De Jortcast

Terwijl we de overheid steeds meer taken toevertrouwen om de burger te behoeden voor en bevrijden van elk mogelijk ongemak, moet zij ook kleiner (lees: minder ambtenaren) en efficiënter. Daarvoor vertrouwen we op digitalisering, maar dat is volgens prof. dr. Reijer Passchier, hoogleraar Digitalisering en Democratische Rechtsstaat, geen goed idee. Volgens hem verliezen we steeds meer controle aan algoritmes en data: geen bureaucratie, maar een datacratie. Ondertussen glijden we af naar een modern feodaal systeem, met de grote techbedrijven als nieuwe machthebbers. Al met al een zonnig vooruitzicht op 2025 – gelukkig heeft de prof ideeën over een mogelijke uitweg. 

Er zijn al flink wat weddenschappen gelegd wanneer dit kabinet gaat vallen. Of is onze parlementaire journalistiek zo belabberd dat we alleen de bijzaken van kleine rellen volgen en blijft de coalitie van BBB, NSC, VVD en PVV bijeen in 2025? Welke politieke communicatielessen vallen er te trekken uit de nieuwjaarswensen van de verschillende partijen? We vragen het onderzoeker en journalist dr. Chris Aalberts.

Zijn podcast heet 'Hoe het allemaal misging' en is hier te vinden: https://open.spotify.com/show/1keJZdNw0S7VgcQTALYDoW

Het artikel over Den Helder is hier te lezen: https://chrisaalberts.nl/2024/12/29/waarom-de-pvv-nog-heel-lang-groot-blijft-en-groenlinks-pvda-daar-niets-aan-verandert/

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co van 4 januari waar Jort Kelder belt met BBB-Kamerlid Marieke Wijen-Nass over kamerverhuur voor daklozen (via het Leger des Heils). Met dr Chris Aalberts bekijken we de nieuwjaarswensen van de politieke partijen. En met prof. mr. dr. Reijer Passchier bespreken we zijn laatste boek 'De vloek van Big Tech' over de gevaren van de grote technische bedrijven.  

Zijn universiteiten en financieringsorganisaties zoals de NWO te eenzijdig? Er is ruimte voor onderzoek steunen dat bestaande ideeën over klimaat, gender en diversiteit (van mensen) bevestigt en er is aanleiding om aan te nemen dat kritische tegengeluiden worden genegeerd. Hebben machtsinstituties als de KNAW en de NWO (met de beste bedoelingen) een monster gecreëerd? Jort Kelder leidt het debat met zijn gasten, dr. Steije Hofhuis, docent cultuurgeschiedenis en postdoctoraal onderzoeker aan het Wissenschaftszentrum Berlin, literatuurhistoricus en 18e eeuw-expert dr. Marleen de Vries en dr. Matthijs Lok, historicus Europese Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en conservatisme-kenner. Over de anti-intellectualiteit van het huidige debat, en het onder druk staan van uit de 18e eeuw verworven waarden als en vrijdenken.

Hebben we een migratiecrisis of een opvangcrisis? En is Nederland in de basis tolerant, of willen we dat vooral graag geloven? Het zijn vragen die ervoor hebben gezorgd dat de migratiewetenschap hét onderwerp werd van het politieke debat. En volgens dr. Steije Hofhuis voeren migratie-optimisten hierin de boventoon. Is er genoeg ruimte voor een kritisch verhaal over migratie? En waren de gevoerde discussies over migratie wel inhoudelijk, of draaide het enkel om semantiek? Hofhuis doet onderzoek naar het inzetten van ons migratieverleden in het publieke debat, en stelt de diagnose. 

Dr Kelder & de redactie (bij monde van Milou Brand) spoelen het jaar terug en bespreken de mooiste momenten in de breedste zin des woords. Van competitie met prof. dr. Andreaas Kinneging tot hormonale gesprekken met prof. dr. Iris Sommer – en alles daar tussenin.

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co, waar Jort Kelder met drie gasten in gesprek gaat over valse nostalgie. Waar zijn wij onterecht nostalgisch over? Aan tafel zit historicus dr. Steije Hofhuis met wie Jort praat over de staat van onze migratiewetenschap. Met dr. Marleen de Vries hebben we het over de vergeten achttiende eeuw. Ook te gast is dr. Matthijs Lok, die gespecialiseerd is in het conservatieve gedachtegoed

Als de oorlog komt, mag Jort dan bij jou? Volgens navo-baas Mark Rutte moeten mensen er rekening mee gaan houden dat er oorlog uit kan breken. Een roep die vooral gericht is aan de politiek, die meer geld aan defensie moet besteden? Of moeten we ons serieus zorgen gaan maken? En áls -ie dan uitbreekt, hoeveel potentie staat er dan op ons front? Te gast is prof. dr. Wim Voermans, hoogleraar bestuurs- en staatsrecht aan de universiteit in Leiden. Ook aangeschoven is dr. Daniela Hooghiemstra, auteur en historicus, die schreef dat de mannen weer de overhand lijken te krijgen. En natuurlijk de ‘doctorsassistente’ Milou Brand, met een gedicht van een heel jonge poëet genaamd Job, beschreven door VK-columnist Merel van Vroonhoven.

Een terugblik op het verleden jaar, deel II, waarin vrouwen als Merkel en Harris het veld ruimden. Daarvoor in de plaats? Musk, Trump... Dr. Daniela Hooghiemstra voorspelt dat 2025 het Jaar van de Man wordt. Ook memoreert dr Kelder de andere (grapje, red.) rampspoed op het wereldtoneel, met dr. David Criekemans, de Rob de Wijk van Vlaanderen, en de staatsrechtkundige prof. dr. Wim Voermans uit Leiden.

Tot voor kort was het concept ‘rechtsstaat’ hoogstens een handzame stok om mee te slaan naar bananenrepublieken en af en toe een goed scrabblewoord. In het jaar 2024 is dit concept uitgegroeid tot een belangwekkend begrip dat politici betwisten. Al in de kabinetsformatie werd bekeken hoe het beoogde beleid kan stroken met de grondwet. Later werd een poging gedaan de kamer buitenspel te zetten in het migratiedebat. Het extra-parlementaire systeem en haar gebrek aan coalitiediscipline heeft geleid tot een vorm van mes op de keel-politiek. Kortom, het Haagse politieke jaar is bewogen geweest. Prof. dr. Wim Voermans, dr. Daniela Hooghiemstra en prof. dr. David Criekemans nemen het graag even met u door.

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co, waar Jort Kelder prof. dr. Wim Voermans, dr Daniela Hooghiemstra en prof. dr. David Criekemans te gast heeft. Aan de hand van fragmenten van het afglopen jaar nemen ze ons nieuwe kabinet én onze positie in de wereld door. Hoe sterk is Schoof? Was dit het jaar van de man? En wat betekent de waarschuwing van Rutte dat we ons geestelijk moeten voorbereiden op een oorlog?  

Wat betekent de moord op een CEO door Luigi Mangione in de Verenigde Staten? Is dat het begin van een revolutie en is de klassenstrijd nu losgebarsten? Te gast zijn tech-investeerder dr. Eva de Mol die veel in de VS komt en dus ook veel in aanraking komt met ook die grote bedrijven. Ook aangeschoven bij Jort Kelder is prof. dr. Marcel Lubbers, hoogleraar Interdisciplinaire sociale wetenschap. Hij doet onder andere onderzoek naar kiesgedrag, ook onder jongeren. En natuurlijk is de ’doctorssassistente’ Milou Brand er. Zij leest tot slot tevens een gedeelte van het gedicht voor ‘bijna dertig’ van Menno Wigman. 

Zijn Gen-Z’ers conservatiever dan de generaties die hen voorgingen? Of zijn Andrew Tate en TradWives slechts extremen terwijl de meeste jongeren dapper strijden voor gelijke rechten, klimaat en de queer community? Het afgelopen decennium is er toch echt sprake van een daling in liberaal stemmen en in 2023 werd door zowel jonge mannen als jonge vrouwen het meest conservatief gestemd sinds 1971. Wat is er toch met onze jongeren aan de hand? Te gast is socioloog prof. dr. Marcel Lubbers.

Jortcast met dr. Jasper Lukkezen over bezuingingen: #814- Slappe hap van Heinen. https://open.spotify.com/episode/7umknK0rLmuRSAGnKcoLjb?si=6f84224f701740fa

Zit u lekker? Waarschijnlijk wel. Uw Amerikaanse evenknie is daarentegen in het zweet des aanschijns zijn brood aan het verdienen. De Verenigde Staten kent inmiddels 641 unicorns, bedrijven die meer dan een miljard waard zijn, de EU zet daar tegenover een schamele 128 unicorns neer. De vergelijking gaat mank. Dr. Eva de Mol, wetenschapper en ondernemer pur sang, komt ons uitleggen dat het niet alleen aan deze tastbare zaken ligt.

Het geestelijk klimaat in Europa, met name in het immer behoudende en voorzichtige Nederland, werkt voor de gemiddelde ondernemer als een afstompende factor. Als de ondernemer zijn nek uitsteekt kan hij rekenen op regelgevend zand in de motor en een ambtelijke out-of-office melding. Hoe maken we van Nederland een toekomstbestendige en interessante broedplaats van nieuw techtalent? Waarom moeten we op scholen programmeren? Kortom, hoe gaan we in Nederland groot leren denken?

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co van zaterdag 14 december. Jort belt met Kamerlid Diederik van Dijk (SGP) over de situatie in Syrië en met name die van de christenen. Te gast is dr. Eva de Mol over waarom Europa en Nederland zo achterlopen op de economische groei van de VS. Hoe kunnen wij ook zo worden als de Amerikanen? Dejonge dr. Hanne Stegeman heeft onderzoek gedaan naar online sekswerk en prof. dr. Marcel Lubbersdoet onderzoek naar het kiesgedrag van onder andere jongeren en het verschil in stemmen tussen jongens en meisjes.  

Waarom gaat dat aantal geboortes maar niet omhoog ondanks dat veel mensen toch parttime werken en dus redelijk de tijd hebben om een kind te verwerken en verzorgen? Jort Kelder  vraagt het demograaf emeritus prof. dr. Jan Latten en onze mobiliteitsexpert die vooral in de mannensector van tech en AI zit (wat dan weer typisch Nederlands is?) dr. Carlo van de Weijer. 

Sommige dingen horen waarschijnlijk binnenkort tot het verleden en een van die dingen is de ronkende motor van een Alfa Romeo of een Porsche. We gaan uiteindelijk toch over op de elektrische auto en die zal steeds vaker uit China komen. Kan onze Europese auto-industrie dit overleven? Of rijden we straks allemaal in een zelfrijdende leenauto of supersnelle trein? Te gast is dr. Carlo van der Weijer, verbonden aan de TU/e en visionair wat betreft onze mobiliteit. 

Nu de nieuwe berekeningen over het inwonertal van Nederland bekend zijn, is het debat in de Tweede Kamer nog verder opgevlamd. Hoe gaan we met elkaar en de ruimte om? De meeste ophef veroorzaakte de motie van Bente Becker (VVD): ‘die de regering verzoekt gegevens over culturele en religieuze normen en waarden van Nederlanders met een migratieachtergrond bij te houden’. 

Wat willen we met Nederland? Vooral veel mensen en dan vooral grijze en nieuwe Nederlanders? Of we kunnen doorgroeien en ook net zo opgeruimd zijn als Singapore. Of de rem erop. Of juist oproepen meer baby's te krijgen. Te gast is emeritus prof. dr. Jan Latten, voormalig hoofddemograaf van het CBS, die al jaren waarschuwt voor de 23 miljoenste inwoner. 

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co waar Jort Kelder belt met Jesse Six Dijkstra(NSC) over 'Manifest Lokaal Gezag' van de regioburgemeesters. Hij spreek emeritus prof. dr. Jan Lattenover de motie van Beckers (VVD) die voor veel ophef zorgde en wat we moeten doen met een uitdijende Nederland. De jonge dr. Bram Vroege deed onderzoek naar de samenwerking van de EU-lidstaten qua defensiebeleid en ontwikkeling van wapens. En we hebben het over de auto, verdwijnt die uit het straatbeeld? Met dr. Carlo van de Weijer.   

Vol = vol, deze week bemoeide zelfs Links zich ermee nadat de berekeningen van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050 bekend werden. Prof. Dr. Jan Latten, ex hoofddemograaf van het CBS, roept al jaren op tot meer discussie over het aantal inwoners. En: auto’s. Kunnen we de Europese auto-industrie ten grave dragen en sjezen we straks allemaal Chinees? En belangrijker: wat doet dat met het straatbeeld… Techexpert dr. ir Carlo van de Weijer verbonden aan de TU Eindhoven schuift aan.

Jort Kelder slijt zijn laatste dagen op een Caribisch miljonairseiland voordat hij zaterdag weer terug is in Nederland en vraagt zich af of veel zon en geen zorgen de sleutel voor een gelukkig leven zijn. Te gast, op afstand isprof. dr. Ap Dijksterhuis, psycholoog en hoogleraar Sociale en Cultuurpsychologie aan de Radboud Universiteit te Nijmegen. Tevens is hij schrijver van boeken als ‘Op naar geluk’, ‘Maakt geld gelukkig’ en ‘inspiratie: hoe we tot grootse prestaties komen’. Dijksterhuis schijnt zijn licht op het pad naar een gezond geluksgevoel, in deze laatste donkere dagen van het jaar. 

Omdat Jort Kelder nog steeds op dat Caribische eiland zit, neemt Milou Brand het nog een keer over.

Elon Musk, Jeff Bezos, Mark Zuckerberg. Daar zit geen vrouw tussen. Waarom zijn vrouwen zo ondervertegenwoordigd in de huidige techbusiness, maar ook de wereld van rijkdom in het algemeen. Zijn vrouwen simpelweg minder succesvol of is er een andere oorzaak? Te gast bij Milou Brand zijn prof. dr. Thijs Bol, hoogleraar sociologie (UvA) en gespecialiseerd in sociale stratificatie en ongelijkheid. Tevens is aangeschoven dr. Hugo-Pieter Iglesias van Montfort, net cum laude gepromoveerd aan de TU Delft.

Het gedicht waarmee ‘doctorsassistente’ Brand eindigt is van Judith Herzberg.

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co, deze week gepresenteerd door Jojanneke van den Berge. Ze belt met Jimmy Dijk (SP) over betaalbaar gezond eten. Dr. Krijn Thijs legt uit dat het bijzonder is dat Angela Merkel bondskanselier is geworden als ex-inwoner van de DDR. Onze jonge dr. Hugo-Pieter Iglesias van Montfort heeft onderzoek gedaan naar naar CO2 elektrolyse. En prof. dr. Thijs Bol legt uit waarom nepo-baby's als Noa Vahle niet af te schaffen zijn.  

In de uitzending van zaterdag 30 november:

Groene toekomstmuziek

Dé oplossing voor onze energietransitie is het recyclen van CO2. Jonge dr. Hugo-Pieter Iglesias van Montfort promoveerde in Delft op CO2 elektrolyse, een techniek waarmee CO2 uit de lucht of oceaan kan worden gehaald en vervolgens omgezet wordt in brandstoffen. Een klimaatneutrale techniek, zegt de promovendus, want de CO2 die gebruikt wordt is immers al uitgestoten. In Amerika vliegen er al vliegtuigen op deze klimaatneutrale kerosine. Nederland worstelt echter met het uitrollen ervan op industriële schaal. Want wie gaat dat hier betalen?

Stop de nepo-baby!

Met een goede achternaam kom je een heel eind. Kijk maar naar Hollywood, genoeg sterren van wie je je af kan vragen of ze het ook zo ver hadden geschopt zonder een beroemde papa of mama. Maar ook buiten de showbizz liegen de cijfers er niet om. Zo heb je met een vader als politicus, zelf zo’n 110 x meer kans om politiek actief te worden. Hoe verhoudt dit zich tot het ideaal van een meritocratische samenleving? We zouden toch alles moeten kunnen bereiken door te manifesteren en hard te werken? Socioloog prof. dr. Thijs Bol onderzoekt de willekeur van succes, en ziet hoe we meer dan ooit geloven in maakbaarheid. Maar hoe gelijk is de kans op succes werkelijk?  En wat is de invloed op de maatschappij als macht telkens wordt doorgegeven?

We willen groter, voller en meer. Steeds meer mensen laten zich inspuiten met botox of fillers. Zien we er straks allemaal standaard uit als Sylvie Meis of Donny Roelvink? En wat betekent dat voor onze waarden over schoonheid nu alles maakbaar is? Verschuift en verandert alles wat we mooi vinden en hoe kan dat? Letten we tegenwoordig te veel op het uiterlijk en te weinig op de inhoud? Wat is het nut van het perfecte uiterlijk; een beter salaris of slechts meer aandacht en meer bedpartners? Jort Kelder is nog even op een Caribisch eiland, daarom neemt Milou Brand de honneurs waar en gaat ze in gesprek met cultuurfilosoof dr. Jelle van Baardewijk en cosmetisch arts dr. Tom Decates. 

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co, gepresenteerd door Jojanneke van den Berge (Jort is nog twee weekeinden op een tropisch eiland). Gebeld wordt met Tweede Kamerlid Ilana Rooderkerk(D66) over de ontlezing bij jongeren. Dr. Jelle van Baardewijklegt uit waarom polarisatie helemaal zo slecht nog niet is. Onze jonge dr. Keyla Green heeft onderzoek gedaan naar de welzijn van jongeren. En dr. Tom Decates is cosmetisch arts en onderzoekt waarom er zo veel mensen tegenwoordig fillers nemen.   

Waarschijnlijk zat jij de afgelopen dagen te bibberen op de fiets terwijl je door de natte sneeuw ging. Of stond je in een van de lange files van afgelopen week. Maar niet uw presentatorJort Kelder. Die zit op een tropisch eiland met uitzicht op een blauwe zee, omringd door luxe bars en restaurants. Jort voert zijn werk nu als digital nomad uit, met de laptop op de veranda. En mocht hij het toch wat warm krijgen, kan hij duik nemen in zijn zwembad dat een temperatuur heeft van 28 graden, net iets koeler dan de buitenlucht. 

Wie wil dit niet?

Wat is een digital nomad en kan iedereen in de toekomst zo zijn werk doen? Of is dat alleen voor een elite weggelegd? Inmiddels zijn er al ruim 54 landen waar je met het juiste paspoort, inkomen en verzekering maanden kunt 'thuiswerken'. Aangeschoven om dit fenomeen te duiden, en breder over de toekomst van werk te praten, zijn dr. Emilie Rademakers (UU) en prof. dr. Hans Koster (VU). 

*Brand-editie*

In 2025 is AI net zo intelligent als de mens – als men OpenAI-baas Sam Altman mag geloven. Wat betekent al die technologische vooruitgang voor de mens? Net als de uitvinding van de boekdrukkunst, het tijdperk van radio en film, dat van TV en vervolgens de internetrevolutie gaat AI de rol die media spelen in het leven van de mens ingrijpend veranderen.

Filosoof en wetenschapper Paul McLuhan zei het al in 1964: The medium is the message. Belangrijker dan de inhoud van het bericht, is de manier waarop dat bericht wordt geleverd. Met de huidige ontwikkelingen rond AI houdt dat onder andere in dat we op een steeds natuurlijker manier communiceren met machines, computers en andere apparaten. Wat betekent dat?

Milou Brand in gesprek over de (on)menselijke trekjes van AI met dr. Maarten Sukel, die promoveerde op AI en het boek De AI-revolutie schreef. Ze sluit af met poëzie, ditmaal geschreven door AI-taalmodel Claude in de stijl van Herman de Coninck. 

Jort Kelder is naar een tropisch eiland en presentatrice Jojanneke van den Berge neemt de honneurs waar. Ze belt met europarlementariër Bart Groothuis (VVD/Renew) over de herverkiezing van Trump en de gevolgen voor Europa. Over de kabinetscrisis en de woordkeuze van de politici is dr. Bert Bakker gespecialiseerd in politieke communicatie (UvA) te gast. De jonge dr. is Maarten Sukel die alles weet over de praktische kant van AI, hoe kunnen we het goed gebruiken bij complexe vraagstukken?  En historica dr. Lotte Houwink ten Cate legt uit wat de nieuwe feministische beweging 4B precies is.  

Het was een week met veel spanningen in de samenleving, zowel in de VS tijdens de verkiezingen, als in Nederland na de rellen van de wedstrijd Ajax- Maccabi Tel Aviv.

Wat kunnen we verwachten van onze politieke leiders wereldwijd en hoe moeten we met elkaar omgaan in deze tijden van polarisatie en stijgende kosten voor ons levensonderhoud?

Te gast bij Jort Kelder in het Allard Pierson zijn prof. dr. Kees van den Bos, hoogleraar Sociale Psychologie en prof. dr. Roel Beetsma, hoogleraar Macro-economie. En wie niet mag ontbreken is doctorsassistent Milou Brand!

Economisch is Europa vies, lelijk en oud. Moeten we om dit tegen te gaan op onze knietjes naar Brussel kruipen om toch nog een keer de handen ineen te slaan? En hoe komen we in hemelsnaam aan die 800 miljard komen die volgens Draghi nodig is om Europa te moderniseren? Te gast is prof. dr. Roel Beetsma, die komt uitleggen welke economische maatregelen Europa moet gaan nemen nu Trump president wordt. Moet het Europese antwoord MEGA zijn, als in Make Europe Great Again?

Het is nog steeds onrustig in Amsterdam na de rellen tussen de supporters van Maccabi Tel Aviv en Ajax. Is dit een trede hoger in de trap van de polarisatie van onze samenleving? En hoe gaat dat nu in de VS na de verkiezingsoverwinning van Trump? Te gast is prof. dr. Kees van den Bos, hoogleraar Sociale Psychologie en gespecialiseerd in maatschappelijke conflicten in de democratische rechtsstaat. Hij is tevens schrijver van de boeken: “Waarom mensen radicaliseren” en “Elkaar eerlijk behandelen”.

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co van 9 november, waar Jort belt met CDA'er Harmen Krul over de rellen in Amsterdam en zijn motie voor een staatscommissie over zorg. Prof. dr. Roel Beetsmageeft tips hoe wij net zo rijk kunnen worden als de Amerikanen (ook met behulp van Draghi). Onze jongedr. Lotte Brinkhof heeft onderzoek gedaan naar het belang van veerkracht bij senioren. En prof. dr. Kees van den Bos legt uit waarom woorden als garbage Trump mede aan een winst hebben geholpen. 

Hoe word je 'vrij van een staat' en geheel soeverein of autonoom? Een moestuin, zonnecellen en je BSN-nummer verbranden? Of is een enkeltje Paraguay genoeg? Te gast zijn autonomen-expert dr. Luuk de Boer (RUG) en 'soevereine vorst-expert', historicus dr. Joost Welten. 

Doctorsassistent Milou Brand leidt het gesprek in met dit artikel: https://www.trouw.nl/buitenland/viruswaarheid-bouwt-in-paraguay-een-toevluchtsoord-voor-nederlanders-die-het-zat-zijn~b4d0bd68/

Ruim 200 jaar geleden kreeg de over-over-over-over (etc) grootvader van onze huidige koning Willem-Alexander de kroon van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden en dat was Willem I. 

Wie was deze man die na 18 jaar eindelijk weer voet aan wal zetten aan de kust van Scheveningen en zich gelijk tot soeverein vorst liet kronen in 1815? Wat wilde hij met het toenmalige grote Koninkrijk en waarom zijn 'we' België verloren? Te gast is historicus dr. Joost Welten. Welten publiceerde vorig jaar een dik boek over de hofhouding van Willem I getiteld 'Dansen rond de troon van Willem I'.  

Nu we wachten op de uitslag van de verkiezingen, kijken we nog eens goed naar de die kiezers. Wie zijn toch die soevereinen waar Trump vaak aan refereert in zijn taalgebruik ('swamp') en symboliek? En hoe lijken de Nederlandse autonomen, die zich nu gaan vestigen in Paraguay, op hun Amerikaanse geestverwanten? 

Te gast is dé onderzoeker en specialist op dit gebied, dr. Luuk de Boer, gepromoveerd op dit onderwerp in Princeton en nu werkzaam bij de Rijksuniversiteit Groningen. 

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co van zaterdag 2 november.

Jort belt met Henk Vermeer (BBB) over anti-homowetgeving in Georgië. We hebben het over de soevereinen, die in de VS en Nederland een steeds grotere groep worden, met dr. Luuk de Boer. En we hebben het over de soevereine vorst, Willem I (1815- 1840) met dr. Joost Welten. En de jonge dr. Geesje Duursma heeft onderzoek gedaan naar gastvrijheid. 

Wie bepaalt wat de president van de Verenigde Staten mag zeggen? Hebben zij de macht in handen of zijn het de puissant rijke donateurs die de regels bepalen?

De campagnes voor de verkiezingen van dit jaar zijn de duurste ooit. De campagne van Trump kostte al zo’n 1,5 miljard dollar. Die van Harris zelfs 1,8 miljard. Welke invloed heeft geld op de belangrijkste verkiezingen van dit jaar?

Te gast bij Jort Kelder zijnprof. dr. Bastiaan van Apeldoorn, hoogleraar Mondiale Politieke Economie en Geopolitiek aan de VU, prof. dr. Peter Barthel, emeritus hoogleraar astrofysica aan de RuG. En terug van weggeweest: onze doctorsassistent Milou Brand, met een gedicht van Rob van Essen. 

Er is geen lucht, geen geluid en geen weer, en de temperatuur varieert van -180 tot +120 graden Celsius. Ondanks deze onaardse omstandigheden willen we maar wat graag terug naar de maan. De Verenigde Staten, China, Rusland, India en ondernemers zoals Elon Musk hebben plannen klaarliggen. Waarom willen we toch zo graag naar de maan? En waarom hebben we niet dezelfde fascinatie voor de zon? Te gast is hoogleraar astrofysica prof. dr. Peter Barthel.

Het mooiste woord in het woordenboek als het aan Trump ligt? Tariffs. Specifieker: importtarieven. Als gevolg van Trumps protectionistische voorstellen verwachten economen een krimp van de mondiale markt. Prof. dr. Bastiaan van Apeldoorn legt uit dat het hoe dan ook mis gaat: waar wij Trump voorstellen als de enige ‘protectionistische tsaar’, kunnen Harris en Biden er ook wat van.

Op 2 november 2024 is het twintig jaar geleden dat Theo van Gogh werd vermoord door de radicale moslim Mohammed B. B. vond dat Van Gogh de islam had beledigd, onder meer met de film Submission. Van Gogh kon mensen onophoudelijk sarren met het woord. Niet alleen moslims, maar ook joden, christenen en BN'ers. Hij streed, zoals hij zelf verkondigde, voor het vrij woord. 

Biograaf en historicus dr. Jaap Cohen schreef zeven jaar aan het boek ' De Bolle Gogh' en is te gast bij Jort Kelder. Cohen heeft twintig dozen aan knipsels en brieven gelezen en 150 mensen rondom Van Gogh geinterviewd.

Ook Jort heeft Theo gekend, als collega en tafelgenoot bij debatprogramma's. Was Theo van Gogh uniek in het verkondigen van het vrij woord in columns, tv-programma's en films? Of hoort hij thuis in een Nederlandse traditie van polemisten? 

Dit is de gehel uitzendig van dr Kelder en Co van zaterdag 26 oktober. Jort belt met VVD'er Wim Meulenkamp over kweekvlees. Prof. dr. Bastiaan van Apeldoorn legt uit welk internationaal economisch beleid Harris en Trump willen voeren. Onze jonge dr. Kris van der Pas over het strategisch procederen van ngo's bij asielaanvragen. En prof. dr. Peter Barthel, emeritus hoogleraar Astrofysica legt uit waarom we de maan moeten koesteren en niet ook nog vol moeten bouwen. 

Kunnen we de economische onwtikkelingen voorspellen als Trump de verkiezingen wint? Welke lessen kunnen we trekken uit de onderzoeken van de winnaar van de Nobelprijs voor Economie, Daron Acemoğlu? En hoe gaat het met onze eigen economie en het inkomen van de burger? Is Nederland de beste plek om te wonen?

Te gast bij Jort Kelder is prof. dr. Coen Teulings, econoom en universiteitshoogleraar aan de Universiteit Utrecht. Onlangs verscheen van hem het boek 'The Microeconomics of Market Failures and Institutions'over het belang van gezonde instituties. 

Hedonisme betaalt zich uit, kijk maar naar evenementen zoals ADE. Naast verdoving en beneveling is een bruisend nachtleven een belangrijke magneet voor mensen om naar een stad te trekken. Maar hoe houd je een club hip en levendig in een stad met een groot aanbod? Te gast is dr. Timo Koren, die de clubcultuur onderzoekt in toonaangevende steden als Amsterdam en Berlijn.

Prof. dr. Coen Teulings legt uit waarom Daron Acemoğlu één van de terechte winnaars is van de Nobelprijs voor Economie, die vorige week bekend is gemaakt. Acemoğlu onderzoekt het verband tussen gezonde sociale instellingen en de economische groei. Hoe beter een staat met al zijn facetten zoals bijvoorbeeld onderwijs, hoe beter de economie functioneert. Teulings onderwijst dit ook aan zijn klas van studenten én ambtenaren. Het geheim van een goede economie voor iedereen is stabiele instellingen waar ook die ambtenaar weer werkzaam is. 

Voor de shownotes: 

Podcast van Teulings en Kelder: https://open.spotify.com/show/4vASbGJSPLHqSKWwfLnK1m

Laatste boek van prof. dr. Coen Teulings: The Microeconomics of Market Failures and Institutions

De trailer van The Apprentice: https://www.youtube.com/watch?v=0tXEN0WNJUg

Podcast met Trump en Impaulsive: https://www.youtube.com/watch?v=xrFdHO7FH8w&t=110s

Artikel The Economist: https://www.economist.com/finance-and-economics/2024/10/17/inside-the-secret-oil-trade-that-funds-irans-wars

Dit is de volledige uitzending van dr. Kelder en Co van zaterdag 19 oktober, waarin Jort Kelder belt met Barbara Kathmann (GroenLinks-PvdA) over TikTok-moderatoren. Met econoom prof. dr. Coen Teulings bespreken we het werk van Nobelprijswinnaar Daron Acemoğlu en de oorsprong van mondiale welvaartsverschillen. Ook te gast is dr. Timo Koren, die clubcultuur onderzoekt in toonaangevende steden zoals Amsterdam en Berlijn. Onze jonge dr. Annelotte Janse vertelt over samenwerkingen tussen Duitse neonazi’s en rechtsextremisten uit de VS.

Cirkelen de gieren al boven Schoof I? Komt een val van het kabinet sommige politici helemaal niet zo slecht uit? Te gast bij Jort Kelder zijn dr. Bart Jansen, universitair docent bedrijfsethiek en rechtsfilosofie (o.a. in New York en Nyenrode) en dr. Koen Damhuis, politicoloog en universitair docent aan de Universiteit Utrecht.

Afgelopen week werd het nieuws gedomineerd door het uitpluizen van ons demonstratierecht. Hebben we demonstraties nodig voor een gezonde en weerbare democratie? En hoe vitaal is onze rechtsstaat nu politici over elkaar heen buitelen over de vraag of beslissingen wel of niet rechtsstatelijk zijn? Te gast is rechtsfilosoof dr. Bart Jansen, die de zin en onzin van de weerbare democratie komt uitleggen.

Elke week zijn er (kleinschalige) protesten van ambtenaren. Mag dat? En hoe kijken politici naar ambtenaren? Politicoloog dr. Koen Damhuisheeft samen met  zijn collega's een grootschalig onderzoek gedaan naar de kritiek van Kamerleden op de ambtenaar op X. Ook schreef Damhuis eerder een boek over de PVV en haar kiezers getiteld 'Wegen naar Wilders' en legt hij uit hoe we de X-strategie van de PVV-leider moeten interpreteren.  

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co van 12 oktober waar Jort Kelder belt met Laurens Dassen (VOLT) over een emigratie-tax. Politicioloog dr. Koen Damhuis heeft onderzoek gedaan naar de mening over ambtenaren. Onze jonge dr. Meike Reusken heeft onderzocht hoe je met wiskunde voedselversplilling tegen kunt gaan. En met dr. Bart Jansen hebben we het na een roerige week van protesten over het demonstratierecht. 

Nu het gros van de diersoorten wereldwijd het loodje leggen, stellen wij onszelf de vraag wie we eigenlijk liever willen redden: de ijsbeer of de ijskast? Want zijn we wel bereid in te leveren in ruil voor een wereld met biodiversiteit? Of ligt het antwoord voor die betere wereld juist in innovatie?

In deze extra lange aflevering een debat, onder leiding van Jort Kelder, met emeritus prof. dr. Matthijs Schouten, bijzonder hoogleraar ecologie en filosofie van het natuurherstel aan de WUR. Naast hem journalist, documentairemaker en eco-modern dr. Hidde Boersmaen auteur en filosoof drs. Lisa Doeland. 

En natuurlijk poëzie (van Kees Torn), voorgedragen door niemand minder dan Milou Brand, doctorsassistent des huizes.

Het Allard Pierson, de thuisbasis van de Jortcast, heeft een tentoonstelling gewijd aan de uitstervende dieren getiteld 'De roep van de o'o. Natuur onder druk'. Ga dat zien, tot 26 januari 2025.

We zitten in een fase waar we op zoek zijn naar autoritair leiderschap. Wat voor eigenschappen moet diegene hebben die de roedel aanvoert? Verwachten we vriendelijkheid en zorgzaamheid of juist rechtlijnigheid en autoriteit? Hoe ziet de leider van de toekomst eruit? Voldoen dan wel Trump of Harris hieraan? En hoe lastig is het voor onze onpartijdige Schoof? Te gast is evolutionair psycholoog prof. dr. Mark van Vugt.

Kan de oorlog in het Midden-Oosten alleen gestopt worden door de Amerikanen, zoals afgelopen week in het nieuws betoogd werd? Te gast is dr. Kenneth Manusama, jurist en Amerika-deskundige en tevens schrijver van het boek 'Democratie van het Wilde Westen’. 

Waarom reageert Biden weinig op Netanyahu? En welke kant kiezen Kamala Harris en Donald Trump in de campagne? 

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co waar Jort Kelder belt met Joost Eerdmans (JA21) over zijn motie over lokhomo's. Hij praat met dr. Kenneth Manusama over de VS als vredesduif bij het conflict in het Midden-Oosten. Onze jonge dr. Bodyl Brand deed onderzoek naar de behandelmethode van, speciaal, vrouwen die een psychose hebben. En prof. dr. Mark van Vugt fileert het leiderschap van o.a. Dick Schoof.  

Bestaat er zoiets als politieke waarheid? Of kun je juist in de politiek makkelijk en zonder problemen cijfers anders interpreteren? Wat is de functie van waarheid in de politiek? Vooral nu we veel crises, zoals de asielcrisis en de klimaatcrisis, moeten bevechten? Of bestaan die crises alleen op papier? Waarom kun je als Kamerlid Agema zo’n draai maken in je overtuigingen nadat je minister Agema bent geworden? Hoe werkt dat? Te gast bij Jort Kelder zijn prof. dr. Marcel Canoy, bijzonder hoogleraar gezondheidseconomie aan de VU, dr. Wytske Versteeg, auteur en politicoloog en uiteraard schuift Milou Brand, doctorsassistent des huizes, aan. Zij draagt een vers voor van Kees Torn.

Zijn er in een debat altijd twee waarheden? Of heeft één van de twee het altijd fout? En hoe herken je dan de echte kennis? Politicoloog en schrijfster dr. Wytske Versteeg verkent deze vragen in haar boek Waar: over de kunst van het (niet) weten en neemt met dr Kelder door welke rol de waarheid nog speelt in de zogenaamde post truth-samenleving.

Jortcast op YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=0piDgoIrJ2c&t=1s

Hoe organiseer je de zorg gezond? Prof. dr. Marcel Canoy, gezondheidseconoom en verbonden aan de VU heeft zorgen over de plannen van dit kabinet in het algemeen en zorgminister Fleur Agema in het bijzonder

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co van 28 september waar we bellen met Jan Paternotte (D66) over de Nederlandse levering van onderdelen aan de F-35. Prof. dr. Marcel Canoy over de kosten van de zorg en het kabinetsbeleid. Onze jonge dr. Pauline Dirven heeft onderzoek gedaan naar de historie van de Britse forensische expert. En we hebben het over de waarheid met dr. Wytske Versteeg.  

Hebben we nou een asielcrisis, krijgen we een spoedwet? Niets is duidelijk na talloze uren van debatteren afgelopen week. We adviseren minister Faber naar Denemarken te kijken, want dit land doet altijd alles net iets handiger . Zo ook de opvang van asielzoekers (en daar ging ze dan ook een paar dagen na deze opname heen).
Te gast in deze aflevering van de Jortcast zijn macro-econoom dr. Jasper Lukkezen, hoogleraar politieke communicatie prof. dr. Claes de Vreese en natuurlijk ook aangeschoven is de doctorsassistente Milou Brand. Zij draagt tevens het gedicht voor getiteld Doors of Perception van Riekus Waskowsky. 

De nieuwe minister van Financiën, Eelco Heinen, verkondigde vanaf dag één van zijn ministerschap dat hij korte metten wil maken met de slappe begrotingsmoraal van voorgaande kabinetten. Zien we dit terug in zijn eerste Miljoenennota? Of rekent Kabinet-Schoof zich rijk? Te gast is macro-econoom dr. Jasper Lukkezen.

Iedereen, inclusief minister Faber, heeft het over Denemarken en het Deense Model. Want daar in Denemarken hebben ze ook veel partijen en polarisatie, maar wel een robuust politiek systeem én zijn ze tevreden met hun asielsysteem. Hoe doen wij het in vergelijking met de Denen? Zijn onze politici te bozig en twitteren ze te veel?
Hoe stevig was dat debat van de Algemene Politieke Beschouwingen afgelopen week? Kunnen we een winnaar en een verliezer aanwijzen? Te gast is prof. dr. Claes de Vreese, hoogleraar Politieke Communicatie, zowel Deen als expert in de politieke taal. 

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co waar Jort Kelder belt met Kamerlid Thom van Campen (VVD) over een boekje over hondentaal dat het Ministerie van LVVN dat ze gratis gaan uitdelen. Verder analyseert prof. dr. Claes de Vreesehet jargon van het debat. Onze jonge dr. Olaf Simonse onderzocht waarom mensen geen bijstand of toeslag aanvragen. En dr. Jasper Lukkezen heeft de duizenden pagina's van de begroting doorgespit en velt zijn oordeel. Is er een duidelijke breuk te zien bij het financiële beleid met Rutte IV?  

Eindelijk weekend, na een zwaar politieke week. Terwijl vak K uitslaapt, tijd voor dr Kelder en Co om conclusies te trekken. Wees welkom in het Allard Pierson om de uitzending bij te wonen. Te gast zijn econoom dr. Jasper Lukkezen over de Miljoenennota en prof. Dr. Claes de Vreese over de Algemene Beschouwingen. Over Schoof, en natuurlijk over NSC en hoe Van Vroonhoven stand poogde te houden. Is NSC oprecht en politiek sterk? Of is NSC de zwakste schakel… 12.45 in het Allard Pierson in Amsterdam, loop gewoon binnen!

Op het Buitenhof, nast het Binnenhof, in Den Haag gaat Jort Kelder in gesprek met prof dr. Wim Voermans over, natuurlijk, ons staatsrecht. De coalitie twijfelt er bijna niet over, maar is het uitroepen van een asielcrisis zoals minister Faber van plan is, wel mogelijk (en verstandig) in onze rechtsstaat? Ook aangeschoven is Jasper van Dijk, die 17 jaar als SP-Kamerlid oppositie heeft gevoerd. Hoe voer je succesvol oppositie? En hoe kijkt hij nu van een afstand naar de huidige Haagse politiek? Kan NSC verder zonder Omtzigt? Zal er een mobieltjesverbod komen in de Kamer? 

Deze week vanuit een tent op het Buitenhof, tegenover het Binnenhof, waar Jort Kelder in gesprek gaat met prof. dr. Wim Voermansen voormalig SP-Kamerlid Jasper van Dijk over, hoe kan het ook anders, de politiek. Voordat ze de problemen bij NSC uiteenzetten en vooruitblikken op de debatten van deze week, eerst de focus op de Amerikaanse stijl van debateren. Voermans is net terug van een reis naar Austin, Texas, waar hij een prijs kreeg uitgereikt voor een van zijn boeken over de grondwet (getiteld The story of constitutions). Aldaar keek hij samen met veel politicolgen naar het debat tussen Trump en Harris. Hoe kijken Van Dijk en Voermans terug op dit Amerikaanse spektakel? Kunnen we al conclusies trekken welk vakje de Amerikaanse zwevende kiezer gaat aanvinken? 

Het regeerakkoord wordt op vrijdag gepresenteerd. Op zaterdag 14 september praat dr Kelder erover met prof. dr. Wim Voermans, hoogleraar Staatsrecht te Leiden en voormalig SP-Kamerlid Jasper van Dijk. Komt dat zien, live op het Buitenhof (naast het Binnenhof) in Den Haag. Aanmelden kan door te mailen naar jortcast@avrotros.nl.

Presentatie door Splinter Chabot, volgende week is Jort er weer. 

Van de 45 Amerikaanse presidenten stierven er acht terwijl ze nog in functie waren, en van hen werd maar liefst 18% vermoord. Het is daarmee, na de paus en monarch, een van de meest dodelijke beroepen die er bestaan, aldus onze gast dr. Peter van der Heiden. Werd Trump echt beschoten of was het enkel een glassplinter? En waarom krijgt Trump zo’n grote steun van de Amerikaanse kiezer?

Het academische jaar gaat van start met een hete herfst, constateert historicus dr. Geerten Waling. Universiteiten moeten laveren tussen links-ideologisch activisme enerzijds en een strengrechts kabinet anderzijds. Waling bezocht recent een nieuwe universiteit in de Verenigde Staten, waar de oprichters streven naar een vrijhaven voor ware intellectuele diversiteit. Wat is er aan de hand op onze universiteiten? En is de situatie in Amerika een voorbode voor wat ons te wachten staat?

Presentatie door Splinter Chabot, volgende week is Jort er weer. 

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co van zaterdag 7 september met deze week Splinter Chabot. Jort Kelder is er volgende week weer.

Splinter spreekt met historicus dr. Geerten Waling over de ‘hete herfst’ op universiteiten. De jonge dr. is Amber Zwanenburg, die onderzoek deed naar schijnconstructies. Aansluitend een gesprek met dr. Peter van der Heiden over de Amerikaanse verkiezingen en Donald Trump. Ook bellen we met CDA-Kamerlid Eline Vedder over fatbikes.

Aan de start van een nieuw academisch jaar peilt Jort de stand van de wetenschap in de Lage Landen. In hoeverre vindt ideologie zijn weg in het wetenschappelijk discours? Welke invloed heeft de media daarop? En moet de politiek niet veel vaker luisteren naar onze knappe koppen? Over deze heikele kwesties schijnt dr. Chris Aalberts zijn licht. Hij werkt onder meer als docent politieke communicatie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, is actief als politiek verslaggever en schreef meerdere boeken over Neerlands politiek. Aan zijn overzijde neemt plaats dr. Daphne Stam. Stam is als gastonderzoeker actief bij de Universiteit Leiden en werkt mee aan de Venus-missie van ESA.

Het wordt tijd dat we het eens gaan hebben over een van ‘s lands grootste wetenschappers ooit. Zijn naam: Huygens, en niet Constantijn, maar Christiaan. Niet enkel ontdekte Huygens de ringen van Saturnus en ontwierp hij het slingeruurwerk, hij hield zich eveneens bezig met buitenaards leven. Wat wist hij vierhonderd jaar geleden over ons heelal? Te gast is natuurkundige en planeetonderzoeker dr. Daphne Stam.

Er zou meer dualisme in de kamer, minder achterkamertjespolitiek én een nieuwe bestuurscultuur komen. Maar hoeveel gaat er dit jaar echt veranderen?  Het ‘breed extraparlementair programkabinet’ waar PVV, VVD, NSC en BBB op aanstuurden, heeft immers opvallend veel weg van een normaal kabinet. Dr. Chris Aalberts, politiekwatcher gespecialiseerd in rechts-populisme, ziet een coalitie van partijen zonder échte achterban en weinig voelsprieten: hij voorspelt een chaotisch politiek jaar. 

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co van 31 augustus met een politieke belletje met Arend Kisteman van de VVD over de lesmethodes die basisscholen krijgen aangeboden, de toekomst van Schoof I met dr. Chris Aalberts, de jonge dr. Emma van der Goot onderzocht het effect van politieke conflicten op de kiezer en dr. Daphne Stam vertaalde een boek van onze grootste wetenschapper Christiaan Huygens. 

De groentijd is in volle vaart en is dit jaar voorzien van een koninklijk randje. En wel in de gedaante van prinses Amalia, die toetreedt bij het hoofdstedelijke corps. Hoe is het gesteld met het imago van de thuishaven voor elite studenten? Welke invloed heeft de media daarop? En welke groepsdynamieken ontrollen zich achter gesloten deuren? In de zoektocht naar een antwoord op deze vragen schuift emeritus hoogleraar prof. dr. Leen Dorsman aan, specialist op het gebied van de geschiedenis van hoger onderwijs. Aan zijn overzijde zit psycholoog, gedragstherapeut en schrijver dr. Martin Appelo. Op zijn sofa namen meerdere studenten plaats die traumatische ervaringen overhielden aan de tijd bij hun studentenvereniging. Om toch met een opgeheven hoofd het academisch jaar in te luiden, sluit Doctorsassistent Milou Brand af met werk van M. Vasalis.

Amalia doorloopt op dit moment net als honderden andere feuten de groentijd van het corps. Het is elk jaar wachten op het volgende schandaal, maar toch is er onder studenten meer dan genoeg animo voor een lidmaatschap. Waar komt de aantrekkingskracht van het corps vandaan? Te gast is emeritus hoogleraar universiteitsgeschiedenis prof. dr. Leen Dorsman.

Het is voor een gnoe veiliger om met de kudde te lopen dan in zijn eentje over de prairie te huppelen. Maar wees niet de gnoe in het midden van de kudde. De menselijke samenleving bestaat immers bij de gratie van de avontuurlijke, creatieve of recalcitrante types aan de randen. Psycholoog dr. Martin Appelo, stelt de diagnose.

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co van 24 augustus 2024 met een studentikoze corporale editie. U hoort Kamerlid Rosanne Hertzberger (NSC) over de internationale student, dr. Martin Appelo over de middelmaat, onze jonge dr. Nienke Boderie heeft het anti-rookbeleid onderzocht. En emeritus prof. dr. Leen Dorsman weet alles over de historie van Nederlandse corpora.

Terwijl de rijken der aarde exorbitante bedragen steken in filantropische projecten, vraagt Jort Kelder zich af hoe modern ons belastingsysteem nog is. Zijn we een belastingparadijs geworden of jagen we de gegoede bovenlaag het land uit? Is een tweede huis nog wel van deze tijd en welke maatschappelijke verantwoordelijkheden komen er kijken bij een goed gevulde portemonnee?

In een zoektocht naar antwoorden op deze vragen schuift hoogleraar Belastingsrecht prof. dr. Stan Stevens aan. Stevens is eveneens voorzitter van Stichting Opleiding Belastingadviseurs en bestuurslid van de Nederlandse Orde van Belastingadviseur. Om een veelbesproken onderwerp vanuit een andere koker te bekijken wordt hij vergezeld door entomoloog prof. dr. Marcel Dicke, want wat kan onze maatschappij leren van die van de mier? Dicke is expert op het gebied van dit insect en tevens lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen.

Samen vormen alle mieren één organisme, met het ultieme doel: overleven. Dit maakt mierennesten een buitengewoon interessant studie-object. Wat kunnen mensen leren van de manier waarop mieren alles organiseren? Hoogleraar entomologie prof. dr. Marcel Dicke is te gast.

Onderzoek mieren en robotnavigatie TU Delft: https://www.science.org/doi/10.1126/scirobotics.adk0310

Documentaire Attenborough's Ant Mountain: https://www.youtube.com/watch?v=gTP3586sqRM

Op de G20-top in Brazilië is een nieuwe superrijken-taks voorgesteld. Deze extra belasting voor de rijksten zou honderden miljarden moeten gaan opleveren. Maar is het echt nodig en ook niet onbelangrijk: hoe krijg je 'm efficiënt?  Met prof. dr. Stan Stevens, hoogleraar Belastingrecht te Tilburg.

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co van zaterdag 17 augustus. Te gast zijn prof. dr. Stan Stevens over het belasten van de superrijken, en prof. dr. Marcel Dicke over die andere samenleving, van de mieren. De jonge dr. is psychiater Ronald Rijdersover empathie; hebben psychopaten dat ook?

Ook belt Jort met prof. dr. Martijn Wieling, op Lowlands over het verschil van accenten. Hij doet daar live onderzoek.

In plaats van in te krimpen, is het ambtenarenapparaat in Nederland alleen maar gegroeid. De staat is verregaand bureaucratisch georganiseerd en dat is inherent aan de moderne bestuurscultuur, legt prof. dr. Paul Frissen in deze aflevering uit. Hij ziet dat we verslaafd zijn aan de staat, die elk probleem voor ons moet oplossen - en zo positioneert diezelfde staat zich ook. Frissen meent dat we nog wel wat kunnen leren van het wantrouwen dat Italianen jegens de staat voelen. Dat en meer in deze laatste aflevering van deze Jortcast XL zomerserie, met de emeritus hoogleraar Bestuurskunde van de Tilburg University

Links:

De integrale staat van prof. dr. Frissen.

Beschermd opgevoed in met vanaf moment één een online identiteit betreedt Gen Z nu langzaamaan de werkvloer. Wat kenmerkt de generatie van ruwweg 1995 tot 2015, en is een generatie überhaupt in een archetype te vangen? Dr. Jos Alhers schetst de grove lijnen: ze kunnen heel hard werken en zijn pragmatisch, maar hebben moeite met hiërarchie en voelen minder loyaliteit voor hun baas ten opzichte van millennials en andere generaties.

In de vierde aflevering van de Jortcast Zomerspelen duiken we in de sekshormonen te duiken. Oestrogeen, progesteron, testosteron, cortisol – ze zijn allemaal van cholesterol gemaakt en kunnen in elkaar worden omgezet. Dat gebeurt in de lever, maar ook in de hersenen en in vetweefsel. Volgens prof. Dr. Iris Sommer zijn sekshormonen een onontgonnen terrein zijn waar nog veel gezondheidswinst te behalen is, vooral voor de psychiatrie. En: pilgebruik gaat in NL achteruit. Door huisartsen wordt nog steeds de oude pil voorgeschreven, die meer bijwerkingen heeft en mogelijk risico op borstkanker. Maar inmiddels is de nieuwe generatie pillen toch echt beter. Bovendien: een mannenpil, wordt het daar niet eens tijd voor? Past wel bij de emancipatie van mannen, aldus prof. dr. Sommer.

De 19e eeuw staat alom bekend als een duffe, muffe periode. Maar het is voor prof. dr. Beatrice de Graaf een van de meest interessante periodes in de geschiedenis. In deze aflevering ruim baan voor een hoofdrolspeler uit die tijd: Otto von Bismarck, de IJzeren kanselier waarvoor in het recente politieke debat, met name in Duitsland, hernieuwde belangstelling is. Maar geen enkele partij lukt het om Bismarck geheel toe te eigenen. De ambities van Bismarck, de rol van Pruisen daar in, de oorlogen tegen Denemarken (1864), Oostenrijk(1866) en Frankrijk (1870-1871): prof. Dr. De Graaf opent de deuren naar dit grijze verleden en blaast het nieuw leven in.

Aanbevolen lectuur:
"Bismarck: A Life" door Jonathan Steinberg
"Iron Kingdom: The Rise and Downfall of Prussia, 1600-1947" door Christopher Clark

De lezer kan geen onderscheid meer maken tussen de schrijver en diens ik-figuur – een typisch kwaaltje van deze tijd, meent prof. dr. Lotte Jensen. Wat is onze relatie tot literatuur en hoe is die in historisch opzicht aan verandering onderhevig? Welke rol speelt het geschreven woord in ons leven?

Deze en meer kwesties bespreekt dr Kelder in het tweede deel van de Zomerspelen, een zeskamp hersenatletiek namens de Jortcast – omdat het hoofd in deze warme dagen wel wat koele feiten kan gebruiken. Wetenschappers beantwoorden onder andere de grote vraag: wat is een waarheid waar vrijwel niemand het over met je eens is? In deze aflevering: neerlandicus en historicus prof. dr. Lotte Jensen.

De Europese muntunie is niet stabiel en niet bestendig tegen negatieve schokken. Ondertussen wordt elke crisis gebruikt om verder te integreren. Is dat erg? Verdienen we nu per saldo aan de euro en betaalt het zich allemaal terug, of niet? Dat lijkt vrijwel geen wetenschapper of econoom te willen becijferen, maar dr. Christiaan van der Kwaak schuwt de kwestie niet.

Dit is het eerste deel van de Zomerspelen, een zeskamp hersenatletiek namens de Jortcast – omdat het hoofd in deze warme dagen wel wat koele feiten kan gebruiken. Wetenschappers beantwoorden onder andere de grote vraag: wat is een waarheid waar vrijwel niemand het over met je eens is? In deze aflevering: dr. Christiaan van der Kwaak, macro-econoom verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen.

De besproken onderzoeken van dr. Van der Kwaak zijn te vinden op zijn website: https://sites.google.com/site/christiaanvanderkwaak/popular/eurozone-crisis?authuser=0

Ander onderzoek van dr. Van der Kwaak te vinden via: https://www.rug.nl/staff/c.g.f.van.der.kwaak/research?lang=nl

De Amerikaanse verkiezingsstrijd is in alle heftigheid losgebarsten. Vorige zaterdag nog werd Trump getroffen door een kogel. Deze week scanderen zijn aanhangers de naam van vicepresidentskandidaat Vance. Is hij, de hillbilly uit Ohio, degene die Trump in het schild zal hijsen? Welke problematiek zal de aankomend president voor de kiezen krijgen? En welke houdbaarheidsdatum mag redelijkerwijs gehanteerd worden bij de selectie van de leider van een natie? Deze week schuift aan; empirisch filosoof dr. Jelle van Baardewijk die vanuit zijn professie een licht laat schijnen op de overzeese politiek. Doctorsassistent Milou Brand sluit toepasselijk af met een gedicht dat Trump vaker aanhaalde: ‘The Snake’ van Oscar Brown jr. 

Volgens de voorspellingen stijgt onze zeespiegel aan het einde van deze eeuw met één meter.  Dr. Allert Bijleveld is gedragsecoloog en onderzoekt hoe dieren zich aanpassen, met name op de Waddenzee. Wat maakt de kanoet flexibeler dan de scholekster? Dr. Bijleveld legt het uit.

ASML wordt een geopolitieke speelbal: de VS wil dat 'onze' chipmachinefabrikant niet meer levert aan of onderhoud doet voor China. Hét moment, vindt empirisch filosoof dr. Jelle van Baardewijk, om pal voor ASML te staan. Het is namelijk niet zomaar een bedrijf – het is politiek goud. Dat en meer bespreekt hij in deze aflevering.

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co van 20 juli waar Jort Kelder belt met Europarlementariër Bart Groothuis(VVD) over de sancties tegen Rusland. Hij bespreekt de gevolgen van de globalisering voor het bedrijfsleven metdr. Jelle van Baardewijk. Onze jonge dr. Joeke Kuyvenhoven deed onderzoek bij kinderenen hoeveel last ze hebben van een verhuizing. En dr. Allert Bijleveldweet alles over de Waddenzee en de gevolgen van klimaatverandering op dit UNESCO-gebied. 

De seksuele driften van Neerlands knuffelmarokkaan resulteren in een strafeis van twee jaar, zo heeft u afgelopen vrijdag mogen vernemen. De schreeuw naar spelregels voor onder de lakens is oorverdovend. Hoe incorporeren we consent zonder afbreuk te doen aan de geiligheid in de slaapkamer? Welke vormen van flirten kunnen nog door de beugel? En welke extra verantwoordelijkheden draagt de BN’er? Seksuologe dr. Marieke Dewitte, verbonden aan Maastricht University, biedt soelaas en schijnt haar licht over wederzijds lichamelijk genot. Onmisbaar in dit gesprek is een analyse van het nieuws van de afgelopen week, geboden door hoogleraar Mediastudies prof. dr. Mark Deuze. Seks voor en seks na, zo dacht ook Doctorsassistent Milou Brand. Haar poëtische keus viel op een passage uit ‘Neem nooit een beste vriend’ van Erna Sassen.

Hoe houd je je liefdesleven spannend, zeker als je er dergelijke woorden aan verbindt? Seksuoloog dr. Marieke Dewitte weet raad, in een tijd waar monogamie uit is en open relaties in. Weinig lasten, veel lusten – een kwart van de jongeren spreekt het wel aan. Logisch, want seksueel verlangen in een relatie daalt vaak na verloop van tijd.

Ons beeld van oorlogen in Oekraïne en Gaza wordt behoorlijk bepaald door de lens die journalisten ons geven. Maar objectiviteit is onmogelijk, ook in tijden van oorlog. En terwijl bijna alle verslaggevers PTSS oplopen, ziet het thuisfront het toch ook als entertainment. Hoogleraar Mediastudies prof. dr. Mark Deuze is te gast en constateert: oorlogsverslaggeving is topsport - en je kunt het bijna niet goed doen.

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co van 13 juli met een belletje over Biden met senator drs. Koen Petersen, tevens Amerikanist.  We hebben het over oorlogsjournalistiek met prof. dr. Mark Deuze. Onze jonge dr. Max Velthoven deed onderzoek naar de aanpak van belastingontduiking op Europees niveau. En dr. Marieke Dewitte legt uit dat de laatste trend van een open relatie een blijvende is. 

Zijn vuurdoop als minister-president zit erop, en was hier en daar wat stijfjes en gespannen. Wat kan Schoof opsteken van grote namen op het wereldtoneel? Hoe krijgt hij de status van een Obama of Churchill? Politicoloog en directeur van het Hot Politics Lab dr. Gijs Schumacher graaft in zijn archief in een poging om antwoord te geven op deze kwesties. Aan zijn overzijde zit dr. Sabine Mengelberg. Als onderzoeker bij de Nederlandse Defensie Academie, weet zij als geen ander hoe men met stevig leiderschap in roerige tijden de kiezers om de vingers kan winden.

Is politiek weer hot, na het levendige debat afgelopen week en consternatie rond hoofddoekjes en omvolking? Of wil de kiezer dit spektakel helemaal niet? Met politicoloog dr. Gijs Schumacher verbonden aan de UvA en tevens directeur van het Hot Politics Lab. 

Deze week vindt de NAVO-top in Washington D.C. plaats waar dit bondgenootschap de eenheid aan de buitenwereld moet tonen. Er zal ook gesproken worden over een mogelijke uitbreiding. Is dat goed nieuws? Dr. Sabine Mengelberg, verbonden aan de Nederlandse Defensie Academie weet waar de (militaire) pijnpunten zitten tussen de 32 landen die aangesloten zitten bij de NAVO.

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co van zaterdag 6 juli waar we bellen met Kamerlid Ilana Rooderkerk (D66) over de BTW-verhoging op cultuur, dr Sabine Mengelberg over de NAVO-top. Onze jonge dr. Isabel Schuurmans heeft onderzoek gedaan naar stress en het effect op de hersenen en we reflecteren op het ietwat ordinaire debat van afgelopen week - welk effect heeft deze negativeit op de kiezer, met politicoloog dr. Gijs Schumacher.