De Universiteit van Nederland Podcast

Marcel Zeelenberg (Tilburg University) vertelt in deze podcastaflevering waarom spijt zo'n pijnlijke emotie is, maar vooral ook wat we eraan hebben. En dat is meer dan je misschien zou denken. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Tijd verspillen? Even helemaal nietsdoen? Dat lijkt misschien zonde, zeker met die lange to-do lijst die maar blijft groeien. Maar volgens Erik Scherder (Open Universiteit, Vrije Universiteit Amsterdam, Rijksuniversiteit Groningen) zijn die momenten van totale rust juist goud waard. En nee, TikTok-video's kijken of scrollen op instagram telt niet. We hebben het echt over momenten waar je he aandacht volledig loslaat. Wanneer je even helemaal niets doet, activeer je je "default network" en komen de beste ideeën naar boven. In een wereld vol afleiding missen we vaak die waardevolle momenten. Luister de podcast en ontdek waarom tijd voor jezelf nemen misschien wel de slimste keuze is. Deze aflevering is tevens de laatste aflevering van de mini-serie over tijd, die wij vorig jaar hebben opgenomen tijdens ons 10-jarig jubileum in Carré. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Stel dat we écht voor eeuwig zouden doorleven. Als al die dingen die we doen om het einde uit te stellen écht zouden werken: zou het leven zelf dan nog wel leuk zijn? Blijft iets leuk als je het altijd weer opnieuw kunt doen? Psychiater Damiaan Denys (Universiteit van Amsterdam) vindt van niet. Want zonder eindigheid verliest alles z’n waarde, vertelt hij in deze vierde podcast van onze jublieumshow in Theater Carré. Je kunt maar beter blij zijn dat Groundhog Day een film is, en niet écht. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hoe vaak check jij hoe laat het is? Misschien wel vaker dan je lief is. Want zouden we niet veel beter af zijn als we alles in ons eigen tempo zouden doen? Susanna Bloem (Universiteit Utrecht) vertelt je in deze podcast - live opgenomen tijdens ons tienjarige jubileum in Carré! - hoe zwaar sommige mensen het hebben met die kunstmatige ‘kloktijd’ die ons leven beheerst. En hoe je met muziek daar misschien wel uit kunt komen. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Om tweehonderdste van een seconde miste de Nederlandse estafetteploeg op de 4x400 meter het wereldrecord tijdens de Olympische Spelen van Parijs. Hoe kan je de tweehonderdste winnen?

Je zit om 7 uur aan tafel bij vrienden. Het is gezellig, er wordt gelachen, en voordat je het weet is het 1 uur 's nachts. Die uren zijn voorbij gevlogen! Maar waarom lijkt de tijd op een saaie werkdag soms juist eindeloos te duren? In deze eerste aflevering van onze podcastserie over tijd duiken we in onze interne klok. Psycholoog Hedderik van Rijn van de Rijksuniversiteit Groningen legt uit waarom onze beleving van tijd zo flexibel is. Ontdek hoe onze hersenen met tijd spelen en hoe je die tijd - in je beleving dan - langzamer kan laten gaan. Deze aflevering is vorig jaar opgenomen in Carré tijdens het 10-jarig jubileum van de Universiteit van Nederland en onderdeel van een serie van vijf afleveringen over tijd. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

1 op de 10 vrouwen heeft PCOS, en waarschijnlijk ligt dat cijfer nog wel wat hoger. Daarmee is dit het meest voorkomende hormoonprobleem bij vrouwen. Hoe kan het dan toch dat bijna niemand hiervan op de hoogte is? Geranne Jiskoot, psycholoog en PCOS-onderzoeker van het Erasmus MC, maakt zich hard voor meer bewustzijn. In deze aflevering legt ze uit waarom PCOS zo vaak onopgemerkt blijft en welke impact het heeft: van onregelmatige menstruaties en overgewicht tot mentale struggles. Tijd om dit belangrijke onderwerp onder de aandacht te brengen! Op zoek naar betrouwbare informatie over PCOS. Check de pagina van het Erasmus MC ► https://www.erasmusmc.nl/nl-nl/patientenzorg/aandoeningen/polycysteus-ovarium-syndroom Meedoen aan onderzoek? Dat kan. ► Heb jij een officiële PCOS diagnose en heb je last van mentale klachten zoals somberheid en stemmingswisselingen, dan kan je deelnemen aan een speciaal online programma. Met deze studie wil Geranne onderzoeken of 5 sessies cognitieve gedragstherapie helpen voor vrouwen met PCOS. Wil je meer informatie over deelname aan de How2Deal studie? Stuur dan een mailtje naar pcos@erasmusmc.nl Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Kritiek krijgen is vaak lastig. Maar wanneer het verpakt is als grap, lijkt er opeens veel meer ruimte te zijn om harde waarheden te verkondigen, mensen te bekritiseren, of zelfs volledig af te branden. Hoe kan dat? In deze aflevering duiken we in de wereld van humor en satire met communicatiewetenschapper Britta Brugman van de Universiteit van Amsterdam. Ze doet onderzoek naar satire, een humoristische kunstvorm waarmee vaak kritiek wordt geleverd op de samenleving, machthebbers en andere gevoelige onderwerpen. Klopt het dat je verder kan gaan als satiricus dan als criticus? En is er een grens aan de grap? Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Met kleding drukken we uit wie we zijn en hoe we ons voelen. Maar hoe bepalen we wat we dragen?

Sardinië, Okinawa, Ikaria, Loma Linda en Nicoya: deze ‘blue zones’ zijn plekken waar mensen veel vaker 100 jaar of ouder worden, en dat in goede gezondheid. Wat maakt deze gebieden zo bijzonder? In deze serie maak je kennis met wetenschappers die op zoek zijn naar de formule voor een gezond leven.  In de laatste aflevering vertelt Masi Mohammadi (Eindhoven University of Technology) hoe onze huizen en wijken onze gezondheid bepalen—en hoe ze die inzichten gebruikt om slimme woningen te ontwerpen waar ouderen gezond en gelukkig de 100 halen. Deze serie is gemaakt door de Universiteit van Nederland met ondersteuning van het Institute for Preventive Health, een alliantie tussen Eindhoven University of Technology, Wageningen University & Research, Universiteit Utrecht en Universitair Medisch Centrum Utrecht Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

1 op de 7 jongeren wordt 100 jaar of ouder. Hoe kan de wetenschap hen helpen zo fit mogelijk oud te worden? In deze serie maak je kennis met onderzoekers die op zoek zijn naar de formule voor een gezond leven.  Kirsten Verkooijen (Wageningen University & Research) richt zich op jongeren die die steun het hardst nodig hebben. Met slimme technologieën helpt ze hen gezondere keuzes te maken en een stevige basis te leggen voor een lang en vitaal leven. Deze serie is gemaakt door de Universiteit van Nederland met ondersteuning van het Institute for Preventive Health, een alliantie tussen Eindhoven University of Technology, Wageningen University & Research, Universiteit Utrecht en Universitair Medisch Centrum Utrecht Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Nederland heeft 60% van de mensen een chronische aandoening, en 1 op de 2 Nederlanders krijgt ooit in zijn of haar leven te maken met kanker. Kan de wetenschap ons helpen dat aantal te verminderen? In deze serie maak je kennis met wetenschappers die op zoek zijn naar de formule voor een gezond leven.  In deze aflevering vertelt Ellen Kampman (Wageningen University & Research) hoe voeding invloed heeft op je gezondheid, vooral bij kanker. De juiste voeding kan niet alleen de kans op kanker verminderen, maar het kan je ook ondersteunen als je al ziek bent. Deze serie is gemaakt door de Universiteit van Nederland met ondersteuning van het Institute for Preventive Health, een alliantie tussen Eindhoven University of Technology, Wageningen University & Research, Universiteit Utrecht en Universitair Medisch Centrum Utrecht Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In 2040 zijn er vier keer zoveel 100-jarigen in Nederland dan nu. Hoe blijven we fit en zelfstandig? In deze serie maak je kennis met wetenschappers die op zoek zijn naar de formule voor een gezond leven.  In deze eerste aflevering Roel Vermeulen (Universiteit Utrecht): Hij onderzoekt hoe de wetenschap ons kan helpen gezonde keuzes te maken en ontwikkelt digitale steden die voorspellen of dat echt werkt. Deze serie is gemaakt door de Universiteit van Nederland met ondersteuning van het Institute for Preventive Health, een alliantie tussen Eindhoven University of Technology, Wageningen University & Research, Universiteit Utrecht en Universitair Medisch Centrum Utrecht Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Volgens ruimtebioloog Angelo Vermeulen van de TU Delft, zal de mensheid ooit emigreren naar de kosmos. Maar hoe planten we ons daar voort? Je hoort het in deze podcastaflevering. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het is bijna kerst en dat betekent: volop kerstreclames op tv. Schattige hondjes, volle tafels, cadeaus - we weten dat reclames ons proberen te verleiden en toch trappen we er massaal in. Communicatiewetenschapper Ivar Vermeulen (Vrije Universiteit Amsterdam) onthult welke trucs worden ingezet om jou toch wéér een product te verkopen Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Ons water in slootjes en meertjes is hartstikke voedzaam. Goed nieuws, zou je denken. Maar nee: slécht nieuws. Want juist doordat ons oppervlaktewater hartstikke rijk is aan voedingsstoffen gaat het hartstikke mis met ons ecosysteem. Dat raakt namelijk helemaal uit balans. Het goede nieuws is: we kunnen er wat aan doen. En dat deden we op Lowlands. Daar ging waterwetenschapper Rosan van Halsema van de Universiteit Twente, samen met collega’s van het Nederlandse Instituut voor Ecologie én samen met Lowlandsgangers zélf ons water gezonder maken. Het water van Lake Lowlands dan, het sfeervolle meertje midden op het festivalterrein. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Zweet, pus, oorsmeer, speeksel. Bah! Ons lichaam produceert een scala aan lichaamssappen. Hoewel de meeste mensen tegenwoordig walgen van deze sappen, is dat niet altijd zo geweest. Deze sappen hebben namelijk allerlei nuttige toepassingen. Wist je dat urine vroeger werd gebruikt om wol te wassen? Of dat oorsmeer een antibacteriële werking heeft? Volgens medisch historicus Ruben Verwaal van het Erasmus MC is het daarom tijd voor eerherstel. Met een bakje oorsmeer en een potje urine op zak, daagt hij je deze aflevering uit om het beeld van jouw eigen lichaamssappen te herzien. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Een draak met het hoofd van je schoonmoeder - dat klinkt gek, maar in je dromen zou je zo'n draak prima tegen kunnen komen. Wie weet vlieg je dan wel gewoon weg, of heb je superkrachten. Best raar eigenlijk, dat we in onze dromen kunnen doen wat we maar willen. Slaaponderzoeker Christa van der Heijden (Universiteit van Amsterdam) legt uit wat er in onze hersenen gebeurt als we slapen. Wil je meer horen over slaap? Klik hier en luister alles dat we in 10 jaar over dit onderwerp maakten. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het gaat hier dus niet om plantaardige kaasjes, maar om kaas die lijkt op koeienkaas, smelt als koeienkaas, smaakt als koeienkaas, zonder dat er ook maar één koe of ander dier aan te pas komt. Onderzoekers van de Wageningen Universiteit zijn erin geslaagd zo'n kaasje te maken. De eiwitten van de kaas zijn gemaakt door gisten. Je kan deze mozarella op dit moment nog nergens op de wereld kopen, maar grote kans dat je hem in de toekomst wel gaat eten. Levensmiddelentechnoloog Etske Bijl (Wageningen Universiteit) laat ons zien hoe ze zo'n kaas maakt. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op de Europese ranglijst van overspannenheid staat wij, nuchtere Hollanders, op de 5de plek. Meer dan een miljoen Nederlanders loopt jaarlijks het risico op een burn-out en twee op de drie doktersbezoeken gaan over: stress. En we weten inmiddels veel over stress, maar wat precies de oorzaak is dat zoveel mensen last hebben van ziekmakende langdurige of chronische stress, daar hebben we nog altijd geen goede verklaring voor. Het lijkt er sterk op, dat we tot nu toe een heel belangrijk deel van de stresspuzzel over het hoofd hebben gezien. In deze aflevering vertelt universitair hoofddocent Bart Verkuil van de Universiteit Leiden over onderzoek naar een nieuwe theorie die je idee over stress op z’n kop zet. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De aarde warmt op en dus moet de uitstoot van CO2 omlaag. Dat gaat alleen niet zo snel en in de tussentijd zitten we wel met teveel CO2 in de lucht. Wat nou als je dat in de grond kan stoppen, onder de Noordzee? Geoloog Anne Pluymakers (TU Delft) legt uit hoe je dat veilig kan doen - zonder aardbevingen of lekkages. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Roken, superslecht? Ja natuurlijk! Maar een vape of e-sigaret roken is geen haar beter. Sterker nog, vapes zijn niks anders dan de zoveelste truc van de tabaksindustrie om ons nicotineverslaafd te maken en te houden. Longarts Sophie Cohen van de Universiteit Utrecht en longpatholoog Danielle Cohen van de Universiteit Leiden leggen je in deze podcast haarfijn uit waarom je er niet -nee echt niet- mee moet beginnen. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Armoede is een groeiend probleem in Nederland. En wetenschappers die armoede onderzoeken snappen vaak niet wat er speelt bij hun eigen doelgroep. Latifa Abidi van Maastricht University is daarom een initiatief gestart waarbij onderzoekers samenwerken met mensen die dagelijks geldzorgen ervaren. Het doel: betere grip en aanpak van armoede in ons land. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Je neemt een placebo - een soort fopmedicijn - en tóch voel je je beter. Het is geen verzinsel, maar een gevolg van dat onze hersenen altijd dingen leren. Zo zijn er zelfs (atrose)patiënten die na een nep-knie-operatie net zo goed herstelden als mensen die een echte operatie hebben gehad. Hoe dat kan legt gezondheidspsycholoog Andrea Evers (Universiteit Leiden) uit in deze aflevering. 645: Hoe weet een medicijn waar het heen moet https://open.spotify.com/episode/6Mbq9jbl1QfpF84DabUCY2?si=ed1f627ded914d42 Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Als al het ijs van Antarctica smelt, stijgt de zeespiegel 57 meter. Dat zou Nederland bijna volledig onder water zetten. Gelukkig verwachten we niet dat de hele Zuidpool verdwijnt, maar... de Zuidpool is wel degelijk aan het smelten. Lange tijd dachten wetenschappers dat dit onmogelijk was: de Zuidpool leek onaantastbaar. Dat blijkt toch anders. Sophie de Roda Husman van de TU Delft onderzoek hoe het écht zit en legt uit dat één afbrekende ijsplaats een reeks aan gebeurtenissen in gang zet die het smeltproces alsmaar versnellen. Disclaimer: aan het eind van deze video wordt vermeld dat de aarde met 1,4 graden Celsius is opgewarmd ten opzichte van pre-industriële niveaus. Dit is echter geen gemiddelde, maar een piek gemeten in het warme jaar 2023. Volgens het laatste rapport van het IPCC is de gemiddelde wereldwijde temperatuurstijging tussen 2011-2020 in werkelijkheid ongeveer 1,1 graden Celsius. Sindsdien zien we echter wel een stijgende lijn in de opwarming van de aarde, waardoor 2024 rond de 1.4-1.5 graden warmer zou kunnen worden dan pre-industriële levels. Bedankt voor jullie begrip, en we blijven ons best doen om nauwkeurige informatie te delen! Wil je meer informatie over het onderzoek naar de Zuidpool? ► IPCC Het zesde klimaatrapport (AR6): https://www.ipcc.ch/report/ar6/syr/ IPCC rapport. Het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) is opgericht door de Verenigde Naties. Hun doel is de beschikbare kennis op het gebied van klimaat, klimaatverandering en de gevolgen in kaart te brengen. Om de vijf à zes jaar brengen ze een klimaatrapport (Assessment) met de laatste stand van zaken uit in vier delen. Het zesde klimaatrapport (AR6) kwam uit in 2023, en bevat een uitgebreide beschrijving van het hele klimaatsysteem, waarin er ook veel aandacht is voor de Zuidpool. ► Special report on the ocean and cryosphere in a changing climate (SROCC): https://www.ipcc.ch/srocc/ In 2019 bracht de IPCC een speciaal rapport uit over de oceaan en cryosfeer (een verzamelnaam voor alle gebieden op aarde waarin water voorkomt in de vorm van sneeuw, ijs of permafrost). Hoofdstuk drie van het rapport is volledig gewijd aan de Noord- en Zuidpool. ► European state of the climate. Report 2023: https://climate.copernicus.eu/esotc/2023 Het European State of the Climate Report 2023 geeft een overzicht van het klimaat en weer in dat jaar. 2023 werd gekenmerkt door extreem weer in Europa, en het rapport biedt een overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen en hun oorzaken. Twee punten uit het rapport over de opwarming van de aarde: - 2023 gaat de boeken in als het warmste jaar sinds het begin van wereldwijde metingen in 1850; - Het was 0.60°C warmer dan het gemiddelde van 1991-2020 en 1.48°C warmer dan 1850-1900 ('pre-industriële niveaus'). ► Een paar interessante publicaties over de Zuidpool: Overzicht van hoe en waar het landijs op Antarctica veranderde de afgelopen 25 jaar: https://www.nature.com/articles/s41586-018-0179-y. ► En hoe de ijsplaten van Antarctica veranderde de afgelopen 25 jaar: https://www.science.org/doi/full/10.1126/sciadv.adi0186 ► Hoe ijsplaten dunner worden door het warmere oceaanwater: https://www.nature.com/articles/nature10968 ► En hoe smeltwater aan het oppervlakte ijsplaten instabiel kan maken: https://www.nature.com/articles/s41586-020-2627-8. ► Waarom de Larsen B ijsplaat in 2002 afbrak (https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/2013GL057694) ► ... en hoe dat het achterliggende landijs versnelde (https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1029/2004GL020697) Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Neanderthalers waren harig, barbaars en onderontwikkeld. Dat is ongeveer hoe wij over ze denken. En ‘wij’ dat zijn dan de ‘homo sapiens’, de wijze denkende mens, wél slim genoeg om te overleven. Archeoloog Gerrit Dusseldorp van Universiteit Leiden legt in deze aflevering de twee neefjes naast elkaar: de homo sapiens versus neanderthaler. En spoiler: zo verschillend zijn we niet. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het Noorderlicht is de laatste tijd vaker te zien in Nederland, en dat blijft zo in 2024 en 2025. Dit spectaculaire natuurverschijnsel komt door een zonnecyclus die elke 11 jaar een piek bereikt. Maar wist je dat de veroorzaker van dit prachtige fenomeen ook gevaarlijk kan zijn? Aardwetenschapper Lennart de Graaf (Universiteit Utrecht) legt in deze aflevering uit hoe zonnestormen, die het Noorderlicht veroorzaken, veel meer invloed hebben dan je denkt. In 1967 was de Derde Wereldoorlog er bijna door uitgebroken, miljoenen mensen zaten weken zonder stroom, en recent kwamen satellieten van Elon Musk in de problemen. Kan zo’n zonnestorm ook Nederland platleggen? Je hoort het in deze aflevering. Tips voor Noorderlichtjagers: 1. Zoek een plek waar je vrij uitzicht hebt richting het noorden 2. Hoe dichterbij middernacht hoe groter de kans is dat je het noorderlicht kan zien 3. Zoek een plek waar weinig lichtvervuiling is; dus het liefst geen straatverlichting of ander licht 4. Het moet onbewolkt zijn 5. Via een camera kan je het Noorderlicht vaak makkelijker zien dan met het blote oog, dus pak je telefoon erbij Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Stel je voor: een muis die recht op de klauwen van een kat afrent of een rups die ineens omhoog klimt in een boom om daar te sterven… Het klinkt bizar, maar bij deze dieren is de controle volledig overgenomen door een virus of parasiet. Wetenschapper Vera Ros van de Wageningen Universiteit onderzoekt deze zombie-beesten en hun indringers. Want ook al lijkt het op science fiction, zoals in The Last of Us- het is het echt! Gelukkig gebeurt dit niet bij mensen... toch? 604: Waarom kom je nooit van een koortslip af? https://open.spotify.com/episode/4E6cYsD3DGGyvIw68ghlon?si=f5daa43ba8a04997 Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Waar denk jij aan als je aan een ster denkt? Een lichtbol waarschijnlijk, maar weet je ook waar die van gemaakt is? Sterrenkundige Marijke Haverkorn (Radboud Universiteit Nijmegen) laat aan de hand van een suikerspin zien hoe een ster ontstaat. Leuker nog: ze legt uit hoe je voorspelt waar een ster gaat ontstaan. Universiteit van Nederland komt naar Carré! Op 28 oktober vieren we onze 10 verjaardag met een speciale voorstelling: Wat als de tijd stopt? Tickets: https://carre.nl/voorstelling/universiteit-van-nederland Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nederland liep in de jaren negentig voorop om natuurbeleid op Europees niveau in te richten. Want een trekvogel ziet helemaal geen grenzen. Sindsdien dragen de best beschermde natuurgebieden het stempel 'Natura 2000'. Maar dat stempel blijkt in Nederland vaak een loze huls. De afgelopen twintig jaar hebben we succesvol geprobeerd de kantjes er vanaf te lopen. Door bijvoorbeeld landbouwgrond ook natuurgebied te noemen. Raoul Beunen, milieuwetenschapper aan de Open Universiteit, weet wie daar de dupe van is: de natuur natuurlijk! 606: Waarom ons stikstof-probleem ooit juist een oplossing was. https://open.spotify.com/episode/5LMnzCOBhDImAsEsESX48Y?si=c787f35d1c084a9e Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze aflevering gaat de blik naar Amerika waar binnenkort verkiezingen zijn. In hoeverre lijken die nog op de verkiezingen die de Romeinen hielden?

Heb jij weleens moeite met het aanleren van nieuwe dingen? Taalwetenschappers Monique Flecken en Rosa Zaaijer (Universiteit van Amsterdam) kunnen je daar misschien bij helpen! Zij onderzoeken hoe taal, en zelfs willekeurige woorden, je kunnen helpen om sneller en beter te leren. Op Lowlands deden ze dit met een uniek experiment... linedancen! Kunnen woorden als 'gol' en 'zam' ervoor zorgen dat je de dansmoves beter onthoudt? Ze zoeken het uit in deze gloednieuwe aflevering. Dus trek je cowboylaarzen aan en ontdek of dit taalexperiment dé lifehack is om nieuwe skills onder de knie te krijgen. Yeehaw! Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Eiwitshakes, pre-workout drankjes en eiwitsupplementen. In de sportschool kan het niet gek genoeg als het gaat om extraatjes om beter te sporten. Maar hebben die shakes en supplementen wel nut? Of is het eigenlijk grote onzin? Mirwais Mehrab, sportarts i.o. aan de Universiteit Utrecht, legt het uit. (spoiler: atleten kunnen er baat bij hebben, maar voor de casual sporter is het allemaal overbodig). 557: De perfecte work-out volgens de wetenschap (in 10 minuten): https://open.spotify.com/episode/19wKbvIH39ZS1BdV8KRoJj?si=9b7d0f21a9104985 Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Heb je succes helemaal aan jezelf te danken? Of is het gewoon een kwestie van geluk hebben? Onderzoeker Thijs Bol van de Universiteit van Amsterdam onderzocht tijdens Lowlands hoe mensen denken over hun invloed op geluk.

Is het je ook wel eens opgevallen dat in de meeste porno filmpjes steeds weer dezelfde personages opduiken? Het stoute schoolmeisje, of bijvoorbeeld de 'BBC' oftewel 'the big black cock'? Dat is niet zomaar, vertelt cultureel socioloog Samira van Bohemen (Erasmus Universiteit) in deze podcast. Zulke stereotypes zitten namelijk ontzettend diep verankerd in onze cultuur. En het gekke is: dat is soms best prettig. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Universiteit van Nederland komt naar Carré! Op 28 oktober vieren we onze 10 verjaardag met een speciale voorstelling: Wat als de tijd stopt? Tickets: https://carre.nl/voorstelling/universiteit-van-nederland Iedere cel in je lichaam heeft een functie: van een niercel tot een hersencel, en natuurlijk de zaad- en eicellen. En eenmaal een niercel, of eicel, dan wordt het geen andere cel meer. Tot nu, want in het lab kunnen wetenschappers van een huidcel, een andere cel maken. Zoals bijvoorbeeld een zaadcel. Hoe dat werkt vertelt voortplantingsbioloog Callista Mulder (Amstedam UMC). Het onderzoek van Callista wordt uitgevoerd in samenwerkingsverband HipGametes met onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum, Erasmus MC, Amsterdam UMC, Maastricht University en het Rathenau Instituut. Meer weten over dit samenwerkingsverband? Kijk dan op https://embryomodels.com/what-we-do/hipgametes/ en/of https://www.rathenau.nl/nl/gezondheid/zaadjes-voor-een-maatschappelijk-debat. Wil je ons iets laten weten of vragen? Dat kan via dit formulier: https://forms.gle/5YTUR72pTwzXRAFk6 Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Als je om je heen kijkt in de wereld zie je oorlog, aanslagen en genocide. Het is van nu en van alle tijden. Maar hoe afschuwelijk een conflict ook is, hoe massaal mensenrechten over en weer geschonden worden, uiteindelijk stopt een oorlog en moet je als voormalige vijanden samen verder. Hoe ‘verzoen’ je je met je vijand? En is verzoening altijd mogelijk na oorlog of conflict? Lorena de Vita legt het je uit in deze aflevering. Zij is historicus op het gebied van internationale betrekkingen aan de Universiteit Utrecht en zij won een Heineken Young Scientists Award met haar onderzoek naar verzoeningen in het verleden. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

We vinden het heerlijk om elkaar in te delen in generaties. Maar zegt de generatie waartoe je behoort echt iets over je identiteit?

Per jaar krijgen 14.000 mensen in Nederland de diagnose longkanker en 11.000 mensen overlijden eraan per jaar. Een onderzoek van slechts een paar minuten kan ervoor zorgen dat veel minder mensen aan die ziekte sterven. Top! Allemaal door de scan zou je zeggen, maar zo werkt het niet. Door onderzoek van Heineken Young Scientists Award-winnaar Kevin Ten Haaf (Erasmus MC) weten we nu wie we wel en wie we niet moeten checken op longkanker, zodat mensen niet onnodig door de medische molen hoeven. Universiteit van Nederland komt naar Carré! Op 28 oktober vieren we onze 10 verjaardag met een speciale voorstelling: Wat als de tijd stopt? Tickets: https://carre.nl/voorstelling/universiteit-van-nederland Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Universiteit van Nederland komt naar Carré! Op 28 oktober vieren we onze 10 verjaardag met een speciale voorstelling: Wat als de tijd stopt? Tickets: https://carre.nl/voorstelling/universiteit-van-nederland Het aantal cosmetische ingrepen groeit razendsnel. In de laatste tien jaar gingen we van zo'n 14 miljoen naar 35 miljoen behandelingen, meer dan een verdubbeling. Sociaal wetenschapper Anne-Mette Hermans van de Tilburg University onderzoekt welke invloed deze toename heeft op jongeren. Zij groeien nu op met een redelijk 'genormaliseerd' beeld van cosmetische ingrepen. Zijn lipfillers en botox voor hen straks net zo normaal als een bezoek aan de kapper?  Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

5 november zijn de verkiezingen in de VS: wordt het Trump of toch Harris? De Amerikanen en de rest van de wereld wachten gespannen af. Toch is er één man die het NU al denkt te weten. Wetenschapper Allan Lichtman voorspelt de uitslag van de verkiezingen al jaren goed. Hij voorzag zelfs dat Trump zou winnen in 2016. Ook dit jaar heeft hij weer een voorspelling gedaan. De grote vraag is: krijgt hij gelijk? We vragen politicoloog André Krouwel (Vrije Universiteit Amsterdam) hoe aannemelijk zijn voorspelling is en hoe de rest van de wetenschappelijke wereld naar zijn voorspellende model kijkt. Universiteit van Nederland komt naar Carré! Op 28 oktober vieren we onze 10 verjaardag met een speciale voorstelling: Wat als de tijd stopt? Tickets: https://carre.nl/voorstelling/universiteit-van-nederland Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Casper onderzoekt hoe deze bloemen aan hun kleuren komen. Welke kleuren hebben meer kans van slagen op het krijgen van nakomelingen?

Vier procent van de mensen heeft het: afantasie. Ofwel: totaal geen verbeeldingskracht. Als afantasten hun ogen sluiten en zich iets voor de geest proberen te halen, zien zij niets.

In deze mini-serie van de Universiteit van Nederland gaan Sander Denneman (presentator) en Adriaan ter Braack (wetenschapsjournalist) op onderzoek uit in Nederland, Quantumland. Deze aflevering gaan ze langs bij de wiskundige Christian Schaffner (wiskundige, Universiteit van Amsterdam) hij laat hen zien dat een quantumcomputer bloed snel is, maar ook heel veel foute antwoorden geeft die je er dan weer moet uitfilteren. Klinkt ingewikkeld, maar Adriaan legt het duidelijk uit. Met dank aan Quantum Delta NL Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze mini-serie van de Universiteit van Nederland gaan Sander Denneman (presentator) en Adriaan ter Braack (wetenschapsjournalist) op onderzoek uit in Nederland, Quantumland. Deze aflevering gaan ze langs bij de natuurkundige Servaas Kokkelmans (TU Eindhoven) hij heeft een werkende quantumcomputer en kan vertellen hoe hij precies werkt. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Quantum computers zouden ons leven drastisch kunnen gaan veranderen. Maar snap jij er iets van? In deze mini-serie van de Universiteit van Nederland gaan Sander Denneman (presentator) en Adriaan ter Braack (wetenschapsjournalist) op onderzoek uit in Nederland, Quantumland. Deze aflevering gaan ze langs bij de natuurkundige Carlo Beenakker (natuurkundige, Universiteit Leiden) hij laat hen een installatie zien waarmee je materialen super koud kan maken. Een Nederlandse uitvinding en het geheime recept van een quantumcomputer. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Als je gaat studeren, of gaat settelen, als je een huis koopt of als je een kind krijgt, ja dán is je jeugd echt voorbij. Toch? Maar die volwassenheid verschijnt niet ineens pats-boem uit het niets. Je gaat je niet ineens anders gedragen, en ontwikkelingspsycholoog Manon van Scheppingen (Tilburg University) weet dat het niet één ding is waardoor je ineens mentaal helemaal 'rijp' bent. Voor haar onderzoek kreeg Manon een prestigieuze Heineken Young Scientists Award, en in deze podcast ontrafelt ze een van de grote vragen van ons allemaal: wat is dat nou eigenlijk, volwassen zijn? Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Wat nou als ons universum niet het enige is. Wat nou als er heel veel universa zijn, die we niet kunnen zien: een multiversum. Misschien ken je het wel uit films als Dr. Strange, Spiderman of Everything everywhere all at once. Theoretisch natuurkundige Jan Pieter van der Schaar (Universiteit van Amsterdam) legt de natuurkunde achter dit bizarre idee uit. Want wie weet is het niet alleen maar fictie. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Als je de wereld beter begrijpt ga je die vanzelf mooier vinden. Hoe mooi is dat? Volgens kunsthistoricus en filosoof in de bouwkunde, Jacob Voorthuis (TU Eindhoven) werkt dat echt zo. Neem bijvoorbeeld al die betonnen brutalistische gebouwen die we in de jaren 50 tot 70 van de vorige eeuw hebben neergezet. Lelijk op het eerste gezicht, maar als je ze begrijpt ga je ze misschien net een beetje mooier vinden. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Universiteit van Nederland komt naar Carré! Op 28 oktober vieren we onze 10 verjaardag met een speciale voorstelling: Wat als de tijd stopt? Tickets: https://carre.nl/voorstelling/universiteit-van-nederland

De soort die zich het beste weet aan te passen aan zijn omgeving, komt hoger op de evolutionaire ladder. Maar ja hoe werkt dat, dat aanpassen? In dit college geeft bioloog Roy Erkens (Maastricht Universiteit) je een spoedcollege over waarom wij duimen hebben en vissen kieuwen. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Een ruime meerderheid van de Nederlanders vindt de erfbelasting onrechtvaardig. Dat gevoel valt goed te begrijpen, maar als hoogleraar Sigrid Hemels (Erasmus Universiteit) haar wetenschappelijke bril op zet dan ziet ze iets anders. Misschien is het wel de meest rechtvaardige belasting die we hebben. Wil je na het luisteren van de podcast meer weten over vrijstellingen als het gaat om erfbelasting, klik hier. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

“Drink genoeg water”, wordt er weleens gezegd. Maar kan je ook te veel drinken? Ja, dat kan. In deze aflevering legt arts-onderzoeker Dipti Rao van het Radboudumc uit waarom water in grote hoeveelheden zelfs dodelijk kan zijn. En waarom situaties als drugsgebruik je hier extra gevoelig voor maken. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Voor de meeste medicijnen geldt: zodra je het pilletje slikt, verspreidt de werkzame stof zich kriskras door je hele lichaam. Meestal is dat geen probleem. Maar als het op sommige plekken voor bijwerkingen zorgt, is het minder prettig. RNA-medicijnen zijn de oplossing. Roy van der Meel (TU Eindhoven) legt in deze podcast uit hoe dat in zijn werk gaat. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Wist je ook dat porno al vér voor de uitvinding van de videoband en het internet populair was? En dan hebben we het niet alleen over de opkomst van pikante tijdschriften sinds de seksuele revolutie, nee, al in de zeventiende eeuw was Nederland een soort porno-walhalla. Cultuurhistorica en ‘historisch pornologe’ Inger Leemans (Vrije Universiteit Amsterdam) vertelt alles over de oorsprong van porno en neemt je mee terug in de tijd. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Een historisch moment voor Nederland: we tellen inmiddels (echt bijna!) 18 miljoen inwoners op ons kleine oppervlak. Dat roept de vraag op: kan ons kikkerlandje deze hoeveelheid mensen wel aan? Planoloog Ward Rauws (Rijksuniversiteit Groningen) neemt ons mee in dit lastige vraagstuk. Hoeveel ruimte heeft een mens eigenlijk nodig? En bereiken we dan ooit een grens? Wanneer kan je een land 'vol' noemen? Ward neemt je mee door verschillende toekomstscenario's voor Nederland. Wil je meer over de toekomstscenario's weten? Kijk dan op de website van het Planbureau voor de Leefomgeving: https://www.pbl.nl/publicaties/vier-scenarios-voor-de-inrichting-van-nederland-in-2050 *Disclaimer: de gebruikte data in de video is gebaseerd op data van CBS uit 2017 Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Universiteit van Nederland is jarig en dat vieren we in Carré! Kunnen wij live de tijd stil zetten? En waarom is de ene seconde niet altijd even lang als een andere seconde? Waarom duurt een minuut soms een uur? Deze vragen en meer staan centraal tijdens een avond vol muziek, experimenten en natuurlijk wetenschap. 28 oktober in Carré. Zien we je daar? Tickets zijn hier te bestellen. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze aflevering hebben we het over onze watervoetafdruk; de balans tussen hoeveel water we gebruiken en hoeveel we ervan hebben. Spoiler: we komen water tekort! Rick Hogeboom (Universiteit Twente) vertelt je hoe dat komt, hoe verontrustend dat is, maar ook hoe we het vrij makkelijk zouden kunnen oplossen. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Stel, je zit vol. Je hebt genoeg gegeten en er kan geen hap meer bij. Maar een toetje? Ja, dat gaat er nog wel in. Soms lijkt het wel alsof we daar een speciaal plekje voor hebben, een toetjesmaag. Hoe zit dat toch? De Universiteit van Nederland zoekt het uit. In de derde aflevering van de kookshow duiken we de keuken in en leren we welke scheikundige processen er schuilgaan achter het maken van de meeste zoete desserts, horen we welke toetjes de Romeinen aten en krijgen we de vraag op die prangende vraag: waarom heb je altijd nog plek voor een toetje? Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Je denkt misschien dat planeten onderzoeken alleen iets is voor, nou ja, planeetonderzoekers? Niet dus. Jouw volgende zomervakantie kan helemaal draaien om het ontdekken van andere hemellichamen, gewoon hier op aarde. Er is helaas geen Lonely Planet voor dat soort vakanties, maar planeetonderzoeker Sebastiaan de Vet geeft je 5 reistips. Allemaal aardse bestemmingen, waar je toch dichtbij andere planeten komt. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Een haring met zure bom, een biertje, een kaasje ernaast… Heel lekker allemaal zo op de borrelplank, maar heb je je ooit gerealiseerd dat dit allerlei rottende producten zijn die je in je mond stopt?

In deze aflevering vertelt sociaal psycholoog Yong-Qi Cong (Universiteit van Amsterdam) over het eerste onderzoek dat zij en haar collega's deden in Nederland rondom Aziatisch racisme.

Als jouw favoriete chips niet zo lekker kraakt, zullen je hersenen die chips automatisch als veel minder vers beoordelen. Ook al heb je de zak nog maar nét opengemaakt: zonder kraak; geen smaak. In deze aflevering tonen we aan hoe je door het kraakgeluid van chips te veranderen, de smaakbeleving van proefpersonen kan beïnvloeden. We onderzoeken waarom we krokante, knapperige, krakende dingen zo lekker vinden. En hoe je zelf dat perfecte krokante korstje kan bakken, want wist je dar daar eigenlijk een heel scheikundig proces achter zit? Universiteit van Nederland presenteert: de Kookshow! Want iedereen die kookt is - ongemerkt - een chemicus. Elke dag ben jij bezig met allerlei scheikundige processen, in je eigen keuken. En als je weet welke chemie precies gaande is in je pannen en potten en beter snapt waarom we dingen lekker vinden, wordt koken ook veel leuker en makkelijker! In deze serie onderzoeken we de wetenschappelijke wereld achter voedsel; Heb je je ooit afgevraagd welke zintuigen allemaal invloed hebben op hoe lekker je iets vindt? En waarom je na het eten, altijd toch nog ruimte hebt voor een toetje?. Dit doen we samen met scheikundige Marthe Walvoort (Rijksuniversiteit Groningen), historicus Kim Beerden (Universiteit Leiden) en voedingspsycholoog Remco Havermans (Universiteit Maastricht). Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Vliegen, ze zijn razendsnel en hoe hard je ook mept, je lijkt ze niet te kunnen raken. Hoe doen ze dat toch? Waarom zijn vliegen je altijd te snel af? Ecoloog Robin Lexmond (Radboud Universiteit) legt het uit in deze aflevering en ze vertelt je wat je wél tegen deze kleine superpiloten kan doen. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Katten zijn verantwoordelijk voor het doden van 18 miljoen vogels per jaar. Dit gejaag is strijdig met de wet, zegt hoogleraar natuurbeschermingsrecht Arie Trouwborst

In oorlogen vinden de meest gruwelijke daden plaats. Van burgers bombarderen, tot gijzelingen en chemische aanvallen. Mensen die dat doen, die zijn niet zoals jij en ik. Toch? Oorlogsdeskundige Alette Smeulers (Rijksuniversiteit Groningen) vertelt dat het normale mensen zijn, die steeds een stapje verder gaan. Uiteindelijk is iedereen in staat tot gruweldaden. Hoe dat zit, hoor je in deze podcast. Wil je na deze aflevering meer weten? Extra informatie vind je op de site van Alette Smeulers: https://alettesmeulers.org/ Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Extreem warme temperaturen, zware regenval, oceaanverzuring… klinkt als een klimaatbericht van nu, maar 56 miljoen jaar geleden, speelde dit ook al.

Soms poppen infectieziekten die lang verdwenen leken ineens weer op. Denk aan mazelen of kinkhoest. ​Maar waar 'verstopten' die ziekten zich in de tussentijd? Lang ​z​ijn dit soort ziekten​ in Nederland onderdrukt door​ vaccinaties. Maar nu er steeds minder mensen een prik halen, ​k​omen ze vaker voor. Lieke de Vrankrijker van het UMC Utrecht legt uit​ hoe dat werkt. Zij is kinderarts gespecialiseerd in infectieziekten. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De ingewikkelde relatie tussen Iran en de VS zorgt al lange tijd voor veel onrust in het midden oosten.

Schreeuwende mensen, spandoeken, brandende barricades. Beelden die het woord 'protest' oproepen. Maar waar je misschien niet zo snel aan denkt, is muziek. Toch staat muziek aan de basis van allerlei protestbewegingen, van de klimaatbeweging tot aan feminisme en de boerenprotesten. Hoe liedjes mensen aanzet tot protest, hoe ze mensen helpen en ook hoe ze protest verspreiden dat vertelt Laurens Ham (Universiteit Utrecht) in deze podcast aan de hand van wat muzikale voorbeelden. Misschien zit er wel een favoriet van je tussen, maar wist je niet dat je al die tijd eigenlijk naar protest aan het luisteren was! Klik hier voor de playlist van Laurens vol Nederlandstalige protestliedjes Liedjes waar je korte fragmenten van hoorde in deze aflevering: Sophie Straat - Tweede Kamer (ft. Goldband) The Scene - Iedereen Is Van De Wereld Normaal - Oerend hard Rianne van Ineveld & Ineke Verdoner - Hannie Schaft Megafoons - Nix Geen Trix op onze Riks Van Vollenhoven & his Royalties - Beatricks  Zangeres Zonder Naam - Luister Anita Klein Orkest - over de muur Vader Abraham - Zonder Boeren Geen Eten De Suskes - Boeren aan de macht Froukje - Groter Dan Ik Boudewijn de Groot - Aarde Sophie Straat - Vrijheid, Gelijkheid, Zusterschap Hang Youth – BELASTINGDIENST Joost Klein - Europapa Hang Youth - JE HAAT GEEN MAANDAG, JE HAAT KAPITALISME Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Noor Abdulhassain, scheikundige aan de Universiteit van Amsterdam en het VSL Nationaal Metrologie Instituut vertelt wat voor andere superkrachten helium heeft en wat helium zo bijzonder maakt.

"Hé Google, wat is de wortel van negen?" of "Hé ChatGPT, hoe vraag je de weg in het Spaans?" Internet heeft vrijwel overal een antwoord op. Je kunt je dan ook afvragen waarom je nog iets uit je hoofd zou moeten leren. Onderwijswetenschapper Tim Surma (OU) legt in dit college uit wat hiervan het belang is. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Viva Hollandia, het EK staat voor de deur! Het is weer tijd voor ons oranje elftal om te schitteren. En natuurlijk willen we kampioen worden, maar wie gaat ons kampioen maken? De snelste sprinters, de beste schieters of de beste koppers? Nee, dat is het niet. Volgens Barbara Huijgen van de Rijksuniversiteit Groningen moeten we kijken naar de voetballers die het beste kunnen scannen. Met scannen bedoelen we het kijkgedrag van de spelers. Wij mochten een kijkje nemen bij FC Groningen, waar Barbara onderzoekt hoe belangrijk het scannen is én of je het kan trainen. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De mysterieuze functies die je combimagnetron allemaal heeft, de chaotische invoering van de ov-chipkaart of de 52 pagina's lange onbegrijpelijke veiligheidsvoorschriften van je apneu-apparaat. Ze zaaien in eerste instantie vooral verwarring en zorgen ervoor dat de gebruiker zich ‘dom’ voelt. Ontwerp-wetenschapper Jasper van Kuijk (TU Delft) verbaast zich over hoe veel alledaagse producten en diensten lijken te falen in hun basisdoel: het leven van de mens makkelijker maken. Dat komt omdat er vaak in ontwerp niet genoeg is nagedacht over één heel belangrijk iemand: de gebruiker. In deze aflevering legt hij uit waarom het zo vaak misgaat en vertelt hij ook hoe je nou wel een goed ontwerp maakt voor de gebruiker. Wil je daar na het luisteren van deze podcast nóg meer over weten? Lees dan zijn boek: Hoe makkelijk kun je het maken? Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Mensen die sneller en sterker zijn gemaakt met machine-onderdelen. En wie denkt dat ze alleen in sciencefictionfilms voorkomen, heeft dat mis.

Heb je het gevoel dat je vandaag nog niks hebt gedaan? Niets is minder waar, want zonder dat je het door hebt, strijd je de hele dag door tegen allerlei bacteriën, virussen en tumoren. Hoe je immuunsysteem dat allemaal voor elkaar krijgt, hoor je van prof. dr. Huub Savelkoul (WUR, Immunologie). Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In 'Bloody Science’ wordt de grote kenniskloof rondom de vrouwelijke cyclus onder de wetenschappelijke loep gelegd.

In ‘Bloody Science’ wordt de grote kenniskloof rondom de vrouwelijke cyclus onder de wetenschappelijke loep gelegd.

Arwin Ralf, geneticus van het Erasmus MC, vertelt waarom het voor veel mensen lastig is om aan hun DNA te zien waar ze vandaan komen

Borstvoeding geven, dat verloopt lang niet altijd probleemloos. Tepelkloven, of bijvoorbeeld spruw kunnen borstvoeding flink in de weg zitten. In dit college legt Nienke Bosschaart (Universiteit Twente) uit wat er allemaal mis kan gaan en hoe je het kan proberen te voorkomen. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Over de kop in de achtbaan - zonder veiligheidsbeugel - je moet er waarschijnlijk niet aan denken. Toch kan het als je naar de wetten van de natuur kijkt prima. Dat komt omdat allerlei natuurkundige krachtend je in het karretje duwen. Hoe dat zit, legt Jurnan Schilder uit, werktuigbouwkundige (Universiteit Twente). En we maken samen met hem een ritje in de achtbaan. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hoeveel hitte kan ons lichaam aan? Bij 43 graden is het wel klaar, vertelt thermofysioloog Hein Daanen (Vrije Universiteit Amsterdam). Toch vallen we niet massaal om als het in de zomer warmer wordt dan die 43 graden. Hoe kan dat? En hoe overleef je een extreme hittegolf? Je hoort het in deze aflevering. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Ons lichaam is niet heel goed in beschadigingen repareren. Een wondje laten helen lukt nog wel, maar bijvoorbeeld een dwarslaesie kan je lichaam zelf niet herstellen. Je bent dan je leven lang verlamd. Hiervoor werkt Maritza Rovers, biomedisch ingenieur aan de TU Eindhoven, aan een oplossing. Met haar team werkt ze aan een soort gel die jouw cellen een boost kunnen geven om beschadigd weefsel weer te herstellen. Zo'n gel ontwikkelen is nog wel een hele klus. Je kan het nog het beste vergelijken met... het bouwen van een constructie met K'NEX, waarbij elk onderdeel nauwkeurig geplaatst moet worden om het juiste resultaat te bereiken. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Als je weleens in een vliegtuig zit, heb je het vast weleens meegemaakt: je zit rustig in je vliegtuigstoel, en op enkele kilometers hoogte begint plotseling de cabine te schudden: turbulentie. Dat kan best schrikken zijn. Soms zal alleen je kopje thee een beetje heen en weer schudden, maar in sommige gevallen is het ook zo sterk dat je met vliegtuig en al een paar meter naar beneden zakt. Maar is dat nou gevaarlijk? Luchtvaartdeskundige Nikki van Luijk (TU Delft) legt in deze aflevering uit dat jij je nergens zorgen over hoeft te maken. Tenminste, zolang je je stoelriem maar vasthebt… Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Anouk noemde deze week Ronnie Flex "een kleine, huilende armzalige bitch n****". Ze raakte in opspraak, omdat veel mensen vinden dat het n-woord niet gebruikt kan worden door een witte vrouw. Samen met Sibo Kanobana, sociolinguïst aan de Open Universiteit, duiken we in de geschiedenis van dit woord en van andere woorden die gevoelig liggen. Bijzonder is dat niet al deze woorden altijd dezelfde negatieve lading hebben gehad, ooit was het bijvoorbeeld heel normaal om een vrouw met 'wijf' aan te spreken. Sibo ontleedt wat voor functies deze woorden in de maatschappij hebben, en wat voor ideeën er (ongemerkt) achter schuilgaan. We stellen hem de vraag: wat moeten we eigenlijk met al deze beladen woorden? Benieuwd naar zijn antwoord? Luister dan deze aflevering! Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op dit moment is België nog kampioen formeren. Ze deden er ooit 541 dagen over (bijna anderhalf jaar) om na de verkiezingen een regering te vormen. Maar ook in Nederland duurt de formatie steeds langer. Wat doen we verkeerd? Kan dat niet wat sneller? Maakt een demissionair kabinet ons stuurloos als land? De antwoorden krijg je van Carla van Baalen (Radboud Universiteit). Zij is expert in onze parlementaire geschiedenis en ze weet alles over formeren. Wil je meer horen over politiek en wetenschap? Hier vindt je de aflevering 'Is onze democratie stuk'. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Zonder hormonen is leven niet mogelijk. Waarom zijn ze zo belangrijk?

Verandert de Hollandse Beukenlaan door klimaatverandering in de Palmenlaan? Nederlandse steden worden zo warm dat veel stadsbomen die wij nu in Nederland kennen het mogelijk niet overleven. Bomen zijn belangrijk voor de leefbaarheid in de stad. Ze zorgen voor verkoeling en zijn belangrijk voor de biodiversiteit. Daarom moeten de eiken en beuken van nu snel vervangen worden door andere bomen die kunnen overleven in ons nieuwe Nederlandse klimaat. Volgens Marc Ravesloot van Wageningen University is er geen tijd te verliezen. Daarom test hij in sneltreinvaart bomen op klimaatbestendigheid, zodat we precies weten welke bomen onze steden in de toekomst gezellig, divers en koel kunnen houden. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Als het aan wetenschappers van de TU Eindhoven ligt, heb jij over een aantal jaar een zoutbatterij in je schuur staan om je huis mee te verwarmen. Een apparaat dat energie kan afgeven én kan opslaan. Zo'n uitvinding als deze hebben we hard nodig. Met het alsmaar groter wordende energieprobleem moeten we namelijk zuiniger en vooral efficiënter omgaan met onze waardevolle energie. In deze aflevering gaan we op bezoek bij Joey Aarts. Hij legt uit hoe zoiets simpels als zout ons hierbij gaat helpen.  Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Je ligt in bed, doet je ogen dicht en *poef* als het goed is val je in één keer in slaap. Maar eigenlijk is in slaap vallen een heel ingewikkeld proces, waar ook van alles mis kan gaan. Waarom lijkt het bijvoorbeeld soms alsof je echt valt als je in slaap valt? Of kan je je lichaam niet meer bewegen terwijl je nog wakker bent? En wist je dat je tijdens het in slaap vallen hele creatieve ingevingen kan hebben? Slaaponderzoeker Sebastiaan Overeem (TU/Eindhoven en Slaapcentrum Kempenhaeghe) bestudeert de mysterieuze processen die allemaal plaatsvinden als je in slaap valt. Al onze andere afleveringen over slaap kun je hier vinden: https://www.universiteitvannederland.nl/10-jaar Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Deze wetenschapper werkt met nanodraden die 1000 keer dunner zijn van je haar.

Zonder westerse steun ziet het er slecht uit voor Oekraïne in de oorlog met Rusland. Maar gaan we daardoor uiteindelijk ook zelf in oorlog komen met Rusland? Volgens politicoloog en specialist inlichtingen en veiligheid Nikki Ikani (Universiteit Leiden) is de kans klein dat het front opschuift naar Nederland. Toch kan Rusland ons op een anderemanier wel degelijk pijn doen. Ben je benieuwd naar internationale politiek en wil je meer weten over politieke spanningen in de wereld? Check dan de volgende afleveringen: 566. Hoe ontstond het conflict tussen Israëliërs en Palestijnen? 529. Waarom moet jij je zorgen maken over China en Taiwan? Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het zal je vast niet ontgaan zijn, woningnood in Nederland. Toch bouwen we niet de hoogte in. Zou de ideale oplossing zijn, toch? Nederland is het dichtstbevolkte land van de EU (eiland Malta daar gelaten). Maar wie over Nederland vliegt ziet geen volgepakte miljoenensteden met giga woontorens zoals in Hong Kong of New York. Integendeel. Behalve in Rotterdam hebben wij eigenlijk nauwelijks wolkenkrabbers in ons land. En dat terwijl we toch een aardig woonprobleem hebben op te lossen. Hoe kan dat? En gaat dat veranderen in de toekomst? Wij spreken hoofddocent gebiedsontwikkeling Tom Daamen van de TU Delft. Met hem reizen we af naar Manhattan aan de Maas om deze vraag te beantwoorden. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nederland heeft een stikstofprobleem, toch? Of is het een boerenprobleem? Of is het -jawel- een Braziliaans probleem? Historicus Erik van der Vleuten (TU Eindhoven) vertelt je deze podcast dat het én én én is. Want het arme Nederlandse platteland van vroeger, de stikstofcrisis van nu én de ontbossing in Brazilië zijn eigenlijk drie verschillende verhalen die in elkaar grijpen als de stukjes van één grote puzzel. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

We denken dat alles wat we zien de werkelijkheid is, maar dat klopt niet. Je brein verzint ook een hoop.

Ongeveer 1 op de 3 mensen heeft weleens last van een koortslip. Pijnlijke, vervelende blaasjes die steeds maar terugkomen. Een koortslip wordt veroorzaakt door het herpesvirus en eenmaal besmet, met dit virus, blijft het je hele leven in je lichaam. Je komt dus nooit helemaal meer van die koortslip af. In deze video legt viroloog Michiel van Gent (ErasmusMC) je meer uit over de bijzondere verstop-strategie van herpes en hoe deze je afweersysteem steeds te slim af is. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Vliegtuigen zijn flinke herriemakers, maar waarom maken ze zo’n herrie? En kunnen we hier wat aan doen? Marijn Sanders, luchtstromingsexpert aan Universiteit Twente doet onderzoek naar vliegtuiggeluid. Alvast een kleine spoiler, al dat lawaai ligt niet alleen aan de motor. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

'De doos van Pandora', deze uitdrukking kom je vaak tegen. Als het over A.I. gaat bijvoorbeeld, over genetische manipulatie of over politieke besluiten. Het klinkt mysterieus en onheilspellend, maar wat is die doos van Pandora eigenlijk precies? En hoe komen we eraan?  Mythe expert Hugo Koning (Universiteit Leiden), neemt ons mee in dit Griekse verhaal. Hij legt uit waarom we juist dit verhaal van Pandora al duizenden jaren aan elkaar vertellen. Spoiler: het loopt slecht af voor de mensheid. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nederland is echt een fietsland. En toch heeft het merendeel van de mensen geen flauwbenul wat ze precies doen zodra ze op dat zadel stappen. Professor Arend Schwab van de TU Delft doet al jaren onderzoek naar de kunst van fietsen. En als je je daar in verdiept, kom je erachter wat voor een wonder het is dat wij kunnen balanceren op zo'n wankel ding. In deze aflevering legt Arend uit dat jij voortdurend bijna aan het vallen bent en welke natuurkundige krachten je moet overwinnen bij het maken van een bocht. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.