla dışkılama ihtiyacı duydukları tespit edilmiştir. Bunun sebebi ise prostaglandin isimli… Seslendiren: Selçuk Kandemir

Türev ve integral, matematiğin en önemli konseptlerinden ikisidir. Günümüzde okullarda (liselerde) bu ikili çok yüzeysel bir şekilde ve çoğunlukla tamamen ezbere dayalı olarak anlatılmaktadır. Özellikle de bu kavramların ne anlama geldiği öğrenciye anlatılmadan, sadece nasıl çözüleceği üzerinden anlatım… Seslendiren: Gülfem Akdemir

Kilo verirken vücudumuzda yakılan yağ nereye gider? Ünlü karikatürist Yiğit Özgür’ün de esprili bir şekilde çizdiği gibi, oturduğumuz yerden birdenbire kalkarsak gerçekten yağlarımız koltukta oturmaya devam eder mi? Ya da yaygın kanı gibi “puff!” diye birden enerjiye veya ısıya mı dönüşür? Yoksa küçük… Seslendiren: Talha ÇAKIRCA

Şu anda genel geçer olarak kabul edilen kıta sayısı 7'dir: Asya, Avrupa, Afrika, Avustralya, Kuzey Amerika, Güney Amerika ve Antarktika. Buna rağmen, kıta sayısı oldukça tartışmalı bir konudur ve hatta belki okulda veya çevrenizden farklı sayıda kıta olduğunu da duymuş olabilirsiniz. Bazı temel… Seslendiren: Can Demirci

DNA, ya da uzun adıyla deoksiribonükleik asit, Dünya üzerinde var olan bütün canlılarda bulunan ve hepsinde kalıtsallığı sağlayan moleküldür. Yani canlılar, DNA isimli bu kimyasal maddeyi kullanarak, kendi biyolojik özelliklerinin bir kısmını veya tamamını yavrularına aktarırlar. Ancak biyolojik organizmalara… Seslendiren: Talha ÇAKIRCA

Dünya üzerinde bugüne kadar normal ömrü 1 gün olan tek bir kelebek türü bile tespit edilememiştir. Yetişkin kelebeklerin ömrü, türüne bağlı olmak üzere 1 hafta ile 1 yıl arasında değişebilir. Üstelik bu süreye yaşam döngüsündeki "yumurta", "tırtıl" ve "koza" dönemleri dahil değildir. Eğer bu dönemler… Seslendiren: Gülfem Akdemir

Özellikle yaz aylarının baş belası rakipsizdir: sivrisinekler. Sıtma, sarı humma, deng ateşi gibi Dünya'nın en ölümcül hastalıklarının taşıyıcısı olan ve doğada toplam 3500 farklı türü bulunan sivrisinekler; iflah olmaz kaşıntılar, kulağın dibindeki sinir bozucu vızıltılar ve vücutta rahatsız… Seslendiren: Gülfem Akdemir

Amfetamin türü uyarıcılar (ATS) grubuna ait olan metamfetamin, günümüzde en çok kullanılan uyuşturucu kimyasallar arasındadır. Çok küçük miktarlarda ve kısa süreli kullanımlarda bile bağımlılık oluşturabilme özelliğindedir ve tekrarlayan kullanımlarda birey, uyuşturucu kullanımına bağlı olarak gerçekleşen… Seslendiren: Selçuk Kandemir

Biyolojinin en temel amacı, canlılığı anlamaktır; öyle ki, "biyoloji" sözcüğü, "yaşam bilimi" anlamına gelir. Ancak bugüne kadar yapılan ve birbirinden köklü bir şekilde farklı olan yaşam tanımlarının da gösterdiği üzere, yaşamı tanımlamak ve ortak özelliklerini belirlemek o kadar da kolay değildir.… Seslendiren: Talha ÇAKIRCA

Karabasan denen olgu, bilim tarafından net bir şekilde açıklanabilmiş olan "uyku felci" dediğimiz durumdur. Fizyolojik olarak analiz edildiğinde, uykunun Hızlı Göz Hareketleri (REM - Rapid Eye Movements) döneminin düzensiz olması veya bu evrede uyanmanın gerçekleşmesinden ötürü oluştuğu bilinmektedir.Yapılan… Seslendiren: Sema Tezel

“Yeşil Peri” (Fr: "la fée verte") olarak da anılan Absent (veya orijinal ismiyle Absinthe), 1900’lerin başında Fransa, İsviçre, Amerika Birleşik Devletleri ve diğer birçok ülkede yasaklanmıştı. Yetkililer, bu yüksek alkollü içkiyi çocukları suçlulara dönüştürmek, ahlaksızlığa teşvik etmek ve cinayetlere… Seslendiren: Sema Tezel

Alfabenin keşfinden sonra insanlık tarihinin yazılı kanıtları da oluşmaya başlamıştır. İlk alfabeler şüphesiz ki diğer alfabelerin öncüsü olmuştur. Dünya üzerinde çok farklı dillerin kullanıldığını ve toplumların kültürel, siyasal, dinsel ve gelişimsel farklılıklarını da düşünürsek farklı alfabelerin… Seslendiren: Can Demirci

Penis fotoğrafı (İng: "Dick Pic") erkeklerin mesaj, sosyal medya ya da flört uygulamaları aracılığıyla gönderdikleri, cinsel organlarını içeren fotoğrafları tanımlayan ve gündelik dilde kullanılan bir ifadedir. Bu ifade bir süredir kullanımda olsa da, özellikle de Amerikalı politikacı Anthony Weiner… Seslendiren: Talha ÇAKIRCA

Kedileri seviyorsanız yaptıkları "yoğurma" hareketini de görmüş olabilirsiniz. Yoğurma hareketi yapan bir kedi, ön ayaklarını uzatır ve olduğu yerde yürüyormuş gibi patilerini sırayla önündeki yüzeye bastırır. Peki kediler bunu neden yapıyorlar?Davranış bilimciler, evcil kedilerin neden hamur yoğuruyormuş… Seslendiren: Can Demirci

Öylece yatıp dinlendiğiniz bir sırada kalbinizin birdenbire sıkıştığı oldu mu? Hayır, hayır, korku veya heyecan duyduğunuzdaki gibi histen bahsetmiyorum. Gerçek anlamıyla kalbiniz hizasında, sanki göğsünüze bıçak saplanıyormuş gibi bir his yaşadığınız oldu mu? Hatta şöyle dersek daha iyi anlayabilirsiniz:… Seslendiren: Can Demirci

Yirmi yedi yaşındaki Taquisha McKitty; Brampton, Ontario'da bulunan William Osler Hastanesi'nin yoğun bakım ünitesinde sırt üstü uzanıyor. Gözleri kapalı olan genç kadının yüzünde huzurlu bir ifade bulunmakta. Yanağına bantlanmış plastik tüp, yattığı yatağın yanındaki vantilatörden gelen havayı ciğerlerine… Seslendiren: Gülfem Akdemir

NASA, Arizona Devlet Üniversitesi (ASU), Jet Tahrik Laboratuvarı (JPL), SpaceX ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) gibi çok sayıda kurumu bir araya getiren Psyche görevi, 16 Psyche isimli bir asteroidi ziyaret etmek üzere kolları sıvadı. Bu, sıradan bir görev değil: Önceden yayınlanan çalışmalara… Seslendiren: Selçuk Kandemir

Filmi henüz seyretmemiş olanlar için bir uyarı: yazı spoiler içerir.Christopher Nolan tarafından yönetilen ve atom bombasının geliştirilmesinde öncü olan ABD'li teorik fizikçiyi konu alan 3 saatlik film Oppenheimer, 21 Temmuz 2023'te vizyona girdi ve o günden beri büyük beğeni topladı. Film gösterime… Seslendiren: Gülfem Akdemir

Tetrakromasi (Yunancada "dört" anlamına gelen tetra ve "renk" anlamına gelen kroma sözcüklerinden türetilmiştir), renk bilgisini iletmek için dört bağımsız kanala sahip olma veya gözde dört tip koni hücresine sahip olma durumudur. Tetrakromasiye sahip organizmalara tetrakromat denir.Tetrakromatik organizmalarda… Seslendiren: Can Demirci

Uzun ömürleri ve yaşa bağlı hastalıklara karşı olağanüstü dirençleri ile bilinen çıplak köstebek fareleri, uzun süredir bilim camiasının dikkatini çekmekteydi. Rochester Üniversitesi'nden araştırmacılar, köstebek faresinde bulunan bir geni normal bir fareye aktararak farenin ömrünü ve direncini arttırmayı… Seslendiren: Gülfem Akdemir

Yeni bir araştırma, "çevre dostu" kâğıt pipetlerin uzun ömürlü ve potansiyel olarak toksik kimyasallar içerdiği sonucuna vardı. Avrupa'da ilk, dünyada ise ikinci kez yapılan bu analizde Belçikalı araştırmacılar 39 pipet markasını poli- ve perfloroalkil maddeler (PFAS) olarak bilinen sentetik kimyasallar… Seslendiren: Talha ÇAKIRCA

Uykumuzda örümcek yutmamız imkânsız değildir. Fakat hem insanların hem de örümceklerin biyolojisi gereği gerçekleşme ihtimali sıfıra yakın olan bir durumdur.Smithsonian Ulusal Doğa Tarihi ve Kültür Müzesi'nde böcek bilimci olan Floyd Shockley, insanların uyku sırasında örümcek yuttukları fikrinin ilk… Seslendiren: Selçuk Kandemir

Muazzam petrol zenginliği Suudi Arabistan'ın küresel sporlarda, elektrikli arabalarda ve teknoloji girişimlerinde baskın roller üstlenmesini sağladı. Krallığın bir sonraki hedefi şimdiye kadarki en iddialı hedefi olabilir: insan ömrünü uzatmak.Suudi Arabistan'ın fiili hükümdarı Veliaht Prens Muhammed… Seslendiren: Selçuk Kandemir

Hayvanlar, bilgi iletmek ve davranışlarını koordine etmek için çeşitli iletişim biçimlerini kullanarak milyonlarca yıldır birbirleriyle iletişim kurmaktadır. Bununla birlikte, hayvanların bizim anladığımız şekilde bir dilleri olup olmadığı, bilim insanları arasında onlarca yıldır süregelen bir tartışma… Seslendiren: Gülfem Akdemir

1991 yılında bir İtalyan vadisinde yürüyen bazı kır yürüyüşçüleri, Avusturya sınırında donmuş bir cesetle karşılaştılar. Ceset 5.300 yıl önce bir ok ile vurulduktan sonra ölen bir adama aitti. Bulunduğu vadiye ithafen "Ötzi" olarak adlandırılan buz adam, tüm dünyadan insanların hayal dünyalarında yer… Seslendiren: Can Demirci

Japonya'dan bilim insanları; Dünya'dan kütle olarak 1,5 ila 3 kat büyük bir gezegenin, uzak Kuiper Kuşağı'nda dolanıyor olabileceğini ve bu olası gezegenin varlığının, Güneş'in etrafında dolanan bazı gök cisimlerinin tam olarak anlaşılamayan, tuhaf yörüngeler izlemesine açıklık getirebileceğini düşünüyorlar.Japonya'daki… Seslendiren: Talha ÇAKIRCA

Bu karşılaştırmalar pek çok yerde geçiyor, ancak kesin hız çok daha az vurgulanıyor. Peki, mermiler gerçekte ne kadar hızlı hareket eder?Bir silahtan ateşlenen bir merminin hızını birçok faktör etkiler. Bu faktörler iki kategoriye ayrılabilir: İç balistik (itici gazın türü, merminin ağırlığı ve silahın… Seslendiren: Can Demirci

Klasik koşullanma (veya tepkisel koşullanma), bilinçsiz veya otomatik olarak gerçekleşen bir öğrenme türüdür. Klasik koşullanma, doğal uyarıcılara verilen doğal bir tepkinin, yapay bir uyarıcı tarafından da uyarılır hale getirilmesini ifade eder. Rus fizyolog Ivan Pavlov tarafından keşfedildiği için… Seslendiren: Selçuk Kandemir

Yer çekimi, Dünya üzerindeki cisimlerin yere, yani Dünya'ya doğru düşme eğilimine verilen isimdir. Kütle çekimi (veya kısaca "kütleçekim") ise, uzay içindeki iki cismin birbirine doğru hareket etmeye meyilli olmasını ifade etmekte kullandığımız bir doğa yasasıdır. Yer çekimi, kütleçekim yasasının Dünya… Seslendiren: Murat Kılıç

NASA, uzaylıların gerçek olduğunu itiraf veya kabul etmedi. Tam tersine, aslen "tanımlanamayan uçan cisim" anlamına gelen "UFO" sözcüğü popüler kültürde uzaylılarla eş anlamlı hale geldiği için, bu tür konulardan bahsederken uzaylılar akla gelmesin diye "UAP", yani "tanımlanamayan anormal fenomen" tanımını… Seslendiren: Funda Başak

Yapay zeka araştırmaları ve yapay zeka felsefesinde yapay zeka hizalama problemi veya yapay zeka kontrol problemi olarak bilinen problem, yaratıcıları olan insanlara zarar vermekten ziyade onlara yardım edecek yapay zeka sistemlerinin nasıl inşa edilebileceğini inceleyen bir araştırma programıdır. Bir… Seslendiren: İbrahim Uzun

Örgü tekniği, öğrenim sürecini kolaylaştırmak amacıyla farklı konu veya pratik yapma yöntemlerini karıştırmayı içeren bir öğrenme tekniğidir. Örneğin bir öğrenci, sınavlarına çalışırken örgü tekniğine başvurursa, teknik dahilinde her bir soru tipine ayrı ayrı çalışmak yerine tüm soru tiplerini birbirine… Seslendiren: İbrahim Uzun

Bu soru, binlerce yıldır filozofları ve bilim insanlarını zorlayan sorulardan birisidir: Özgür irade bir illüzyon mu?2014 yılında yapılan bir araştırma, beynimizdeki kaotik elektrik aktivitesinin "arkaplan gürültüsü" adı verilen sinyalleri içerisine gömülmüş bazı sinyallerin özgür iradeye neden olduğuna… Seslendiren: İrem Öznur Kılıç

Düş çalışması (İng: "dreamwork" veya "dream-work"), 1899 yılında Sigmund Freud tarafından psikoterapi çevresine sunulan bir kavramdır. Freud, bir hastanın zihinsel yapısını anlamak için rüyalarından faydalanarak anlam üretilebileceği fikrini ortaya attı. Freud’un bu konuda ortaya attığı fikirler başlangıçta… Seslendiren: İbrahim Uzun

Yeni bir konuyu öğrenmek; birçok bilgi parçacığının, kavramın, konu başlıklarının ve bunlar arasındaki bağlantıların anlaşılmasını gerektirir. Bu amaca yönelik olarak birçok insan, konuyla ilk muhatap olduğunda not almayı tercih eder. Her ne kadar not almak oldukça yaygın bir pratik olsa da farklı durumlarda… Seslendiren: İrem Öznur Kılıç

Son yıllarda iş piyasasında birçok yeni kavramla karşılaşıyoruz. Bunların arasına "sessiz işten çıkarma" ve "sessiz istifa"dan sonra şimdi de sessiz kısıtlama ekleniyor. Sessiz kısıtlamanın neden ve sonuçlarını incelemeden önce gelin bu kavramları kısaca bir açıklayalım.Geçen yıllarda gündeme gelen… Seslendiren: İbrahim Uzun

Niktofobi, kişinin karanlıktan aşırı bir şekilde korkmasına neden olan bir spesifik fobi türüdür. "Ligofobi" veya "skotofobi" olarak da bilinir. Hemen herkes bazı durumlarda karanlıktan korkabilir; ancak niktofobi, bu tarz geçici ve normal korkuların çok ötesinde ve karmaşık bir olgudur: Niktofobi sahibi… Seslendiren: Funda Başak

İçe atım (İng: "Introjection"), kişinin başkalarının düşünce veya beklentilerini kabul edip bunları kişiliğinin bir parçası haline getirmesi durumudur. Sigmund Freud tarafından öne sürülen baş etme mekanizmalarından biridir. Ayrıca, psikolojide başka bir kavram olan yansıtmanın tersi olduğu kabul edilir.Genellikle… Seslendiren: Funda Başak

Balık ile yoğurdun bir arada tüketilmesinin zehirlenme ile hiçbir alakası yoktur. Birçok restoranda balıkla birlikte süt ve süt ürünleri (özellikle de yoğurt) aynı menü ürünü içinde, bir arada sunulmaktadır. Balık halihazırda bozuk olmadığı sürece, halihazırda küflenmemiş bir yoğurtla sorunsuz bir şekilde… Seslendiren: Dinçer Arslan

Yapay zeka üzerine kurulu teknolojiler insan hayatını kökten değiştirmektedir. Bu makineler günlük hayatımızla gitgide bütünleştikçe, onların vereceği kararlar da sadece faydacı olmanın ötesine geçip ahlaki bir hâl alacaktır. Kaçınılmaz bir kaza ile karşı karşıya kaldığında, sürücüsüz bir araba yolcuları… Seslendiren: Emre Akman

Birkaç yüz yıl yaşayabilen tek bir karga türü dahi yoktur. Hatta kargalar, insan ömrünün yarısı kadar bile uzun yaşayamazlar. Bilinen onlarca karga (Corvus cinsi hayvanlar) türünün ve kuzgunların (Corvus corax türü karga) hemen hepsinin vahşi yaşamdaki ömürleri en fazla 15-20 senedir. Bazılarının… Seslendiren: Farabi Orhan

Aşılar neden vazgeçilmez öneme sahiptir, biliyor musunuz? Yukarıdaki ve aşağıdaki iki fotoğraf nedeniyle... Burada gördüğünüz, çiçek hastalığı nedeniyle, sadece 20. yüzyıl içerisinde hayatını kaybetmiş ortalama bir tahminle 300 milyon, muhtemelen 500 milyon insandan sadece 2 tanesi... Hastalık,… Seslendiren: Kaya Erdem Yılmaz

Çerçeveleme etkisi (İng: "Framing Effect"), bireyin kararlarının bilginin kendisinden ziyade, bilginin sunulma şeklinden etkilendiğini ifade eden bilişsel bir ön yargıdır. Buna göre aynı bilgiler, hangi özelliklerin vurgulandığına bağlı olarak kişinin kararları üzerinde etkili olabilir. Genellikle bilgi,… Seslendiren: İrem Öznur Kılıç

Yetkinliğin dört aşaması modeli, insanların bir beceriyi edinirken nasıl daha yetkin hale geldiklerini açıklayan bir psikoloji modelidir. Bu modele göre insanlar bir beceri edinirken bilinçsiz yetersizlik, bilinçli yetersizlik, bilinçli yeterlilik ve bilinçsiz yeterlilik olmak üzere dört aşamalı bir… Seslendiren: İbrahim Uzun

Protege etkisi (veya "çırak etkisi"), bir bilgiyi öğretmenin, öğretme taklidi yapmanın veya diğerlerine öğretmeye hazırlanmanın bu bilginin kavranmasına yardımcı olduğunu öne sürer. Örneğin bir öğrenci, sınıf arkadaşlarını sınavda çıkacak konulara hazırladığında çırak etkisinden faydalanabilir ve ders… Seslendiren: İrem Öznur Kılıç

Yansıtıcı Düşünme (İng: Reflective Practice), kendinizi geliştirmek için deneyim ve eylemlerinizi aktif olarak analiz etmek demektir. Örneğin bir atlet, bir antrenmanda yaptığı hataları gözden geçirip tekrarını önlemek için çözümler bularak, yansıtıcı düşünme yapabilir. Yansıtıcı Düşünme, birçok durumda… Seslendiren: İbrahim Uzun

Hepimizin daha önce duyduğu "ilk yardım" terimi genelde "Fiziksel İlk Yardım"dan bahsederken kullanılır. Ancak travmatik olaylar yaşayan insanlar, aynı zamanda "Psikolojik İlk Yardım"a da ihtiyaç duyabilir. Fiziksel İlk Yardım, bedensel bir yaralanmadan kaynaklanan fiziksel rahatsızlığı azaltmak için… Seslendiren: İrem Öznur Kılıç

Önemsizlik kanunu olarak da bilinen bikeshedding, insanların küçük sorunları ele almak için görece büyük bir zaman, enerji ve diğer kaynakları harcadığı fenomenleri ifade eder.Örneğin bikeshedding eyleminde bulunan bir şirket, küçük bir bisiklet kulübesinin (İng: "bikeshed") inşasını tartışmaya, ileri… Seslendiren: İbrahim Uzun

İsrail'deki hapishanelerde cezalarını çeken 3 adam, bir yargıç, bir kriminolog ve bir sosyal hizmetler görevlisinden oluşan şartlı tahliye kurulunun önüne çıktı. Üç mahkum da cezalarının en az üçte ikisini tamamlamıştı; ancak şartlı tahliye kurulu, bu mahkumlardan sadece bir tanesini serbest bıraktı.… Seslendiren: İbrahim Uzun

Sosyal etki; bir bireyin tutum, inanç veya davranışlarının bir başkalarının varlığı, davranışları veya görüşleriyle değiştirildiği süreçtir. Bu değişikliklerin her zaman kasıtlı olarak amaçlanmayabilir. Benzer şekilde, davranışlarında veya görüşlerinde değişiklik olan kişinin de bu süreçten haber olması… Seslendiren: Enes Kocabey

İlk kez İsveçli bir psikolog tarafından ileri sürülen ve daha sonra Malcolm Gladwell'in Outliers başlıklı kitabıyla meşhur olan "10.000 saat kuralı", olağanüstü bir hünerin geliştirilebilmesi için en az 10.000 saat pratik yapmak gerektirdiğini söyleyen bir kuraldır. Gladwell'in meşhur ettiği bu kural,… Seslendiren: İrem Öznur Kılıç

Bu makalede klavyede nasıl daha hızlı, sağlıklı ve rahat bir şekilde yazı yazabileceğinize yönelik, yazı yazma tekniğinizi nasıl iyileştirebileceğinizden çalışma alanınızı nasıl tasarlamanız gerektiğine, klavye tasarımınızı değiştirmenin faydalarına kadar birçok kapsamda ipucu bulunmaktadır.Hızlı yazı… Seslendiren: İbrahim Uzun

Oyun teorisinin temel ilkelerinden birisi, "ileriye bakmamız ve geriye doğru akıl yürütmemiz" önerisinde bulunan ilkedir.Bu, temel bağlamda bir hamle yapmadan önce sizin ve rakiplerinizin yapabileceği bütün hamleleri bu hamlelerin yol açabileceği sonuçlarla beraber düşünmeniz gerektiği anlamına gelir.… Seslendiren: İrem Öznur Kılıç

Coğrafi bölge; doğal özellikler (yeryüzü şekilleri, iklim, bitki örtüsü) ile beşerî özellikler (nüfus, kültür, ekonomi) olarak diğer bölgelerden farklılaşan ve kendi içerisinde bütünlük gösteren bir alandır. Deprem bölgesi fay hatlarını esas alırken, dini bölge ise kutsal atfedilen yerlerin bulunduğu… Seslendiren: Mahmut Serdar Keskin

En son ne zaman aşık oldunuz ya da ne zaman aşık olduğunuzu hissettiniz? Aşk sandığımız kadar zor ve hoş bir duygu mu? Aşk acısını dindirmek için neden kendimizi üzeriz? Bu soruların cevapları, insanlık tarihi boyunca hep merak konusu olmuştur. Bu yazıda, aşkın beyinde yarattığı fizyolojik ve patolojik… Seslendiren: Funda Başak

Ancak bir sorun var... Avustralya'daki Cairnmiller Enstitüsü ve Deakin Üniversitesi'nde görev yapan James Collard ve Mathew Fuller-Tyskiewicz'e göre "iyimserlik ilüzyonu", sadece sizin fiziksel sağlığınızın üzerinde değil, ruhsal sağlığınızın üzerinde de olumsuz etkilere sebep olabiliyor. Gerçeği olumlu…