Nauka To Lubię

Dlaczego Grenlandia stała się dziś tak łakomym kąskiem dla największych światowych potęg? Zanim odpowiemy na to pytanie – wyobraź sobie świat, w którym poziom oceanów podnosi się o 7,5 metra, a miliony ludzi tracą domy… Czy Grenlandia naprawdę może doprowadzić do takiego scenariusza? Odkryjmy, co stałoby się, gdyby cała grenlandzka pokrywa lodowa stopniała i jak długo to zajmie. Spoiler: to znacznie więcej niż tylko rosnąca temperatura! Dowiedz się, jaką rolę odgrywa pustynny piasek w topnieniu lodowców. Przygotuj się na podróż przez naukę, historię i geopolitykę. Kliknij i zobacz, dlaczego Grenlandia to dziś jedno z najważniejszych miejsc na planecie! Współpraca: Geolog, […]

Profesor Marek Kaczmarzyk, neurodyktyk i biolog z Uniwersytetu Śląskiego, obala powszechne mity na temat wieku i starzenia się. W tej rozmowie, która jest skrótem wywiadu z września 2024 roku, dowiesz się, dlaczego z ewolucyjnego punktu widzenia starość to zjawisko zupełnie nowe, a my się nie starzejemy, tylko „zużywamy”. Film ten jest zarazem ósmą częścią cyklu „Przewodnika po rozumie” Odkryj, w jaki sposób różni się funkcjonowanie mózgów młodych i dojrzałych osób. Czy młodzi zawsze podejmują lepsze decyzje? Kto powinien zarządzać światem? I dlaczego zaufanie społeczne jest kluczem do zachowania sprawności poznawczej na dłużej? Montaż: Aleksander Siekierzycki

Kiedy elektrownie atomowe zawitają do polski? Czy to nie będzie już przestarzała technologia? Zapraszamy na rozmowę z Maciejem Lipką. Projekt „Kopernik, Skłodowska-Curie i Czochralski byliby dumni”, którego celem jest popularyzacja nauki i roli Polaków w rozwoju: sztucznej inteligencji, technologii kosmicznych i energetyki, jest dofinansowany ze środków budżetu państwa w ramach programu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II” Ministra Edukacji i Nauki. Kwota dofinansowania: 483 000 zł, całkowita wartość 664 500 zł, umowa z dn. 20.07.2023

Czym tak naprawdę jest otyłość? Dlaczego mówimy dziś o niej jako o przewlekłej chorobie zapalnej, a nie tylko „problemie z wagą”? I co dzieje się w naszym organizmie, kiedy tkanka tłuszczowa przestaje być magazynem energii, a zaczyna być źródłem poważnych problemów zdrowotnych? W tym filmie: 🧠 Dowiesz się, co oznacza stan zapalny w otyłości 💊 Poznasz najnowsze metody leczenia – od zmiany stylu życia po farmakoterapię 🫀 Usłyszysz, jak otyłość wpływa na serce, wątrobę i cały układ odpornościowy Film powstał we współpracy z Novo Nordisk w ramach kampanii Porozmawiajmy szczerze o otyłości.#PSoO #SłuchajSerca #LeczOtyłość

#współpraca płatna Dlaczego niektórzy ludzie reagują bardzo silnie na użądlenie przez owady, a inni niemal wcale? Co znajduje się w jadzie i jak działa na nasz organizm? W tym odcinku odpowiadamy na pytania: Partnerem programu jest Allertec Foxill. To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania i tylko wtedy, gdy jest to konieczne. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą. Partnerem programu jest Allertec® Foxill Dowiedz się więcej o alergii na https://allertec.pl/ Pobierz bezpłatną aplikacją dla alergików Allertec® Effect iOS https://apple.co/43ybbFZ | Android https://bit.ly/485ShG

Czy wodór może zastąpić dotychczasowe źródła energii? Dlaczego jego rozwój idzie tak wolno? Porozmawiam o tym z prof Markiem Brzeżańskim. Projekt „Kopernik, Skłodowska-Curie i Czochralski byliby dumni”, którego celem jest popularyzacja nauki i roli Polaków w rozwoju: sztucznej inteligencji, technologii kosmicznych i energetyki, jest dofinansowany ze środków budżetu państwa w ramach programu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II” Ministra Edukacji i Nauki. Kwota dofinansowania: 483 000 zł, całkowita wartość 664 500 zł, umowa z dn. 20.07.2023

Przygotujcie się na emocjonującą podróż w kosmos! Lot Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) startuje już wkrótce. W tym podcaście zabieramy Was za kulisy startu statku Crew Dragon na rakiecie Falcon 9 ze słonecznej Florydy. Poznajcie fascynujące szczegóły: od badań lekarskich tuż przed startem, wejścia do kapsuły, uzbrojenie systemu ucieczkowego, aż po zielony płomień zapłonu! Odkryjcie także, jak wygląda pościg orbitalny za stacją, fascynująca podróż w nieważkości i precyzyjne dokowanie w specjalnych strefach bezpieczeństwa. Zrozumcie każdy etap tej niesamowitej misji! Współpraca: Krzysztof Kurdyła Montaż: Aleksander Siekierzycki Źródła: Odcinek powstał dzięki wsparciu Widzów: zrzutka.pl/NaukaToLubie

Górnictwo kosmiczne to dynamicznie rozwijająca się dziedzina, która w ciągu najbliższej dekady może przestać być domeną science fiction. Choć główne zastosowanie surowców pozyskanych w kosmosie będzie związane z budową i utrzymaniem infrastruktury poza Ziemią, potencjał Helu-3 jako paliwa fuzyjnego może w przyszłości stanowić unikalne połączenie między Ziemią a zasobami Księżyca. Polska, koncentrując się na geologicznej eksploracji kosmosu, ma szansę odegrać znaczącą rolę w początkowej fazie rozwoju tego nowego sektora przemysłu. Niemniej jednak, wiele wyzwań technologicznych, prawnych i ekonomicznych wciąż pozostaje do rozwiązania. Projekt „Kopernik, Skłodowska-Curie i Czochralski byliby dumni”, którego celem jest popularyzacja nauki i roli Polaków w rozwoju: sztucznej […]

Zmiany w korze przedczołowej, utrata połączeń synaptycznych, skoki emocjonalne, nieprzewidywalność i… kreatywność, która może zmieniać świat. W tym odcinku Tomasz Rożek rozmawia z prof. Markiem Kaczmarzykiem – biologiem i ekspertem od neurodydaktyki – o tym, co naprawdę dzieje się w głowie nastolatka. Dlaczego nagle „zmienia zdanie”? Skąd ryzykowne decyzje? Dlaczego nie widzi świata jak dorosły? I co z tym wszystkim ma wspólnego biologia?Zamiast mówić „to hormony”, posłuchaj, jak bardzo fascynująca – i złożona – jest neurobiologiczna podróż od dzieciństwa do dorosłości. 🎓 Dowiedz się:– Dlaczego mózg nastolatka traci aż 80% połączeń w korze przedczołowej– Czym jest „bunt mózgu” i czemu […]

Wielkie obietnice. Ambitne firmy. Platyna z asteroid i Hel-3 z Księżyca. A potem… cisza. Co poszło nie tak? I czy to oznacza koniec kosmicznych planów? W nowym dokumencie Fundacji Nauka. To Lubię, Tomasz Rożek zabiera nas w podróż po marzeniach, porażkach i realiach górnictwa poza Ziemią. Za wsparcie oraz udostępnienie lokalizacji do nagrań dziękujemy Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu. 👉 Co się stało z firmami, które obiecywały kosmiczne bogactwa?👉 Dlaczego dziś temat górnictwa kosmicznego jest o wiele cichszy?👉 Czy w ogóle mamy prawo wydobywać to, co nie należy do nikogo? Głos oddajemy ekspertom: naukowcom, inżynierom, prawnikom. Nie ma tu science […]

#współpraca płatna z Novo Nordisk w ramach kampanii edukacyjnej Otyłość to nie wybór – to przewlekła choroba, która wpływa na funkcjonowanie całego organizmu. W nowym odcinku rozmawiamy o tym, jak ją skutecznie leczyć i dlaczego trzeba działać, zanim pojawią się poważne powikłania. Gośćmi podcastu są prof. dr hab. n. med. Mariusz Wyleżoł – chirurg bariatryczny oraz Adrianna Sobol – psycholożka i ambasadorka kampanii „Porozmawiajmy szczerze o otyłości”. Dowiedz się: 🎧 Posłuchaj i zajrzyj na: www.ootylosci.pl #leczotyłość #słuchajserca #PorozmawiajmySzczerzeoOtyłości

Alergia potrafi nieźle dać się we znaki – ale czy wiesz, jak działa na poziomie molekularnym? I jak powstają leki, które pozwalają z nią wygrać? W tym odcinku dr Mariusz Gogól opowiada o: Zobacz, jak nauka zmienia życie alergików. 📍Partnerem programu jest Allertec® Effect. 🧫Dowiedz się więcej o alergii na https://allertec.pl/ 📱Pobierz bezpłatną aplikacją dla alergików Allertec® Effect iOS | Android To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania i tylko wtedy, gdy jest to konieczne. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.” #AllertecEffect #alergia #histamina #nauka #biochemia #zdrowie #allertec #bilastyna #naukatoLubię #współpraca […]

#płatna współpraca 🎙️ Recykling elektrośmieci? Nauka to lubi! Czym są elektrośmieci, jak wygląda ich profesjonalny recykling i dlaczego nie powinniśmy trzymać zużytych sprzętów w domach? W tym odcinku zabieram Was do zakładu przetwarzania elektrośmieci i krok po kroku pokazuję, jak odzyskujemy cenne surowce. Dla planety. I dla nas wszystkich. 🎧 Posłuchajcie i dowiedzcie się, czym jest urban mining i dlaczego recykling to inwestycja w przyszłość. 🎥 Podcast powstał we współpracy z ElektroEko i Bosch.

Jak to możliwe, że jedyny reaktor jądrowy w Polsce — MARIA — został wyłączony, bo… nie przedłużono mu licencji? To nie żart. W czasach, gdy Polska planuje budowę własnej elektrowni jądrowej, nasz strategiczny reaktor badawczy, który produkuje leki ratujące życie dla 100 tysięcy ludzi tygodniowo, po prostu… przestał działać. W tym odcinku: 🔸 Tłumaczę, czym jest reaktor MARIA i dlaczego jest tak ważny. 🔸 Pokazuję, jak niedopilnowanie formalności może doprowadzić do międzynarodowego wstydu. 🔸 Pytam: czy „jakoś to będzie” to nasze narodowe motto również w kwestii energii jądrowej i zdrowia publicznego? Reaktor MARIA stoi od 1 kwietnia 2025. A w […]

Rysowanie to coś więcej niż tylko dziecięca zabawa czy „niepotrzebny” przedmiot w szkole! Odkryj niezwykły wpływ, jaki ma na rozwój mózgu, zdolności poznawcze i emocjonalne, zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Dowiedz się, jak proste kreślenie linii, naturalne dla nas od najdawniejszych czasów, aktywuje obie półkule mózgu, rozwija myślenie matematyczne i przestrzenne (perspektywa, proporcje!), a nawet poprawia pamięć i umiejętność rozwiązywania problemów – co potwierdzają badania. Poznaj terapeutyczną moc sztuki – arteterapię – i zobacz, jak rysowanie pomaga w bezpiecznym wyrażaniu emocji i redukcji stresu. To także cenne narzędzie komunikacji, zwłaszcza dla dzieci, które mają trudność z werbalnym wyrażeniem uczuć. […]

Misje kosmiczne to coś więcej niż nauka! Choć astronauci mają mnóstwo pracy na orbicie, jednym z kluczowych celów, zwłaszcza krótkich lotów, jest inspiracja! Astronauci tacy jak Tim Peake czy Chris Hadfield zgodnie podkreślają, że miarą sukcesu ich misji jest liczba zainspirowanych młodych ludzi! Badania potwierdzają ogromny wpływ – po ich misjach drastycznie wzrosła liczba aplikacji na studia STEM (nauki ścisłe, technologia, inżynieria, matematyka), a także na kierunki takie jak medycyna, biologia, a nawet prawo czy filozofia związane z kosmosem. Niestety, misja Sławosza Uznańskiego odbywa się bez szerokiego przygotowania edukacyjnego dla dzieci i młodzieży w Polsce. Mimo prób przekonania decydentów do […]

Oto historia Królowej Hipotez, Świętego Graala matematyki – Hipotezy Riemanna! Dotyczy fundamentu naszej nauki – liczb pierwszych – i pozostaje nieudowodniona od ponad 160 lat. Choć próbowało to zrobić wielu matematycznych geniuszy, wciąż czeka na swojego pogromcę, kusząc wizją nieśmiertelnej sławy i milionem dolarów nagrody ufundowanej przez Clay Mathematics Institute. Ale ta nagroda ma swoją cenę. W naszym filmie poznasz dramatyczne losy matematyków, którzy poświęcili jej życie. Zobaczysz, jak próba dowodu zniszczyła karierę genialnego Johna Nasha, znanego z filmu „Piękny umysł”, doprowadzając do załamania jego umysłu. Dowiesz się o obsesji i upadku Louisa de Brangesa, który bezskutecznie próbował udowodnić hipotezę […]

Zapraszamy na kolejną rozmowę z Profesorem Markiem Kaczmarzykiem z Uniwersytetu Śląskiego i Tomaszem Rożkiem o mózgach osób dorosłych! Kiedy nastolatek staje się dorosły? Czy jest jedna konkretna granica, czy rozwój mózgu to niekończące się kontynuum? W tym odcinku dowiesz się: Dyskutujemy również o tym, czy obecny system edukacji jest dostosowany do naturalnych etapów rozwoju mózgu młodych ludzi. Dowiedz się, jak działa i czego potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania dorosły mózg, który najlepiej „ogarnia” życie między 20 a 25 rokiem życia i kiedy naprawdę warto zacząć planować przyszłość. Zapraszamy do oglądania! Odcinek powstał dzięki wsparciu Widzów: zrzutka.pl/NaukaToLubie

Czy znaleźliśmy życie poza Ziemią? Ostatnie doniesienia o planecie K2-18b zelektryzowały media, ale czy fakty naukowe są równie jednoznaczne? W najnowszej rozmowie Tomasz Rożek i Krzysztof Kurdyła zagłębiają się w szczegóły odkrycia biomarkerów w atmosferze K2-18b – planety typu 'hycean’ oddalonej o około 120 lat świetlnych. Dowiecie się, dlaczego wykrycie cząsteczki takiej jak siarczek dimetylu to dopiero poszlaka i jak daleko jesteśmy od potwierdzenia życia na tak odległym świecie. Rozmawiamy o wyzwaniach związanych z badaniem tak odległych światów za pomocą teleskopów jak JWST oraz o tym, dlaczego nawet na bliższej Wenus czy księżycach Jowisza i Saturna, które są uważane za […]

Czy wiesz, że Twój mózg zmienia się za każdym razem, kiedy się uczysz? Nasza kultura, dziedzictwo i technologia, są wytworami przekazywanej sobie przez tysiące lat wiedzy. Przez ten czas, nasz mózg przeszedł niesamowite adaptacje i zmiany funkcjonalne. Jednym z kluczowych elementów jest tutaj proces uczenia się. Jak uczy się mózg? Jakie fascynujące procesy za tym stoją? I, najważniejsze, jak wykorzystać tę wiedzę w praktyce?  W finałowym odcinku naszej serii o naukowych hackach na skuteczną naukę zaglądamy w głąb neurobiologii uczenia się: jak tworzą się nowe połączenia w mózgu, dlaczego sen jest kluczowy dla pamięci i co sprawia, że umiejętności wchodzą […]

Czy wierzysz, że najlepszym sposobem na naukę jest… popełnianie błędów? W świecie dążącym do perfekcjonizmu, wydaje się to niemożliwe. Ale co jeśli wyniki badań mówią coś innego? Odkryj zaskakujące zjawisko znane jako efekt hiperkorekcji. Okazuje się, że kiedy jesteś bardzo pewien błędnej odpowiedzi i usłyszysz poprawkę, prawdopodobnie zapamiętasz tę poprawną znacznie lepiej!. To dowód, że korygująca informacja zwrotna może być świetną okazją do uczenia się. Dlatego warto pozwolić sobie na błędy. Chociaż przyznanie się do nich jest trudne i może zagrażać naszej samoocenie, bo porażka to doświadczenie zagrażające, to właśnie analiza popełnionych błędów jest kluczem do prawdziwego postępu i rozwoju. […]

Czy szczęście to tylko odpoczynek i spokój? Mihaly Csikszentmihalyi ma inną teorię! Odkryj stan intensywnego zaangażowania, w którym jesteś „napięty niemal do granic możliwości”, a jednocześnie czujesz satysfakcję z samego działania. Dowiedz się, dlaczego flow to nie bierny relaks, a świadomy wysiłek prowadzący do najlepszych momentów w życiu. Zobacz, jak znaleźć ten stan nawet w codziennych obowiązkach i wykorzystać go jako receptę na skuteczne uczenie się. Źródła: Odcinek powstał dzięki wsparciu Widzów: zrzutka.pl/NaukaToLubie

Szukasz sposobów na lepszą naukę? Podpatrz, jak uczą się inni na świecie! W tym odcinku zanurzymy się w fascynujące metody edukacji z różnych kultur. Odkryj starożytną grecką metodę loci, zwaną pałacem pamięci, która pomaga zapamiętywać informacje, powiązując je z miejscami. Dowiedz się o starożytnych Chinach, gdzie edukacja bazowała na konfucjanizmie i powtarzaniu na głos. Przeniesiemy się też do czasów współczesnych! Zobacz, jak radykalnie różni się podejście do błędów uczniów w Japonii i USA. Porównamy też intensywny system edukacji w Korei Południowej, znanej z rygorystyczności i hagwonów (dodatkowych zajęć), z bezstresową Finlandią, gdzie zmniejszony jest nacisk na egzaminy, a płatne korepetycje […]

Czy czujesz, że w dzisiejszym świecie Twoja uwaga stała się towarem deficytowym? Trudno Ci skupić się na jednej czynności, a multitasking, z którego możesz być dumny, w rzeczywistości prowadzi do większej liczby błędów i spadku efektywności? Odkryj, dlaczego nasza uwaga jest jak złoto, a ciągłe gonienie za szybkimi „zastrzykami dopaminy” może osłabiać zdolność odczuwania długotrwałej satysfakcji związanej z serotoniną. W tym filmie dowiesz się, jak współczesny świat zmienia naszą uwagę i poznasz praktyczne techniki (jak Pomodoro czy 90/30), które pomogą Ci odzyskać koncentrację.

Czy pamięć to jedna „przechowalnia” w mózgu, czy może jest porozrzucana? Dlaczego zapominamy co robiliśmy przed chwilą, ale pamiętamy melodie sprzed lat? W tym odcinku cyklu „Jak się skutecznie uczyć” zanurzamy się w fascynujący świat pamięci, odpowiadając na te i wiele innych pytań! Dowiesz się, że pamięć to złożone zjawisko, obejmujące różne typy, takie jak pamięć sensoryczna, krótkotrwała, długotrwała (deklaratywna, niejawna, proceduralna) i robocza. Zobaczysz, jak są zlokalizowane w różnych obszarach mózgu i dlaczego uszkodzenie jednej nie musi wpływać na pozostałe. Poruszymy też temat wpływu emocji na zapamiętywanie – jak mogą pomagać, ale też szkodzić. Ale co najważniejsze, pokażemy, jak […]

Świadomy dobór metod, dostosowanych do specyfiki danego przedmiotu – to podstawa skutecznej nauki. Zrozumienie, jak nasz mózg przetwarza różne typy informacji, oraz stosowanie odpowiednich strategii, takich jak nauka przyczynowo-skutkowa w naukach humanistycznych, ćwiczenie na przykładach (często metodą przeplataną) w naukach ścisłych, czy pogłębiona lektura w nauce języków, może znacząco poprawić efektywność uczenia się. W tej serii odcinków będziemy zgłębiać „jak skutecznie się uczyć” aby osiągnąć pożądane rezultaty. Posłuchaj aby znaleźć najlepszą metodę dla siebie i skutecznie zbudować warsztat do nauki. Źródła:

#płatna współpraca Czy opona może być fascynująca? Może — zwłaszcza jeśli opowiada o niej Tomasz Rożek. W tym odcinku poznasz historię i konstrukcję opon od A do Z: od naturalnego kauczuku po symulacje komputerowe i materiały kompozytowe. A także dowiesz się, jak za pomocą… opony możesz posadzić drzewo! Partnerem odcinka jest Oponeo.pl — lider w sprzedaży opon online. Kupując komplet opon z usługą montażu i oddając zużyte ogumienie w serwisie oznaczonym logo #KręciNasRecykling (do 22 kwietnia), Oponeo.pl posadzi drzewo za każdy komplet. 🌱 Więcej o akcji: https://www.oponeo.pl/kreci-nas-recykling/ntl

12 kwietnia 1961 roku. Dzień, który zapisał się w historii ludzkości – oto pierwszy człowiek w dociera do kosmosu. Wbrew propagandowym obrazom, życie Gagarina było pełne wyzwań, od historycznego lotu Wostoka 1, który uczynił go światową ikoną, po jego rolę w politycznych rozgrywkach ZSRR i rywalizacji z USA. Zobacz, jak symbol ZSRR zmagał się z ograniczeniami i trudnościami po swoim powrocie. Czy jego tragiczna śmierć w katastrofie lotniczej była jedynie wypadkiem? Posłuchaj o kulisach życia Jurija Gagarina – od syna stolarza do postaci, która na zawsze zmieniła spojrzenie na kosmos. Dowiedz się więcej o jego awarii podczas lotu, problemach po […]

Górnictwo kosmiczne to dynamicznie rozwijająca się dziedzina, która w ciągu najbliższej dekady może przestać być domeną science fiction. Choć główne zastosowanie surowców pozyskanych w kosmosie będzie związane z budową i utrzymaniem infrastruktury poza Ziemią, potencjał Helu-3 jako paliwa fuzyjnego może w przyszłości stanowić unikalne połączenie między Ziemią a zasobami Księżyca. Polska, koncentrując się na geologicznej eksploracji kosmosu, ma szansę odegrać znaczącą rolę w początkowej fazie rozwoju tego nowego sektora przemysłu. Niemniej jednak, wiele wyzwań technologicznych, prawnych i ekonomicznych wciąż pozostaje do rozwiązania. Projekt „Kopernik, Skłodowska-Curie i Czochralski byliby dumni”, którego celem jest popularyzacja nauki i roli Polaków w rozwoju: sztucznej […]

Czy e-papierosy szkodzą tylko osobom, które je używają? A może aerozol z e-papierosów wpływa także na osoby w ich otoczeniu? W tym odcinku Tomasz Rożek analizuje wyniki najnowszych badań naukowych, by odpowiedzieć na pytanie: czy bierne wapowanie jest szkodliwe dla zdrowia? Co znajdziesz w odcinku:– Co naprawdę znajduje się w aerozolu z e-papierosów– Jakie są poziomy nikotyny, pyłów PM2.5, metali ciężkich i innych związków– Jakie są różnice między tradycyjnym dymem a „parą” z e-papierosów– Czy kobiety w ciąży i dzieci są szczególnie narażone– Dlaczego temat biernego wapowania jest wciąż słabo zbadany Zaskakujące dane, ważne wnioski i duża dawka nauki o […]

W naszej kolejnej rozmowie z cyklu profesor Marek Kaczmarzyk przedstawia neurobiologiczne spojrzenie na system edukacji, wskazując na liczne obszary, w których obecny model nie jest optymalny dla naturalnych skłonności i funkcjonowania mózgu dziecka. Posłuchajcie jakie jest m.in. znaczenie ruchu w procesach poznawczych, negatywny wpływ sztywnych norm i nadmiernego stresu, a także złożoność kwestii związanych z wprowadzaniem technologii. Kluczowa rola rodziców i pewne modyfikacje w szkole mogłyby pomóc dzieciakom rozwinąć pełen potencjał ich młodego mózgu. * Odcinek powstał dzięki wsparciu Widzów: zrzutka.pl/NaukaToLubie

Zastanawiasz się, czy AI musi być takie drogie? Politycy obiecują miliardy na rozwój tej technologii, a tymczasem pojawił się chiński model DeepSeek R1, który według twórców kosztował tylko kilka milionów dolarów, w przeciwieństwie do o wiele droższych modeli OpenAI czy Google. W tym filmie wyjaśniam, na co idą ogromne pieniądze w AI. Trenowanie modeli na gigantycznych zbiorach danych, wymagające drogiego sprzętu i energii, jest kluczowym kosztem. Pozyskiwanie i przetwarzanie danych, jak również trening na bilionach tokenów, generują duże wydatki. Utrzymanie serwerowni i zatrudnienie specjalistów to kolejne istotne koszty. Niby algorytmy stają się efektywniejsze, ale zapotrzebowanie na zaawansowaną AI stale rośnie. […]

Czy pornografia może uzależniać tak jak narkotyki lub hazard? W tym odcinku Tomasz Rożek rozmawia z prof. Mateuszem Golą – psychologiem i neurokognitywistą – o tym, kiedy pornografia przestaje być niewinną rozrywką, a staje się źródłem problemów emocjonalnych, psychicznych i społecznych. 💬 Poruszamy m.in.: To rozmowa o psychologii, neurobiologii i wyzwaniach współczesnego świata. 📘 Książka prof. Goli „Gdy porno przestaje być sexy” dostępna w sklepie Nauka.To Lubię:https://naukatolubie.store/gdy-porno-przestaje-byc-sexy

Czy zastanawiałeś się kiedyś, czy Polska ma dostęp do metali ziem rzadkich, surowców absolutnie niezbędnych w dzisiejszym świecie? Ostatnie wydarzenia na Ukrainie wywołały wiele dyskusji na ten temat, często błędnie sugerując bogactwo tego kraju w te pierwiastki. Ale jak sytuacja wygląda w Polsce? W tym filmie sprawdzam jakie są rzeczywiste zasoby metali ziem rzadkich w Polsce. I choć oficjalne szacunki na rok 2024 mówią o około pół tysiąca ton, to w świetle prawa geologicznego i górniczego nie możemy mówić o złożach w sensie ekonomicznie opłacalnym. Co się za tym kryje i czy może się to zmienić? Źródła informacji:Bagiński, B. (2022). […]

Hype, zagrożenie, manipulacja – czym jest tzw. „sztuczna inteligencja” – o tym rozmawiam z profesorem Piotrem Durką. Czy nasze rozleniwienie pogorszy sytuację? Poruszamy tematy ostrożności, edukacji i konsekwencji uproszczenia pracy z algorytmami. Posłuchaj niezwykle ciekawej rozmowy o obecnej definicji AI i różnicy, która z tego wynika. https://www.money.pl/gospodarka/kolej… Projekt „Kopernik, Skłodowska-Curie i Czochralski byliby dumni”, którego celem jest popularyzacja nauki i roli Polaków w rozwoju: sztucznej inteligencji, technologii kosmicznych i energetyki, jest dofinansowany ze środków budżetu państwa w ramach programu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II” Ministra Edukacji i Nauki. Kwota dofinansowania: 483 000 zł, całkowita wartość 664 500 zł, umowa z dn. […]

Projekt „Kopernik, Skłodowska-Curie i Czochralski byliby dumni”, którego celem jest popularyzacja nauki i roli Polaków w rozwoju: sztucznej inteligencji, technologii kosmicznych i energetyki, jest dofinansowany ze środków budżetu państwa w ramach programu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II” Ministra Edukacji i Nauki. Kwota dofinansowania: 483 000 zł, całkowita wartość 664 500 zł, umowa z dn. 20.07.2023

Projekt „Kopernik, Skłodowska-Curie i Czochralski byliby dumni”, którego celem jest popularyzacja nauki i roli Polaków w rozwoju: sztucznej inteligencji, technologii kosmicznych i energetyki, jest dofinansowany ze środków budżetu państwa w ramach programu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II” Ministra Edukacji i Nauki. Kwota dofinansowania: 483 000 zł, całkowita wartość 664 500 zł, umowa z dn. 20.07.2023

Czy nasze społeczeństwo kształtowane przez ostatnie dziesięciolecia nowymi technologiami jest gotowe na kolejny skok w rozwoju? Z dr Adą Florentyną Pawlak, antropolożką z Uniwersytetu SWPS, rozmawiam na temat zmian, jakie dokonały się w naszym społeczeństwie, roli technologii w naszym życiu i przyszłości jaka nas czeka w epoce Sztucznej Inteligencji. Już teraz zauważamy zmiany w naszych mózgach jakie dokonują nasze przyzwyczajenia i ułatwienia wynikające z technologii. Co będzie dalej z nami jako gatunkiem? Projekt „Kopernik, Skłodowska-Curie i Czochralski byliby dumni”, którego celem jest popularyzacja nauki i roli Polaków w rozwoju: sztucznej inteligencji, technologii kosmicznych i energetyki, jest dofinansowany ze środków budżetu […]

Komputer stworzony jest do przetwarzania informacji, a my jako ludzie możemy umiejętnie go zaprogramować. Czy komputer może zrobić wszystko? A może już zrobił, bo okazuje się, że termin Sztuczna Inteligencja (AI) jest terminem dosyć… starym, o czym opowiada w tym materiale profesor Jarosław Arabas. Projekt „Kopernik, Skłodowska-Curie i Czochralski byliby dumni”, którego celem jest popularyzacja nauki i roli Polaków w rozwoju: sztucznej inteligencji, technologii kosmicznych i energetyki, jest dofinansowany ze środków budżetu państwa w ramach programu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II” Ministra Edukacji i Nauki. Kwota dofinansowania: 483 000 zł, całkowita wartość 664 500 zł, umowa z dn. 20.07.2023

Czy można połączyć miłość do nauki z żeglowaniem po Morzu Bałtyckim? W tym odcinku zabieram Was na wyjątkową ekspedycję naukową „GeoBaltic Adventure – Sailing Through Time”, która odbyła się w sierpniu 2024 roku. Naszym celem było zbadanie geologicznych śladów historii Ziemi zapisanych w klifach, skałach i osadach wybrzeży — od prekambru, przez epokę lodowcową, aż po granicę mezozoiku i kenozoiku. W trakcie wyprawy odwiedziliśmy m.in.: To opowieść o wspólnej pracy naukowców, studentów i popularyzatorów nauki. O badaniach terenowych, pasji i przygodzie. I o tym, że nauka najlepiej smakuje… w praktyce. 🎙️ Partnerem naukowej wyprawy było Studenckie Koło Naukowe Geologów UWr.🧭 […]

#płatna współpraca To choroby, o których powinien wiedzieć każdy z nas. Co to są nowotwory układu krwiotwórczego i chłonnego? Jakie są ich objawy? Kiedy przeszczep komórek macierzystych staje się jedyną szansą na wyleczenie? W nowym odcinku zrealizowanym we współpracy z Fundacją DKMS wyjaśniamy nie tylko, jak działa organizm, kiedy choruje na nowotwór krwi, ale też… jak każdy z nas może pomóc. W tym odcinku Tomasz Rożek tłumaczy, czym są nowotwory krwi, a ekspert Fundacji DKMS, dr Grzegorz Hensler, wyjaśnia, jak działa przeszczepienie krwiotwórczych komórek i jak zostać potencjalnym Dawcą. Zarejestruj się w bazie potencjalnych Dawców szpiku Fundacji DKMS. To nic […]

#płatna współpracaTechnologie przyszłości w energetyce. Jak zmieni się Warszawa?Energetyka przyszłości to wyzwanie, które wymaga modernizacji i inwestycji w nowe technologie. Czy Warszawa może stać się wzorem transformacji energetycznej? W najnowszym odcinku Nauka. To Lubię sprawdzamy: ✅ Jakie inwestycje czekają warszawskie elektrociepłownie? ✅ Czy gaz ziemny to paliwo przejściowe przed energetyką jądrową? ✅ Jak pompy ciepła mogą ogrzewać domy ciepłem odzyskanym ze ścieków? ✅ Czy największy w Polsce akumulator ciepła może zmniejszyć zużycie paliw kopalnych? ✅ Kiedy doczekamy się elektrowni jądrowej? Materiał powstał we współpracy z ORLEN Termika.

Najbliższy nam układ gwiezdny – Alfa Centauri – znajduje się „zaledwie” 4,37 roku świetlnego od Ziemi. Ale jak daleko to tak naprawdę jest? Gdybyśmy chcieli się tam dostać dzisiejszymi technologiami, podróż trwałaby dziesiątki tysięcy lat. Czy jest szansa na dotarcie tam szybciej? W najnowszym odcinku serii „Kieruj się do Gwiazd”, Jarosław Juszkiewicz sprawdza, jakie napędy przyszłości mogą pozwolić nam eksplorować inne układy gwiezdne. Czy napęd jądrowy może zrewolucjonizować podróże kosmiczne? A może rozwiązaniem są kosmiczne żaglowce napędzane światłem? 🔹 Jak szybko musielibyśmy lecieć, by dotrzeć do Alfa Centauri w rozsądnym czasie?🔹 Czym różnią się napędy jądrowe od chemicznych?🔹 Jak działają […]

Głośne nagłówki ostrzegają przed fentanylem, ale czy to rzeczywiście największe zagrożenie w Polsce? Dane pokazują coś innego – to nie fentanyl, ale inne substancje, znane od lat, są najbardziej powszechne i niebezpieczne. 💊 Co znajdziesz w tym odcinku? ✅ Które narkotyki są najczęściej zażywane w Polsce? ✅ Dlaczego stymulanty, takie jak mefedron i amfetamina, stanowią tak duże zagrożenie? ✅ Jak wygląda skala problemu – kto i dlaczego najczęściej sięga po substancje psychoaktywne? ✅ Co z lekami psychotropowymi? Czy łatwy dostęp do nich to nowa „pułapka” uzależnień? ✅ Jakie wnioski płyną z raportów i analiz ekspertów? 📊 W odcinku powołuję się […]

Czy życie na wsi rzeczywiście jest zdrowsze niż w mieście? Sielska wizja czystego powietrza, świeżej żywności i mniejszego stresu kontra nowoczesna opieka medyczna, aktywność i styl życia mieszkańców miast. W tym odcinku Mariusz Gogól z serii „Biologicznie rzecz biorąc” sprawdza fakty i obala mity!✅ Czy powietrze na wsi jest rzeczywiście lepsze niż w mieście?✅ Jak dieta i aktywność fizyczna wpływają na zdrowie mieszkańców różnych środowisk?✅ Jakie choroby częściej dotykają mieszkańców miast, a jakie mieszkańców wsi?✅ Kto żyje dłużej i dlaczego? Sięgamy po dane, badania naukowe i statystyki, by znaleźć odpowiedź na to pytanie! Posłuchaj i sprawdź, czy Twoje wyobrażenia o […]

Mózg ludzki to najbardziej skomplikowana struktura w znanym nam Wszechświecie. Jego rozwój zaczyna się jeszcze w łonie matki, ale czy na pewno kończy się w momencie narodzin? Czy ludzkie dzieci przychodzą na świat „za wcześnie” w porównaniu do innych gatunków? W najnowszym odcinku Przewodnika po Rozumie Tomasz Rożek rozmawia z prof. Markiem Kaczmarzykiem o tym, jak kształtuje się mózg w pierwszych latach życia i jakie czynniki mają na niego największy wpływ. 🔎 W odcinku usłyszysz:✅ Czy nasz mózg jest gotowy do funkcjonowania już przy urodzeniu?✅ Jakie procesy zachodzą w pierwszych miesiącach i latach życia?✅ Dlaczego pierwsze doświadczenia, kontakt z rodzicami […]

📢 Film powstał we współpracy z ORLEN Termika. Warszawa to ogromne miasto, w którym codziennie miliony ludzi korzystają z energii elektrycznej i ciepła. Ale czy zastanawialiście się kiedyś, skąd pochodzi ciepło w Waszych kaloryferach? Jak wygląda nowoczesna elektrociepłownia i czym różni się od tej sprzed kilku dekad? W najnowszym odcinku Nauka. To Lubię zaglądamy do warszawskich elektrociepłowni i sprawdzamy, jak zmieniała się ich technologia. Obejrzyj cały film, a jeśli wolisz – możesz również posłuchać odcinka w formie podcastu, który znajdziesz poniżej. Przez ostatnie dekady warszawska energetyka przeszła ogromną transformację. Dziś elektrociepłownie nie działają już tylko na węglu, ale korzystają z […]

W ostatnich tygodniach temat ukraińskich złóż surowców mineralnych wywołał spore zamieszanie. Czy Ukraina rzeczywiście jest surowcowym gigantem? Czy umowa z USA to tylko gospodarcza transakcja, czy element globalnej gry politycznej? W tym odcinku Nauka. To Lubię przyglądamy się zasobom minerałów na Ukrainie, ich znaczeniu dla światowej gospodarki i kontrowersjom wokół umowy między Ukrainą a Stanami Zjednoczonymi. 📌 O czym usłyszysz w tym odcinku? 🔎 Co kryje ukraińska ziemia?✅ 15% światowych zasobów żelaza – fundament przemysłu.✅ Najbogatsze w Europie złoża tytanu – kluczowe dla lotnictwa i medycyny.✅ Metale ziem rzadkich – około 5% światowych zasobów, ale dane są niepewne.✅ Lit, nikiel, […]

Jeszcze niedawno wydawało się, że krztusiec (koklusz) to choroba z przeszłości. Ale teraz liczba przypadków rośnie w zastraszającym tempie! Dlaczego? W nowym odcinku sprawdzimy: Posłuchaj i dowiedz się, jak działa krztusiec i co zrobić, by się zabezpieczyć! Zostaw komentarz: Czy słyszałeś/aś o powrocie krztuśca? Jakie masz doświadczenia z tą chorobą? Subskrybuj kanał, aby nie przegapić kolejnych odcinków! #Krztusiec #Koklusz #Zdrowie #Szczepienia #Medycyna #NaukaToLubię #Epidemia

Donald Trump obiecał Amerykanom, że zatkną flagę na Marsie – ale czy to w ogóle możliwe? Czy to tylko polityczna zagrywka, czy realny plan kosmicznej ekspansji? W trzecim odcinku serii Kieruj się do gwiazd, Jarosław Juszkiewicz sprawdza, czy ludzkość jest gotowa na lot na Czerwoną Planetę i jakie wyzwania trzeba pokonać, zanim astronauci postawią tam stopę. Trump mówi: „Będziemy realizować swoje przeznaczenie wśród gwiazd”, ale czy to nie zbyt optymistyczne? A może Stany Zjednoczone chcą wyprzedzić Chiny w kosmicznym wyścigu? Posłuchaj i sprawdź, czy lot na Marsa to przyszłość, czy tylko wielkie marzenie! Co myślisz? Czy zobaczymy ludzi na Marsie […]

W Polsce rośnie popularność diet wegańskich. W tym odcinku analizujemy sytuację i zalecenia dotyczące udziału w nich naszego najmłodszego pokolenia. Czy ta moda może być niezdrowa? Badamy korzyści i ryzyka z tym związane i zwracamy uwagę na trudność zbilansowania odpowiedniej diety. Posłuchaj jeśli myślisz, że dieta wegańska to same zalety. Źródła: Odcinek powstał dzięki wsparciu Widzów: zrzutka.pl/NaukaToLubie

Energia elektryczna i ciepło to coś, bez czego nie wyobrażamy sobie życia. Ale jak wyglądała droga od pierwszych lamp łukowych w XIX wieku do nowoczesnych elektrociepłowni, które dziś zasilają Warszawę? W nowym odcinku opowiadam o początkach polskiej energetyki – od Edisona i Tesli, przez budowę pierwszych elektrowni, aż po gigantyczny system ciepłowniczy, który dzisiaj zasila miasto. Dzięki wsparciu ORLEN Termika możemy przybliżyć Wam tę fascynującą historię! #płatnawspółpraca

W trzecim odcinku naszych rozmów wraz z Profesorem Markiem Kaczmarzykiem omawiamy rozwój mózgu w okresie prenatalnym. Ewolucja układu nerwowego rozpoczyna się bardzo wcześnie i przebiega skokowo, a na jego kształt wpływają zarówno genetyczne predyspozycje, jak i środowisko wewnętrzne oraz zewnętrzne. Pierwsze wyspecjalizowane komórki tworzą układ nerwowy, a neurony migrują, tworząc połączenia synaptyczne i usprawniają przesył informacji. Posłuchaj fascynującej rozmowy o tym co słyszymy i czujemy jeszcze przed naszymi narodzinami.

ADHD u dorosłych – w nowym odcinku „Biologicznie rzecz biorąc” rozprawiamy się z mitami na temat jego rozpoznania i przebiegu. Opowiem o typowych objawach u dorosłych, różniących się od objawów dziecięcych, a także o podłożu genetycznym i czynnikach środowiskowych wpływających na jego rozwój. Posłuchaj aby dowiedzieć się więcej o psychoedukacji i farmakologii jako sposobie radzenia sobie z tym stanem. Odcinek powstał dzięki wsparciu Widzów: zrzutka.pl/NaukaToLubie

PASIFIC to program stypendialny Polskiej Akademii Nauk, dzięki któremu 50 naukowców dowolnej narodowości ma szansę na rozwój. W ramach programu przyznawane są finansowania na staże podoktorskie, podczas których zapewnione są odpowiednie warunki do realizacji projektów badawczych. Stypendystom zapewniana jest również oferta szkoleniowa i mentoring.  Więcej o samym programie dowiecie się z podcastu, w którym dr Tomasz Rożek mógł poznać więcej szczegółów od gości zaangażowanych w tworzenie programu, oraz biorących w nim udział.  Projekt współfinansowany ze środków przeznaczonych na program finansowania badań naukowych i innowacji UE „Horyzont 2020” na podstawie umowy Nr 847639 o dofinansowanie działań „Marie Skłodowska-Curie” oraz ze środków Ministerstwa […]

W najnowszym odcinku naszego podcastu przenosimy Was do fascynującego świata nowoczesnych technologii, które już dziś zmieniają oblicze miejskich przestrzeni. Razem z Siemens Polska odwiedzamy biurowiec P180 – miejsce, w którym zaawansowane systemy AI zarządzają zużyciem energii, klimatem i oświetleniem w sposób zintegrowany i inteligentny. Dzięki innowacjom takim jak odzyskiwanie energii z hamujących wind czy adaptacyjne sterowanie klimatem, P180 wyznacza kierunek dla przyszłości miejskich budynków. Dowiecie się, jak technologia może wspierać zrównoważony rozwój i dlaczego nowoczesne wieżowce zaczynają działać jak „żywe organizmy.” 🎧 Odsłuchajcie nasz najnowszy odcinek, by poznać szczegóły tej wyjątkowej współpracy oraz techniczne smaczki z wnętrza P180!

Jest cały czas w tle i ma ogromne znaczenie dla naszego zdrowia. O hałasie, który nieustannie atakuje nasze uszy rozmawiam z prof. dr hab. Anną Preis z Katedry Akustyki, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Czy Sztuczna Inteligencja przyniesie upragnioną przez wolność od pracy i będziemy mogli skupić się na swoim własnym rozwoju, tworzeniu, sztuce i relacjach. Posłuchaj co mówi o tym m.in. Raymond Kurzweil, futurolog.

Czy zmiany w społeczeństwie wywołane przez rozmaite nowe technologie wpłyną na nasz rozwój? Czy społeczeństwo ugina się pod naciskiem Sztucznej Inteligencji? W rozmowie z dr Adą Florentyną Pawlak szukamy odpowiedzi na nurtujące nas pytania. Projekt „Kopernik, Skłodowska-Curie i Czochralski byliby dumni”, którego celem jest popularyzacja nauki i roli Polaków w rozwoju: sztucznej inteligencji, technologii kosmicznych i energetyki, jest dofinansowany ze środków budżetu państwa w ramach programu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II” Ministra Edukacji i Nauki. Kwota dofinansowania: 483 000 zł, całkowita wartość 664 500 zł, umowa z dn. 20.07.2023

Ksenoboty – są połączeniem biologii, robotyki i sztucznej inteligencji. Ich innowacyjność polega na konstrukcji: łączą biologiczne tkanki z zaawansowanym oprogramowaniem. Ich nazwa pochodzi od afrykańskiej żaby szponiastej, bo to właśnie z jej organizmu pochodzą komórki używane do budowy ksenobotów.  Zagadnienie życia po śmierci fascynuje nas w kontekście życia ludzi od lat, a w przypadku ksenobotów jest tym bardziej ciekawe! Zdajemy sobie jednak sprawę, że niewiele osób wie o ich istnieniu… Z badań nad ksenorobotami wynika, że komórki po śmierci organizmu mogą przyjmować zupełnie inne funkcje niż te, które miały “za życia”. Mogą też w inny sposób się organizować. Organizowanie się i funkcjonowanie w […]

Większość badaczy świadomości przyjmuje założenie, że stan mentalny jest  wynikiem funkcjonowania naszego mózgu. Relacja pomiędzy duszą i ciałem nazywana jest… świadomością. W badaniu świadomości wykorzystuje się m.in. test lustra o czym opowiada zaproszony gość prof. Michał Wierzchoń (Instytut Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego). Są jeszcze węższe pojęcia: samoświadomość i podświadomość. Drugie z tych pojęć ma silne konotacje analityczne. Mówimy także o nieświadomości i to zaprzeczenie odnosi się do próby klasyfikacji rzeczy, które są świadome, a zarazem świadome nie są.

Pierwszy raz od 35 lat. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego wstrzymało finansowanie statku badawczego Oceania (i dzisiaj je wznowiło), na którego pokładzie miałem okazję uczestniczyć w badaniach i nagrywać materiały na początku roku 2024. Jest to jedyny polski statek badawczy zdolny do prowadzenia działań poza Bałtykiem.

Zastanawialiście się kiedyś, jak to jest być chorym podczas misji kosmicznej? Oczywiście – przed lotem wykonuje się szereg badań, które mimo tego, że mogą wyjść prawidłowe, to jednak nie są aktualne w warunkach promieniowania kosmicznego. Jak poradzić sobie z bólem zęba, czy gardła na orbicie pozaziemskiej? Jak działałyby na nasz organizm leki w warunkach innych niż znane nam – ziemskie? Co z chorobami nowotworowymi lub innymi schorzeniami, które nie są pokłosiem infekcji bakteryjnej lub wirusowej, które mogłyby się ujawnić/uaktywnić podczas takiej misji?  Posłuchajcie rozmowy Tomasza Rożka z Krzysztofem Kurdyłą z Fundacji Nauka. To Lubię dotyczącej chorób w kosmosie.

„Moda” na głodówki nie powstała teraz. Szkot, Angus Barbieri podczas najdłuższego dotychczas notowanego 382 dniowego postu (1965-1966) schudł ponad 125 kilogramów – był wtedy pod opieką lekarzy i zażywał suplementy, niewielkie ilości węglowodanów i gotowane jajka. Uczucie głodu to sygnał od organizmu, który domaga się w ten sposób niezbędnych do życia składników odżywczych. Czasem jednak człowiek wybiera głód, żeby uzyskać konkretny cel np. religijny lub duchowy. Cel może być też zdrowotny – tylko, czy przeciwstawienie się potrzebom organizmu może być zdrowe? Co się dzieje się wtedy w naszym ciele?

Komputer stworzony jest do przetwarzania informacji, a my jako ludzie możemy umiejętnie go zaprogramować. Czy komputer może zrobić wszystko? A może już zrobił, bo okazuje się, że termin Sztuczna Inteligencja (AI) jest terminem dosyć… starym, o czym opowiada w tym materiale profesor Jarosław Arabas. Projekt „Kopernik, Skłodowska-Curie i Czochralski byliby dumni”, którego celem jest popularyzacja nauki i roli Polaków w rozwoju: sztucznej inteligencji, technologii kosmicznych i energetyki, jest dofinansowany ze środków budżetu państwa w ramach programu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II” Ministra Edukacji i Nauki. Kwota dofinansowania: 483 000 zł, całkowita wartość 664 500 zł, umowa z dn. 20.07.2023

Badania pokazują, że coraz większa grupa ludzi, zarówno w Polsce jak i na świecie, zmaga się z zaburzeniami snu. Schorzenie to częściej dotyka kobiety, osoby samotne, oraz te narażone na silny stres w pracy. W 2021r. do problemów z prawidłowym snem przyznawało się prawie 40% Polaków, a WHO szacuje, że co trzecia osoba na świecie śpi za mało. Dlaczego tak jest? Czynnikiem ograniczającym jakość wypoczynku jest przewlekły stres i zaburzenia lękowe. Odpowiadają one za około połowę przypadków diagnozowanej bezsenności. Duży wpływ na jakość snu ma prowadzony tryb życia. Brak lub niewystarczająca aktywność fizyczna powoduje, że trudniej jest czuć się zmęczonym, spada […]

O ataku, czy raczej odwecie, podczas którego Izrael bombarduje irańskie obiekty jądrowe mówiono już kwietniu, kiedy w kierunku Izraela poleciało nieporównywalnie mniej rakiet niż teraz. Wczoraj The New York Times napisał, powołując się na amerykańskich urzędników, że Izrael rozważa atak na irańskie instalacje jądrowe jako odpowiedź na zmasowany atak rakietowy Iranu. Iran ma na swoim terenie różne instalacje jądrowe i są one rozmieszczone w wielu miejscach. Część z nich umieszczona jest w podziemnych bunkrach o głębokości około 100 metrów i nawet gdyby w nie uderzyć, efekt środowiskowy byłby zerowy. Warto przyjrzeć się mapie – Izrael nie graniczy z Iranem, więc […]

Czy wiesz, że możesz być manipulowany przez muzykę w tle? Twoje zachowania konsumenckie w sklepach czy restauracjach są „nastrajane” przez odpowiedni dobór muzyki. Dowiedz się jak to się dzieje, że wydajesz więcej gdy gra spokojna muzyka, Moim gościem jest Sylwia Makomaska z Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, autorka bloga Strefa Psychologii Muzyki.

Nauka języków obcych nie tylko rozwija nasze zdolności komunikacyjne, ale też jest jednym z najlepszych sposobów na opóźnienie procesów starzenia i poprawę kondycji psychofizycznej. Dowiedz się, dlaczego władanie kilkoma językami wpływa na nasz mózg i umiejętności poznawcze.

We wrześniu byliśmy świadkami pięciodniowej misji Polaris Dawn. Ufundowana za prywatne pieniądze, wbrew pozorom nie była jednak turystycznym wypadem, aleb misją pełną naukowych i technologicznych wyzwań. Co jeszcze, oprócz pierwszego prywatnego spaceru tam osiągnięto? Tego dowiecie się z tej rozmowy.

Świat okiem sztucznej inteligencji – co widzi AI? Tego dowiecie się z najnowszego odcinka, najpopularniejszego medium popnaukowego w Polsce. Materiał powstał we współpracy z BrainScan

Zastanawialiście się kiedyś, ile energii musielibyśmy zużyć, żeby świadomie podjąć każdą z decyzji? Czasem działamy na „autopilocie” i powtarzane wielokrotnie czynności wykonujemy bez żadnego wysiłku. Musi pojawić się coś naprawdę niestandardowego, żeby zaczęli świadomie główkować. Jeśli przyjrzymy się małym dzieciom, to schemat ich rozwoju wydaje się być z tej perspektywy niebywale logiczny. Pierwszy rok naszego życia mózg poświęca na wyspecjalizowanie się i przygotowanie do poruszania na dwóch nogach, dopiero drugi i trzeci rok poświęcone są rozwojowi komunikacji werbalnej. Gdy w mózgu zajdą procesy automatyzacji schematów poruszania się, przechodzi on do kolejnych umiejętności, które są nam potrzebne do przetrwania w świecie wypełnionym […]

„W każdym momencie naszego życia mamy korzyści z tego, że w nim jesteśmy, ale każdy niesie też ze sobą kosztorys. Kosztorys ten związany jest z wzorcami, które budują mądrość ludzką, ale mogą być także kotwicą, która trzyma nas w naszych standardach”. O tym dlaczego stereotypy są naszym największym wrogiem.Dlaczego nie tyle starzejemy się, ile zużywamy.. opowiada neurodydaktyk i memetyk, nauczyciel i wykładowca, doktor w zakresie nauk biologicznych, profesor Uniwersytetu Śląskiego – Marek Kaczmarzyk specjalizujący się w zakresie ewolucyjnego, neurobiologicznego i memetycznego podłoża procesów uczenia się, nauczania i wychowania. W rozmowie z Tomaszem Rożkiem opowiada o ewolucji, mózgu i dojrzewaniu do […]

Pole to jest obszar w którym działa jakaś siła. Ziemia ma pole grawitacyjne, które jest najbardziej namacalnym do oddziaływania obszarem, natomiast paradoksalnie my jako ludzie mało o nim nie wiemy. Drugim polem, który ma ziemia jest pole magnetyczne. W tym odcinku dowiecie się o nich nieco więcej.

Jakie skojarzenia przywodzi na myśl termin „cyfrowy bliźniak”? Lęk? Niepokój? A może dumę z osiągnięć technologicznych XXI wieku? Wiesz, że cyfrowe bliźniaki są wręcz stworzone, aby wspierać nasze wysiłki w podboju kosmosu?! Na ziemi nie jesteśmy w stanie odwzorować części warunków, które czekają na nasze urządzenia w przestrzeni kosmicznej. Ale potrafimy te warunki zasymulować w wirtualnym świecie. I już to robimy. Cyfrowy bliźniak wspomagał na przykład marsjańskiego łazika NASA Perseverance, w opracowaniu procedury lądowania na Marsie.  Takich przykładów wspierania codzienności przez cyfrowego bliźniaka jest naprawdę sporo. Dowiesz się o nich słuchając tego podcastu, a na kanale Nauka. To Lubię znajdziesz […]

Zastanawiałeś się kiedyś, jak nasz mózg reaguje na upały? Otóż, kiedy temperatura gwałtownie wzrasta, wzrastają również wskaźniki samobójstw. Według badania naukowców ze Stanford wzrost średniej temperatury o 1 stopień Celsiusa, w USA i Meksyku koreluje ze wzrostem liczby samobójstw o 1% Niedawno opublikowane badania w The Lancet Planetary Health, wiążą wzrost temperatury otoczenia o 1 stopień ze zwiększonym większego prawdopodobieństwem wystąpienia depresji i lęku. W upały notuje się także częstsze wizyty na szpitalnych oddziałach ratunkowych w związku ze zdrowiem psychicznym.  Badacze z Uniwersytetu Umea ze Szwecji pokazali, że wystarczy zwiększenie temperatury o 1 st. C, by w szpitalu pojawiło się […]

Fundacja Uniwersytet Dzieci jest pierwszym w Polsce uniwersytetem dla małych studentów. Z  Fundacją Nauka. To Lubię łączy ją wspólna misja –  wzmacnianie potencjału dzieci oraz stymulowanie dyskusji o znaczeniu edukacji. Co robią dzieci na Uniwersytecie Dzieci?  Dzieci wraz z naukowcami i ekspertami poszukują odpowiedzi na najróżniejsze pytania. Badają, analizują, wykonują doświadczenia, by samodzielnie wyciągnąć wnioski i zrozumieć nurtujące zagadnienia.  Mali studenci mają okazję zajrzeć do  sal wykładowych, laboratoriów, specjalistycznych pracowni i innych inspirujących miejsc na terenie Krakowa, Warszawy i Wrocławia. Dominika Szulc – dyrektorka warszawskiego ośrodka Uniwersytetu Dzieci opowiada Tomaszowi Rożkowi o inicjatywie Fundacji Uniwersytet Dzieci w tym podcaście. #współpracapłatna

Tony śniętych ryb i mięczaków wzdłuż brzegów Odry oraz zniszczony ekosystem rzeki. Sytuacja jest reminiscencją tego, co wydarzyło się na przełomie lipca i sierpnia w 2022 roku, czyli dwa lata przed publikacją tego filmu. Czy przez ten czasu udało nam się przedsięwziąć coś, co uchroni nas przed powtórką sytuacji z 2022 roku? Cóż, powtórkę mamy właśnie teraz. Co jest powodem tej sytuacji?